Ordynacja podatkowa nie pozwala na skuteczne wygaszenie zobowiązania podatkowego w zamian za wyemitowane przez podatnika obligacje.
ORZECZENIE
Spółka wystąpiła o interpretację w zakresie zaległości podatkowej. Wyjaśniła, że zamierza wyemitować obligacje w zamian za zaległości podatkowe na rzecz Skarbu Państwa oraz gminy, powiatu lub województwa. W ramach procedury emisji obligacji spółka miała złożyć organowi oferty nabycia obligacji. Potem podatnik miał zobowiązać się w umowie do przydziału obligacji na rzecz SP. Ostatecznie po przeprowadzeniu całej procedury organy podatkowe miały wydać decyzję o wygaśnięciu zobowiązań podatkowych spółki.
W ocenie spółki przepis art. 66 Ordynacji podatkowej nie nakazuje, aby umowa zawierana między podatnikiem a organem podatkowym skutkowała bezpośrednio przeniesieniem prawa. Wystarczy, że stanowi podstawę do przeniesienia takiego prawa.
Organy podatkowe uznały jednak, że Ordynacja podatkowa nie pozwala na skuteczne wygaszenie zobowiązania podatkowego w zamian za wyemitowane przez podatnika obligacje. W drodze wyjątku zobowiązanie podatkowe może wygasnąć w zamian za przeniesienie własności rzeczy lub praw majątkowych. Przenieść prawo może jednak ten, kto je posiada, a spółka będąca emitentem nie posiada takich praw.
Spór ostatecznie trafił do sądu administracyjnego. Jednak ani sąd I instancji, ani Naczelny Sąd Administracyjny nie przyznał racji spółce. Oddalając skargę kasacyjną, NSA podzielił interpretację fiskusa. Przypomniał, że przeniesienie prawa z obligacji mogłoby dotyczyć podmiotu, któremu przysługuje uprawnienie z tego papieru wartościowego. Chodzi tu więc o właściciela obligacji (obligatariusza), a nie o emitenta. Obligacja jest papierem wartościowym emitowanym w serii. Emitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia.
Jak podkreślił sąd, podmiotem posiadającym prawo z obligacji jest obligatariusz, a nie emitent. Nie ma możliwości, żeby emitent stał się obligatariuszem. Emitent może nabyć własne obligacje tylko w celu umorzenia. Skarżąca, dokonując emisji obligacji, była emitentem. Nie mogła więc skutecznie wygasić swoich zobowiązań w zamian za wyemitowane przez siebie obligacje.
Wyrok jest prawomocny.
Sygn. akt II FSK 1187/07
OPINIA
ADRIAN JONCA,
doradca podatkowy z Beiten Burkhardt
Przedmiotowe orzeczenie należy ocenić pozytywnie. Obligacja nie jest prawem majątkowym, lecz jedynie dokumentem inkorporującym określone prawa majątkowe przysługujące jego posiadaczowi wobec emitenta tego papieru. Tak więc podmiotowi emitującemu obligacje nie przysługuje prawo majątkowe, które mógłby przenieść na poczet zobowiązań podatkowych. Dodatkowym argumentem potwierdzającym prawidłowość przedmiotowego orzeczenia jest fakt, iż w art. 61 par. 4 Ordynacji podatkowej ustawodawca delegował na ministra finansów możliwość dopuszczenia, w drodze rozporządzenia, zapłaty niektórych podatków papierami wartościowymi, określając szczegółowe zasady stosowania tej formy zapłaty podatku, termin i sposób dokonania zapłaty, rodzaj papieru wartościowego oraz sposób obliczenia jego wartości dla potrzeb zapłaty. Dotychczas minister finansów nie skorzystał z tego prawa i nie wydał stosownego rozporządzenia, w związku z tym zapłata papierami wartościowymi jest niedopuszczalna.