Ceny transferowe: Bezpieczny port już jest. Potrzebne jeszcze objaśnienia MF

Posiadanie kalkulacji obejmującej rodzaj i wysokość kosztów oraz sposób zastosowania kluczy alokacji wraz z uzasadnieniem to jeden z warunków, aby organ podatkowy odstąpił od określenia dochodu (straty) podatnika w zakresie wysokości narzutu na kosztach usług o niskiej wartości dodanej. Przepisy nie precyzują jednak, jak wspomniana kalkulacja powinna wyglądać

Jednym z obszarów objętych zmianami od 1 stycznia 2019 r. są ceny transferowe, a w tym zakresie implementacja do polskiego porządku prawnego bezpiecznego portu dla usług o niskiej wartości dodanej. Wprowadzone rozwiązania wynikają z Wytycznych OCED w sprawie cen transferowych dla przedsiębiorstw wielonarodowych oraz administracji podatkowych, opublikowanych w lipcu 2017 r.

Usługi o niskiej wartości dodanej

Przypomnijmy: zgodnie z nowymi ustawowymi definicjami usługami o niskiej wartości dodanej są usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i odpowiednio w załączniku nr 6 do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, tj. usługi w zakresie księgowości i audytu, finansów przedsiębiorstwa, związane z zasobami ludzkimi, informatyczne, komunikacji i promocji, prawne, w zakresie podatków oraz administracyjno-biurowe – które spełniają łącznie następujące warunki:

1) mają charakter usług wspomagający działalność gospodarczą usługobiorcy,

2) nie stanowią głównego przedmiotu działalności grupy podmiotów powiązanych,

3) wartość tych usług świadczonych przez usługodawcę na rzecz podmiotów niepowiązanych nie przekracza 2 proc. wartości usług świadczonych na rzecz podmiotów powiązanych i niepowiązanych,

4) nie są przedmiotem dalszej odprzedaży przez usługobiorcę, z wyłączeniem odprzedaży usług nabytych we własnym imieniu, ale na rzecz innego podmiotu powiązanego (refakturowanie).

Ministerstwo Finansów konsultuje zmiany w cenach transferowych

W przypadku usług o niskiej wartości dodanej organ podatkowy odstępuje od określenia dochodu (straty) podatnika w zakresie wysokości narzutu na kosztach tych usług, jeśli zostaną spełnione łącznie następujące warunki:

1) narzut na kosztach tych usług został ustalony przy wykorzystaniu metody koszt plus lub metody marży transakcyjnej netto i wynosi:

a) nie więcej niż 5 proc. – w przypadku nabycia usług,

b) nie mniej niż 5 proc. – w przypadku świadczenia usług,

2) usługodawca nie jest zarejestrowany w raju podatkowym,

3) usługobiorca posiada kalkulację obejmującą rodzaj i wysokość kosztów oraz sposób zastosowania kluczy alokacji wraz z uzasadnieniem.

Pietrasik: MF rozważa dwa rodzaje objaśnień do cen transferowych [WYWIAD]

Jak powinna wyglądać kalkulacja

Przepisy nie precyzują jednak, jak wspomniana powyżej kalkulacja powinna wyglądać. W tym celu warto skorzystać z Wytycznych OECD, które, również zdaniem sądów administracyjnych (np. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 20 czerwca 2018 r., sygn. akt II FSK 1665/16), powinny stanowić zbiór dobrych praktyk i wskazówkę interpretacyjną w zakresie stosowania zasady ceny rynkowej.

Wytyczne OECD wskazują, że pierwszym krokiem do sporządzenia takiej kalkulacji jest określenie bazy kosztowej, która powinna zawierać wszystkie bezpośrednie i pośrednie koszty ponoszone w skali roku przez wszystkie podmioty w grupie, które świadczą usługi wewnątrzgrupowe. Koszty powinny zostać przyporządkowane do poszczególnych kategorii usług.

W drugim kroku z bazy kosztowej powinny zostać usunięte koszty usług świadczonych na potrzeby udziałowca. Ponadto koszty, które dotyczą określonych usług świadczonych na rzecz danego podmiotu, powinny być rozliczone odrębnie z tym podmiotem (metoda bezpośredniego obciążenia) i tym samym wyłączone z bazy kosztowej podlegającej alokacji.

Ceny transferowe. Lawina wniosków o uprzednie porozumienia cenowe

Jeśli jednak personel usługodawcy pracuje na swoją rzecz i dodatkowo świadczy usługi na rzecz innego podmiotu z grupy kapitałowej, to koszty takie powinny pozostać w bazie kosztowej.

Trzeci krok to przyporządkowanie kosztów do poszczególnych usługobiorców z wykorzystaniem odpowiednich kluczy alokacji. Powinny one w najlepszy możliwy sposób odzwierciedlać naturę świadczonych usług (np. liczba stanowisk komputerowych – w przypadku usług IT, liczba faktur wprowadzonych do systemu – w przypadku usług księgowych czy liczba pracowników w przypadku usług HR). Dobrany klucz alokacji powinien odzwierciedlać potencjalne benefity uzyskiwane przez usługobiorców w związku z zakupem usług.

Czwartym krokiem jest dodanie narzutu zysku na bazę kosztową.

Przykładową kalkulację kosztów usług o niskiej wartości dodanej w grupie przedstawia przykład.

Konsekwencje dla podatników

Miejmy nadzieję, że implementacja bezpiecznego portu nie ograniczy się jedynie do usankcjonowania 5-proc. narzutu zysku, ale zmieni podejście administracji skarbowej do usług wewnątrzgrupowych, a w szczególności testu korzyści. OECD zachęca administracje skarbowe poszczególnych krajów do wprowadzenia rozwiązań, które ograniczą biurokratyczne obciążenia podatników w zakresie wykazywania zasadności ponoszenia kosztów usług wewnątrzgrupowych. W szczególności rekomenduje odstąpienie od drobiazgowych kontroli czynności wykonywanych w ramach usług na rzecz ogólnej oceny ich charakteru. Dopiero to bowiem ograniczy obowiązki dokumentacyjne podatników i zapewni ich współmierność do przedmiotu analizy i potencjalnego ryzyka podatkowego.

Liczymy, że powyższe postulaty zostaną uwzględnione w objaśnieniach podatkowych, których wydanie zapowiedziało Ministerstwo Finansów. Mamy również nadzieję, że objaśnienia będą zawierały praktyczne wskazówki dotyczące zasad sporządzenia kalkulacji, co umożliwi pracownikom przygotowanie poprawnej dokumentacji usług o niskiej wartości dodanej do września 2020 r. (usługi takie będą wymagać udokumentowania, o ile wynagrodzenie netto wypłacone lub otrzymane przekroczy w 2019 r. wartość 2 mln zł).

przykład

Podział kosztów w grupie kapitałowej

Spółki A, B, C, D należą do jednej grupy kapitałowej. Podmiotem dominującym jest spółka A, której pracownicy świadczą na rzecz spółki A oraz innych podmiotów z grupy usługi IT księgowe i w zakresie obsługi kadrowo-płacowej. Koszty utrzymania zespołów IT, księgowości i kadr spółki A wynoszą odpowiednio: 250 000 zł, 150 000 zl i 100 000 zł. Dodatkowo spółka A poniosła koszty działu HR, pracującego na rzecz spółek A i D, w wysokości 80 000 zł. Przykładową kalkulację przedstawia poniższa tabela.

Rodzaj usług/klucz alokacji	Spółka A	Spółka B	Spółka C	Spółka D
Koszt usług IT	250 000 zł	‒	‒	‒
Klucz alokacji: liczba stanowisk komputerowych	50	25	15	10
Alokacja kosztów usług IT	125 000 zł	62 500 zł	37 500 zł	25 000 zł
Koszty usług księgowych	150 000 zł	‒	‒	‒
Klucz alokacji: liczba zaksięgowanych faktur	4000	2000	2500	1500
Alokacja kosztów usług księgowych	60 000 zł	30 000 zł	37 500 zł	22 500 zł
Koszty obsługi kadrowo-płacowej	100 000 zł	‒	‒	‒
Klucz alokacji: liczba pracowników	100	30	45	25
Alokacja kosztów obsługi kadrowo-płacowej	50 000 zł	15 000 zł	22 500 zł	12 500 zł
Koszty usług HR	80 000 zł	‒	‒	‒
Klucz alokacji: liczba pracowników	60	‒	‒	40
Alokacja kosztów usług HR	48 000 zł	‒	‒	32 000 zł
Łączna baza kosztowa dla poszczególnych spółek	‒	107 500 zł	97 500 zł	92 000 zł
Narzut zysku w wysokości 5 proc.	‒	5375 zł	4875 zł	4600 zł
Kwota do zafakturowania za rok	‒	112 875 zł	102 375 zł	96 600 zł