Subskrybuj nas na Youtube
Pan Marcin jest młodym architektem. W związku z przygotowywanymi przez niego projektami autorskimi przysługują mu 50-proc. koszty uzyskania przychodów. Obowiązuje jednak limit tych kosztów, choć ostatnio pojawił się koncept, który ma go znieść. Problem polega na tym, że chciałby rozliczyć się z małżonką. Nie wie, czy wtedy próg, do którego stosuje się 50-proc. koszty, się podwaja. – Co się stanie, jeśli moje dochody przekroczą ten pułap? Czy wtedy nie będę miał już 50-proc. kosztów uzysku, czy też niewykorzystana część mojego limitu przejdzie na żonę, która jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę (bez praw autorskich) – pyta pan Marcin
Małżonkowie mogą korzystać z przywileju, jakim jest możliwość wspólnego opodatkowania dochodów, po spełnieniu warunków określonych w ustawie o PIT. Z drugiej jednak strony ciążą na nich również obowiązki, takie jak np. odpowiedzialność podatkowa męża za zobowiązania żony oraz żony za zobowiązania męża. Precyzuje to ordynacja podatkowa. Zgodnie z nią, w przypadku osób pozostających w związku małżeńskim, odpowiedzialność obejmuje majątek odrębny podatnika oraz majątek wspólny podatnika i jego małżonka. Odpowiadają oni całym swoim majątkiem za wynikające z zobowiązań podatki.
To szczególne traktowanie małżonków jest jednak ograniczone. Zasadą jest bowiem, że mąż i żona są odrębnymi podatnikami. Zgodnie z ordynacją podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, podlegająca obowiązkowi podatkowemu. Zasadę odrębności opodatkowania potwierdza też ustawa o PIT. Przewiduje ona, że małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu od osiąganych przez nich dochodów.
Co to oznacza dla pana Marcina? Przychód z pracy czy też powstających utworów (projektów autorskich) jest przychodem pana Marcina, a nie jego żony, choć – jeśli mają wspólność majątkową – wchodzą one do majątku wspólnego. Podobnie jest z kosztami uzyskania przychodów. Koszty jednego z małżonków nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów drugiego z małżonków. Taki rozdział potwierdzają również przepisy pozwalające na łączne opodatkowanie małżonków. Wynika z nich, że dopiero dochód małżonków sumuje się i od niego ustala się kwotę podatku do zapłaty.
Oznacza to, że koszty uzyskania przychodów pana Marcina nie przechodzą na jego żonę. Mało tego, z informacji, jakie podał czytelnik, wynika, że żona jest zatrudniona na etacie i nie uzyskuje przychodów z praw autorskich. Przysługują jej więc koszty pracownicze (co do zasady – 1335 zł rocznie, chyba że np. dojeżdża do pracy z innej miejscowości – wtedy są one wyższe i wynoszą 1668,72 zł rocznie). Koszty 50-proc. przysługują głównie twórcom. Mogą one wynieść 50 proc. uzyskanego przychodu z praw autorskich i praw pokrewnych. Koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, których podstawę wymiaru stanowi przychód z praw autorskich.
Co więcej, jak słusznie zauważył pan Marcin, obowiązuje limit. W roku podatkowym łączne 50-proc. koszty uzyskania przychodów nie mogą przekroczyć 1/2 kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej. W praktyce nie mogą one przekroczyć 42 764 zł.
Co istotne, przychody z praw autorskich pomniejsza się dodatkowo o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe. Dzięki temu limit przychodu, do którego zastosowanie mają 50-proc. koszty, wzrasta.
Podstawa prawna
Art. 6 ust. 2–3, ust. 8–10, art. 22 ust. 9 pkt 3, ust. 10 i 10a, art. 22 ust. 9a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.). Art. 7 i art. 29 par. 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 613 ze zm.).
