Nie każda pożyczka 
jest ukrytym zyskiem

Pożyczka na rzecz podmiotu powiązanego jest objęta estońskim CIT tylko wtedy, gdy jej wypłata jest związana z prawem do udziału w zyskach – orzekł po raz kolejny Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach.

Wcześniej tak samo stwierdził 6 czerwca 2024 r. (sygn. akt I SA/Gl 1566/23) i 12 maja 2023 r. (I SA/Gl 93/23).

Część sądów jest jednak innego zdania. Z ich wyroków wynika, że wszystkie pożyczki dla podmiotów powiązanych są ukrytym zyskiem, a więc są objęte ryczałtem od dochodów spółek, zwanym potocznie estońskim CIT. Tak orzekł np. WSA w Poznaniu w wyrokach z 25 kwietnia 2024 r. (I SA/Po 122/24) i z 29 lutego 2024 r. (I SA/Po 804/23). Podobnego zdania był sąd w Łodzi w orzeczeniu z 26 stycznia 2023 r. (I SA/Łd 838/22).

Wszystkie wyroki, łącznie z najnowszym, są nieprawomocne.

Na warunkach rynkowych

Najnowszy zapadł w sprawie spółki, która zasadniczo prowadzi biznes w budownictwie, ale zajmuje się też działalnością finansową w zakresie pozostałych form udzielania kredytów (PKD 64.92.Z). Dzięki temu wykorzystuje wypracowaną nadwyżkę pieniędzy i zarabia na odsetkach.

Spółka wyjaśniła, że w 2023 r. udzieliła pożyczki podmiotowi powiązanemu (również stosującemu estoński CIT). Przyjęto warunki rynkowe, czyli takie, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane (m.in. co do wysokości oprocentowania i zabezpieczenia pożyczki). Spółka dodała, że pożyczkobiorca nie przeznaczy pożyczki na wypłatę dywidendy, na zakup udziałów, wynagrodzenie z tytułu umorzenia udziałów czy inne czynności noszące znamiona wypłaty zysku. W związku z tym uważała, że udzielona przez nią pożyczka nie jest ukrytym zyskiem.

Przypomnijmy, że zgodnie z art. 28m ust. 3 pkt 1 ustawy o CIT przez ukryte zyski rozumie się m.in. świadczenia pieniężne wykonane w związku z prawem do udziału w zysku, inne niż podzielony zysk, których beneficjentem jest m.in. podmiot powiązany. Przepis wymienia w tym zakresie m.in. pożyczki (kredyt) udzielone przez podatnika takiemu podmiotowi.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie zgodził się jednak ze spółką. W interpretacji z 9 lutego 2024 r. (0111-KDIB1-1.4010. 683.2023.2.SH) wyjaśnił, że zarówno z art. 28m ust. 3 ustawy o CIT, jak i z objaśnień podatkowych ministra finansów z 23 grud nia 2021 r. wynika, że pożyczka udzielona podmiotowi powiązanemu przez spółkę objętą estońskim CIT jest ukrytym zyskiem.

Co z prawem do zysku

Innego zdania był po raz kolejny WSA w Gliwicach. Zarzucił dyrektorowi KIS, że ten w swojej interpretacji nie przeanalizował, czy pożyczka jest wykonywana w związku z prawem do udziału w zysku. A takie kryterium wynika wprost z art. 28m ust. 3 ustawy o CIT – zwrócił uwagę sąd.

Dodał, że w świetle dotychczasowego orzecznictwa, aby można było uznać świadczenie za ukryty zysk w rozumieniu art. 28m ust. 3 ustawy o CIT, muszą być spełnione łącznie dwie przesłanki. Po pierwsze, beneficjentem (bezpośrednio albo przynajmniej pośrednio) danego świadczenia musi być przynajmniej jedna z następujących osób: udziałowiec, akcjonariusz, wspólnik, podmiot powiązany (w tym pośrednio) z podatnikiem ryczałtu od przychodów spółek, podmiot powiązany (w tym pośrednio) z udziałowcem, akcjonariuszem lub ze wspólnikiem. Po drugie, świadczenie musi zostać wykonane w związku z prawem do udziału w zysku spółki.

To oznacza – jak podkreślił gliwicki sąd – że ukrytymi zyskami nie są wszelkie wypłaty lub świadczenia realizowane na rzecz wymienionych podmiotów, ale tylko te, które są dokonywane na rzecz tych podmiotów w związku z prawem do udziału w zyskach.©℗

orzecznictwo