Kasowy PIT już uchwalony. Trwają prace nad innymi zmianami

W ubiegłym tygodniu posłowie przyjęli dwie nowelizacje ustaw: o VAT i o podatku akcyzowym. Odrzucili natomiast poprawki Senatu zgłoszone do nowelizacji ustawy o PIT. Przepisy zakładające wprowadzenie od 1 stycznia 2025 r. kasowego PIT czekają więc już tylko na podpis prezydenta i publikację w Dzienniku Ustaw.

Kasowy PIT

Przypomnijmy, że kasowy PIT pozwoli niektórym podatnikom rozliczać się z podatku dopiero po otrzymaniu należności od odbiorcy towarów lub usług, a nie – jak obecnie – w momencie wystawienia faktury. Jednak możliwość zastosowania tego rozwiązania jest ograniczona. Dotyczy tylko przedsiębiorców prowadzących samodzielnie działalność gospodarczą, jeżeli ich przychody w poprzednim roku nie przekroczyły 1 mln zł albo jeśli rozpoczęli oni biznes. Ponadto kasowy PIT nie będzie dostępny dla prowadzących księgi rachunkowe.

Aby wybrać ten sposób rozliczeń, trzeba będzie złożyć właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego oświadczenie w tym zakresie do 20 lutego. Natomiast podatnicy rozpoczynający biznes w trakcie roku podatkowego będą mieli na to czas do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu rozpoczęcia działalności gospodarczej. Jeżeli rozpoczną działalność w grudniu – to do końca roku podatkowego. Przedsiębiorcy będą mogli wybrać kasowy PIT niezależnie od tego, czy będą się rozliczać z fiskusem według skali podatkowej, liniowej 19-proc. stawki PIT, 5-proc. stawki PIT (ulga IP Box) czy też ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Jeżeli się na to zdecydują, to zarówno przychody, jak i koszty ich uzyskania będą rozpoznawać kasowo. Z tym że ta metoda będzie zastrzeżona dla transakcji między przedsiębiorcami (B2B), nie będzie jej można stosować w odniesieniu do sprzedaży na rzecz konsumentów.

Jeżeli jednak po upływie dwóch lat od wystawienia faktury podatnik wciąż nie dostanie zapłaty od kontrahenta, to będzie musiał wykazać przychód z działalności gospodarczej. Wówczas jednak można skorzystać z ulgi na złe długi w PIT (art. 26 ustawy o PIT). Wprawdzie zasadniczo ta preferencja przepada po dwóch latach od transakcji, ale w przypadku podatników, którzy wybiorą rozliczenia na zasadzie kasowej, ma być inaczej (będzie to regulował art. 26i ust. 21 ustawy o PIT). Co więcej – ulgę będzie można zastosować już w zaliczkach na podatek dochodowy. Pisaliśmy o tym w artykule „Podatnik na kasowym PIT też skorzysta z ulgi na złe długi” (DGP nr 195/2024).

Zmiany w VAT

Posłowie przyjęli też nowelizację ustawy o VAT i niektórych innych ustaw. Teraz zostanie ona skierowana do rozpatrzenia przez Sejm. Zmiany mają na celu wdrożenie unijnych dyrektyw i uproszczenie obowiązków administracyjnych dotyczących VAT dla małych przedsiębiorstw, które prowadzą działalność w różnych państwach unijnych.

Chodzi o to, że obecnie takie firmy nie mogą korzystać z obowiązującego w danym kraju zwolnienia podmiotowego z VAT (w Polsce jest ono dostępne dla tych, których sprzedaż nie przekroczyła 200 tys. zł rocznie). Muszą rozliczać podatek już od pierwszej sprzedaży dokonanej na terytorium tego drugiego kraju. Od 2025 r. najmniejsze firmy z siedzibą w innym państwie UE skorzystają ze zwolnienia podmiotowego z VAT według limitu obowiązującego w danym państwie. Będą musiały jednak przestrzegać limitu ogólnounijnego w wysokości 100 tys. euro.

Podatnicy, którzy będą chcieli skorzystać z zagranicznej preferencji w VAT, będą musieli składać właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego tzw. uprzednie powiadomienie. Ma ono zawierać dane firmy, informację o państwach, w których planuje się korzystać z preferencji, i dane dotyczące rocznego obrotu na terytorium danego kraju UE za rok poprzedni oraz bieżący.

Przepisy dotyczące limitu zwolnienia podmiotowego w Polsce się nie zmienią. Wprawdzie posłowie opozycji zaproponowali poprawkę podwyższającą limit z 200 tys. zł do 240 tys. zł, ale została ona odrzucona.

Inna zmiana, którą wprowadzi nowelizacja, ma wykluczyć wątpliwości co do tego, że podatek od wpłat internautów za dostęp do usług artystycznych, rozrywkowych, kulturalnych, edukacyjnych itp. powinien być płacony w kraju konsumenta. Zmiany będą też dotyczyły procedury opodatkowania marży. Przepisy wprost mają wskazywać, że w przypadku zastosowania tej procedury do dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków właściwa jest podstawowa stawka, niezależnie od stawki VAT, która obowiązuje na dostawy towarów opodatkowywanych na zasadach ogólnych.

Zostaną też zmienione reguły dotyczące stosowania procedury opodatkowania marży w przypadku dostaw dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków, gdy podatnik osobiście zaimportował te towary albo w przypadku dostawy dzieł sztuki przez ich twórców lub prawnych następców do podatnika niekorzystającego z tej procedury. W takich sytuacjach jej zastosowanie będzie możliwe jedynie wtedy, gdy do dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków nie była stosowana przy imporcie lub nabyciu obniżona stawka.

Akcyza na tytoń i cydr

Posłowie przyjęli też nowelizację ustawy o podatku akcyzowym, która teraz zostanie skierowana do rozpatrzenia przez Senat. Zakłada ona zmianę uzgodnionej wcześniej wysokości podwyżek podatku na wyroby tytoniowe w latach 2025–2027.

Zgodnie z nowelizacją od 1 marca 2025 r. stawka podatku od papierosów wzrośnie o 25 proc., a od tytoniu do palenia i suszu tytoniowego o 38 proc. Z kolei akcyza od wyrobów tytoniowych ma być wyższa o 50 proc., a podatek od płynu do e-papierosów – aż o 75 proc. Kolejne podwyżki akcyzy od wyrobów tytoniowych będą kontynuowane aż do 2027 r. Przykładowo w przypadku płynu do e-papierosów ma ona wzrosnąć: w 2026 r. o 50 proc., a w 2027 r. – o 25 proc.

Pierwotny plan podwyżek akcyzy o 10 proc. w latach 2022–2027 zapisano w mapie drogowej w ramach nowelizacji z 15 grudnia 2021 r. (Dz.U. poz. 2313). Zaplanowane w niej podwyżki dotyczą akcyzy zarówno na wyroby alkoholowe, jak i tytoniowe (nie dotyczyły płynu do e-papierosów). Przyjęta przez Sejm nowelizacja nie zmienia planów w zakresie akcyzy od alkoholu. Podwyższone stawki zaczną obowiązywać od 1 marca przyszłego roku. Do tego czasu akcyza ma być pobierana według stawek z 2024 r.

W ubiegłym tygodniu odbyło się też I czytanie poselskiego projektu nowelizacji, która zakłada wprowadzenie zerowej stawki akcyzy na cydr i perry o rzeczywistej objętościowej mocy alkoholu nieprzekraczającej 5,0 proc. objętości. Został on skierowany do rozpatrzenia przez sejmową komisję finansów publicznych. Przypomnijmy, że ten projekt został już przyjęty przez rząd poprzedniej kadencji (PiS-owski), ale zabrakło czasu, aby uchwalił go parlament. Teraz wrócił do Sejmu jako projekt poselski. Ma on jednak małe szanse na przyjęcie. Chociaż nie ma jeszcze stanowiska rządu odnośnie do tej zmiany, to minister finansów się na nią nie zgadza. Mówił o tym na posiedzeniu Sejmu Jarosław Neneman, wiceminister finansów.

Podatek od nieruchomości

Projekt nowelizacji ustawy o podatkach i opłatach lokalnych nie trafił do I czytania, chociaż został już wniesiony do Sejmu (rząd przyjął go 14 października wieczorem). Tymczasem pośpiech jest wskazany, bo zmiany mają wejść w życie 1 stycznia 2025 r. – zgodnie z wyrokami Trybunału Konstytucyjnego z 4 lipca 2023 r. (sygn. akt SK 14/21) i z 18 października 2023 r. (SK 23/19). Aby jednak było to możliwe, nowelizacja musi zostać opublikowana w Dzienniku Ustaw do 30 listopada 2024 r. Zgodnie z wcześniejszymi wytycznymi trybunału vacatio legis powinno wynosić co najmniej miesiąc, jeżeli zmiany są niekorzystne dla podatników.

W przypadku zmian w podatku od nieruchomości prawdopodobnie się to nie uda. Sejm (zgodnie ze swoim regulaminem) nie może bowiem ich uchwalić na jednym posiedzeniu. Tymczasem najbliższe dwa posiedzenia odbędą się w listopadzie (pierwsze 6–8 listopada, a drugie 19–21 listopada). Zabraknie więc czasu na prace w Senacie, podpis prezydenta i publikację.

– Ministerstwo Finansów ciągle podkreśla, że nowelizacja ma na celu zachowanie status quo. Dlatego może twierdzić, że zmiany nie są niekorzystne dla podatników, a w związku z tym minimalne vacatio legis nie jest wymagane – twierdzi Rafał Kran, doradca podatkowy, partner w MDDP.©℗