Zapłata zaliczki tytułem czynszu najmu nie powoduje w tym momencie powstania obowiązku podatkowego w VAT. Nie ma też konieczności wystawienia faktury – orzekł WSA w Krakowie.
Sprawa dotyczyła spółki, która w listopadzie 2015 r. podpisała na 5 lat umowę najmu budynku. Miał on zostać wybudowany na jej koszt. Od dnia odebrania budynku przyszły najemca miał płacić co miesiąc z góry czynsz w wysokości prawie 45 tys. zł. Jednak jeszcze przed rozpoczęciem budowy najemca wpłacił – tytułem zaliczki na poczet czynszu – 1,2 mln zł. Zgodnie z umową połowa tej kwoty (600 tys. zł) miała pójść na poczet czynszu w początkowym okresie najmu, a druga połowa w okresie końcowym. Najemca nie regulowałby więc czynszu na początku i pod koniec umowy, a tylko w jej trakcie.
Spór sprowadzał się do rozstrzygnięcia, czy wpłata zaliczki na poczet czynszu przed wykonaniem usługi spowodowała powstanie obowiązku podatkowego w VAT i czy spółka musi wystawić fakturę zaliczkową.
Spółka uważała, że w takiej sytuacji nie powstaje obowiązek podatkowy, a tym samym nie ma potrzeby wystawiania faktury. Sądziła, że obowiązek podatkowy będzie powstawał co miesiąc, w dniu wystawienia faktury, nie później niż z upływem terminu płatności, a więc do 10. dnia każdego miesiąca. Powołała się na art. 19a ust. 5, 7 i 8 oraz art. 106i ust. 3 ustawy o VAT, zgodnie z którymi obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia usługi najmu powstaje z chwilą wystawienia faktury. Gdyby jednak podatnik jej nie wystawił lub zrobił to z opóźnieniem, to obowiązek podatkowy powstaje nie później niż z chwilą upływu terminu płatności.
Nie zgodził się z tym dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach. Uznał, że kwota 1,2 mln zł nie była zaliczką, a tylko została tak nazwana w umowie. Faktycznie jednak była to część czynszu – stwierdził. Uznał zatem, że skoro termin płatności tej części został ustalony na dzień podpisania umowy, to tego dnia powstał też obowiązek podatkowy od niej.
WSA w Krakowie zgodził się ze spółką. Orzekł, że kwota 1,2 mln zł była zaliczką. Wyjaśnił, że zgodnie z art. 19a ust. 8 ustawy o VAT, jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty (w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek), to obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty. Przepis ten zawiera jednak zastrzeżenie – odnosi się ono do art. 19a ust. 5 pkt 4, w którym jest mowa m.in. o usłudze najmu. A zatem otrzymanie zaliczki na poczet świadczenia usług najmu nie powoduje powstania obowiązku podatkowego – orzekł.
Dodał, że zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT spółka nie ma też obowiązku dokumentowania fakturą otrzymania części zapłaty przed wykonaniem usługi najmu, a więc nie musi ona wystawiać faktury zaliczkowej.Wyrok jest nieprawomocny.
ORZECZNICTWO
Wyrok WSA w Krakowie z 23 czerwca 2016 r., sygn. akt I SA/Kr 528/16.
