Ulgi na innowacje coraz bardziej popularne. Na co są wykorzystywane?

W ubiegłym roku wzrosła popularność podatkowych ulg, które mają wspomagać innowacyjność. Zwiększyły się też kwoty odliczeń od dochodu, a także zapłaconego 5-proc. podatku od dochodu z tytułu kwalifikowanych praw własności intelektualnej (ulga IP Box).

To główne wnioski z raportu firmy doradczej Grant Thornton „Ulgi na innowacje Edycja III”.

– Jeśli ustawodawca niczego nie zepsuje, to może być tylko lepiej – komentuje Michał Rodak, doradca podatkowy w Grant Thornton.

Raport pokazuje wykorzystanie przez podatników ulg: badawczo-rozwojowej, IP-Box, na ekspansję, na robotyzację i na prototyp.

Najpopularniejsza jest ulga B+R, czyli ta, która obowiązuje najdłużej (od 2016 r.). Pozwala ona dwukrotnie odliczyć koszty poniesione na działalność badawczo-rozwojową (raz w ramach kosztów uzyskania przychodu, drugi raz w ramach ulgi), a nawet potrójnie (koszty zatrudnienia).

Ilu podatników skorzystało z ulgi?

W 2023 r. skorzystało z niej 3552 podatników. To wzrost w porównaniu z 2022 r., gdy sięgnęły po nią 3334 podmioty. W 2021 r. zainteresowanych tą preferencją było 3558 podatników.

Znacząco (o prawie 25 proc.) wzrosła kwota odliczeń. W 2023 r. przekroczyła ona 9 mld zł. Rok wcześniej było to niecałe 7 mld zł.

Najczęściej odliczane w ramach ulgi są wynagrodzenia pracowników (83 proc.). Na 12 proc. odliczonych kosztów składają się koszty materiałów i surowców. Na dalszych miejscach są odpisy amortyzacyjne od środków trwałych (3 proc.) i ekspertyzy (1 proc. odliczonych kosztów).

Ulga IP-Box oznacza, że podatnik płaci tylko 5-proc. PIT lub CIT od dochodu z „kwalifikowanych praw własności intelektualnej”. W 2023 r. skorzystało z niej 7009 podatników, z tego zdecydowanie więcej było podatników PIT (6837) niż CIT (172). Rok wcześniej łączna liczba wyniosła 6189.

Kwota podatku od dochodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnej wzrosła z 205 mln zł w 2022 r. do prawie 225 mln zł w 2023 r.

Przypomnijmy, że resort finansów pracuje nad nowelizacją, która może ograniczyć popularność ulgi IP-Box wśród programistów prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą. W przepisach ma się pojawić warunek zatrudnienia (niewykluczone, że trzech osób). Projekt w tym zakresie nie został jeszcze opublikowany, znane są tylko założenia.

Odliczanie od dochodu

Ulga na robotyzację pozwala odliczyć dodatkowo od dochodu 50 proc. kosztów poniesionych na robotyzację. Jej popularność rośnie, ale wciąż nie jest duża. W zeznaniach za 2023 r. skorzystało z niej 365 podmiotów (234 podatników CIT i 131 podatników PIT). Rok wcześniej było ich 291 (150 podatników CIT i 141 podatników PIT).

W 2023 r. ulga na robotyzację pozwoliła odliczyć łącznie 231,6 mln zł kosztów (aż 219,6 mln zł odliczyli podatnicy CIT). Rok wcześniej było to 57 mln zł.

Ulga na ekspansję pozwala na dodatkowe odliczenie od dochodu kosztów związanych z poszerzaniem rynków zbytu (krajowych i zagranicznych). Daje to oszczędności sięgające do 190 tys. zł rocznie. Odliczenie jest limitowane do wysokości dochodu osiągniętego przez przedsiębiorcę i nie może przewyższyć 1 mln zł rocznie.

W 2023 r. skorzystało z niej 604 podatników, w tym 333 podatników PIT i 271 podatników CIT. Rok wcześniej było ich łącznie 471 (194 podatników CIT i 277 podatników PIT).

Wzrosły także kwoty odliczeń

W 2023 r. było to 154,6 mln zł, o ok. 40 mln zł więcej niż rok wcześniej.

Ulga na prototyp to − jak podkreślają eksperci Grant Thornton − najrzadziej wybierana przez podatników preferencja. Umożliwia ona tańsze wytworzenie prototypu, a w konsekwencji wdrożenie wynalazku do produkcji. Przepisy pozwalają odliczyć od dochodu dodatkowe 30 proc. wydatków związanych z „produkcją próbną nowego produktu” i jego wprowadzeniem na rynek.

W 2023 r. skorzystało z niej 137 podmiotów (80 podatników PIT i 57 podatników CIT). Rok wcześniej było ich 122 (83 podatników PIT i 39 podatników CIT).

Nieznacznie spadła kwota odliczeń. W 2022 r. było to 19 mln zł, a w roku ubiegłym 18,4 mln zł.©℗