Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów podatkowych. Nie uwzględnia się w nim:

  • wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych;
  • przychodów określonych w rozporządzeniu ministra pracy i polityki socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (dalej: rozporządzenie).

Jednocześnie na uwagę zasługuje to, że katalog przychodów niestanowiących podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zawarty w rozporządzeniu jest zamknięty.

Na szczególną zaś uwagę dla oceny podanego stanu faktycznego zasługuje art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w którym definiuje się przychody ze stosunku służbowego i stosunku pracy. Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Powyższe mogłoby sugerować, że wspomniane w pytaniu nagrody stanowią podstawę do oskładkowania. W opisanym stanie faktycznym będzie jednak inaczej. W tym kontekście warto odnotować stanowisko zawarte w piśmie ZUS z 13 maja 2024 r. (znak DI/100000/43/314/2024). Zdaniem ZUS dla rozstrzygnięcia, czy dana korzyść będzie stanowić podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, a w konsekwencji czy powstanie obowiązek opłacania składek m.in. na te ubezpieczenia, decydujące znaczenie ma to, czy dla celów podatkowych zostanie ona zakwalifikowana jako przychód pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Opisana nagroda nie wchodzi do kategorii przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, osiągniętego przez pracowników z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, a do kategorii „inne źródła”, ponieważ nie jest ona wynagrodzeniem za świadczoną pracę. W konsekwencji w ocenie ZUS nie jest możliwe uwzględnienie w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników należności, które nie są przychodem ze stosunku pracy.

Zatem także w opisywanej sytuacji nagroda za polecenie kandydata do pracy nie będzie podlegać ani ubezpieczeniom społecznym, ani zdrowotnemu. ©℗

Podstawa prawna

Podstawa prawna

• art. 18 ust. 1, art. 20 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 497)

• par. 2 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 728)

• art. 12 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 226; ost.zm. Dz.U. z 2024 r. poz. 859)