Możliwość ujawnienia wartości niematerialnej i prawnej była różnie traktowana przez organy podatkowe w praktyce podatkowej. Czym kieruje się fiskus, odmawiając podatnikom prawa do ujawniania tych wartości?
ROBERT PASTERNAK
radca prawny, partner w Deloitte Legal
W jednym z postępowań interpretacyjnych organy podatkowe odmówiły podatnikowi ujawnienia i amortyzowania wartości niematerialnej i prawnej stanowiącej tzw. wartość firmy, która wynikała z nabycia przedsiębiorstwa, po upływie terminu na jej wprowadzenie do ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych. Powoływały się przy tym na treść zdania drugiego art. 16d ust. 2 ustawy o CIT, który stanowi, że późniejszy termin wprowadzenia uznaje się za ujawnienie środka trwałego, o którym mowa w art. 16h ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT. Pomijały przy tym całkowicie treść zdania pierwszego stanowiącego, że składniki majątku, o których mowa w art. 16a-16c, wprowadza się do ewidencji najpóźniej w miesiącu przekazania ich do używania. Wojewódzki sąd administracyjny nie podzielił zdania organów podatkowych, stwierdzając, że art. 16d zdanie drugie nie wymienia jedynie środków trwałych, ale odnosi się do składników majątku, o których mowa w art. 16a-16c ustawy o CIT, czyli do wszystkich środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, podlegających amortyzacji podatkowej, na co wyraźnie wskazuje zarówno budowa zdania, jak i analiza przepisu pod względem jego brzmienia oraz usytuowania w systemie objętym regulacją ustawy o CIT. Organ wniósł skargę kasacyjną. Naczelny Sąd Administracyjny podtrzymał wyrok WSA, uznając, iż zdanie drugie wspomnianego przepisu dotyczy nie tylko ujawnienia środków trwałych, ale także i innych składników majątku, o których mowa w art. 16a-16c ustawy o CIT, a zatem również wartości niematerialnej i prawnej. W ocenie NSA na takie rozumienie przedmiotowej normy wskazuje nie tylko jej wykładnia językowa i gramatyczna (tj. budowa omawianego przepisu z punktu widzenia ogólnych zasad techniki prawodawczej), ale również wykładnia celowościowa oraz systemowa. Należy zwrócić uwagę na fakt, że omawiane orzeczenie koresponduje wyraźnie z nowelizacją ustawy o CIT będącą obecnie przedmiotem prac parlamentu, która usuwa dotychczasowe wątpliwości poprzez jasne uregulowanie możliwości dokonywania odpisów amortyzacyjnych od ujawnionych wartości niematerialnej i prawnej. Należy podkreślić, że w ocenie NSA organy podatkowe bezzasadnie różnicowały środki trwałe i wartości niematerialne i prawne dla celów podatkowych w świetle obecnego brzmienia ustawy o CIT.