Prezentujemy najnowsze zmiany w prawie. Ściągawka dla klientów biur rachunkowych.
NOWOŚCI W PRAWIE
Więcej czasu na wdrożenie KSeF
Zgodnie z informacjami podanymi przez Ministerstwo Finansów Krajowy System e-Faktur będzie obowiązkowy od 1 lutego 2026 r. dla przedsiębiorców, których wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) przekroczy w 2025 r. 200 mln zł, a dla pozostałych przedsiębiorców – od 1 kwietnia 2026 r. Przy czym proces legislacyjny ma zostać podzielony na dwa etapy. Na pierwszym, który zakończy się w czerwcu 2024 r., zmiany ustawowe mają dotyczyć tylko określenia nowego terminu wdrożenia obowiązkowego KSeF, a dopiero na drugim etapie zostaną wprowadzone szczegółowe rozwiązania legislacyjne.
Nowe sprawozdania o podatku dochodowym
Ustawa z 12 kwietnia 2024 r. o zmianie ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 619) wejdzie w życie 8 maja 2024 r. Nowelizacja ma wdrożyć dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2101 z 24 listopada 2021 r. zmieniającą dyrektywę 2013/34/UE w odniesieniu do ujawniania informacji o podatku dochodowym przez niektóre jednostki i oddziały (Dz.Urz. UE z 2021 r. L 429, s. 1).
Zgodnie z nowelizacją sprawozdanie o podatku dochodowym za rok obrotowy będzie sporządzać, publikować i udostępniać:
1) jednostka dominująca najwyższego szczebla, jeżeli przychody ujęte w rocznym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym tej jednostki przekraczają dla każdego z dwóch ostatnich lat obrotowych kwotę 3,5 mld zł;
2) jednostka samodzielna, jeżeli przychody ujęte w rocznym sprawozdaniu finansowym tej jednostki przekraczają dla każdego z dwóch ostatnich lat obrotowych kwotę 3,5 mld zł.
Przy czym będzie to dotyczyć wyłącznie jednostek dominujących najwyższego szczebla i jednostek samodzielnych będących:
1) spółką kapitałową;
2) spółką komandytowo-akcyjną;
3) spółką jawną lub komandytową, której wszystkimi wspólnikami ponoszącymi nieograniczoną odpowiedzialność są spółki kapitałowe, spółki komandytowo-akcyjne lub spółki z innych państw, o podobnej do tych spółek formie prawnej.
Sprawozdania o podatku dochodowym za rok obrotowy nie trzeba będzie sporządzać, jeżeli:
1) jednostka dominująca najwyższego szczebla i jej wszystkie jednostki zależne oraz ich oddziały lub jednostka samodzielna i jej oddziały mają siedzibę lub stałe miejsce prowadzenia działalności wyłącznie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub
2) jednostka dominująca najwyższego szczebla lub jednostka samodzielna ujawnia w sprawozdaniu z działalności informacje zgodnie z wymogami wynikającymi z art. 111a ust. 1 pkt 1 i ust. 2 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2488), pod warunkiem że te informacje dotyczą odpowiednio całej działalności prowadzonej przez jednostki powiązane ujęte w rocznym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym jednostki dominującej najwyższego szczebla lub całej działalności jednostki samodzielnej.
Obowiązkowi publikacji i udostępnienia sprawozdania o podatku dochodowym za rok obrotowy będą podlegać jednostki zależne przekraczające wielkości definiujące małe jednostki – gdy jednostka jest kontrolowana przez jednostkę dominującą najwyższego szczebla mającą siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu poza terytorium EOG, jeżeli przychody ujęte w rocznym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym tej jednostki dominującej najwyższego szczebla dla każdego z dwóch ostatnich lat obrotowych przekraczają kwotę 750 mln euro. Obowiązek ten ma objąć też krajowe oddziały o wielkości porównywalnej do jednostek zależnych, o których mowa powyżej. W celu publikacji i udostępnienia sprawozdania o podatku dochodowym kierownik jednostki, w terminie 12 miesięcy od dnia bilansowego, będzie musiał:
1) złożyć we właściwym rejestrze sądowym sprawozdanie o podatku dochodowym oraz
2) zamieścić sprawozdanie o podatku dochodowym na stronie internetowej jednostki, przy czym to sprawozdanie będzie udostępniane na tej stronie przez okres co najmniej pięciu lat.
Wraz ze sprawozdaniem do KRS będą musiały zostać złożone: odmowa podpisu tego sprawozdania oraz oświadczenie, że sprawozdanie spełnia wymagania przewidziane w ustawie, lub odmowa złożenia takiego oświadczenia, jeżeli dokumenty te zostały sporządzone.
Sprawozdanie o podatku dochodowym będzie sporządzane na dzień bilansowy i będzie obejmować informacje dotyczące całej działalności jednostki samodzielnej lub jednostki dominującej najwyższego szczebla, w tym działalności wszystkich jednostek zależnych ujętych w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym jednostki dominującej najwyższego szczebla za dany rok obrotowy. W nowelizacji określono także szczegółowy zakres informacji ujawnianych w sprawozdaniu o podatku dochodowym sporządzanym na dzień bilansowy w odniesieniu do danego roku obrotowego. W związku z wprowadzeniem nowego obowiązku sprawozdawczego w postaci sprawozdania o podatku dochodowym biegli rewidenci i firmy audytorskie zostaną zobligowani do potwierdzenia w sprawozdaniu z badania – w odniesieniu do roku obrotowego poprzedzającego rok obrotowy, za który sporządzono sprawozdanie finansowe objęte badaniem – tego, czy dana jednostka była zobowiązana do złożenia do KRS sprawozdania o podatku dochodowym, a jeśli była, to czy takie sprawozdanie zostało złożone do KRS.
obowiązki i uprawnienia
Bhp przy komputerze
Pracodawcy do 17 maja 2024 r. muszą dostosować wyposażone w monitory ekranowe stanowiska pracy utworzone przed 17 listopada 2023 r. do minimalnych wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii wynikających ze zmian wprowadzonych przez rozporządzenie ministra rodziny i polityki społecznej z 18 października 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz.U. poz. 2367).
Roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne
Każda osoba prowadząca pozarolniczą działalność, która opłaca składki na własne ubezpieczenia, ma obowiązek złożyć roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne. Dotyczy to przedsiębiorców, którzy w 2023 r. byli według skali podatkowej podatkiem liniowym, ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Rozliczenie roczne należy przekazać do 20 maja 2024 r. w dokumencie za kwiecień 2024 r.:
- w ZUS DRA (blok XII), jeżeli przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą jednoosobowo;
- w ZUS RCA (blok III.F), jeżeli opłaca on składki za inne osoby (np. pracowników, zleceniobiorców).
Jeżeli w wyniku rocznego rozliczenia okaże się, że składka na ubezpieczenie zdrowotne została:
- opłacona w kwocie wyższej niż ustalona, to będzie przysługiwać jej zwrot – chyba że płatnik ma zaległości z tytułu składek lub nienależnie pobranych świadczeń z ubezpieczenia społecznego;
- opłacona w kwocie niższej niż ustalona, to należy ją uregulować wraz ze składką za kwiecień 2024 r., czyli do 20 maja 2024 r.
Pierwsza rata ZFŚS
Pracodawcy, którzy nadal prowadzą zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, muszą pamiętać o odprowadzeniu pierwszej raty odpisu. Przypomnijmy, że generalnie ZFŚS tworzy się z corocznego odpisu podstawowego, z dobrowolnych odpisów dodatkowych oraz ze zwiększeń. Równowartość dokonanych odpisów i zwiększeń na dany rok kalendarzowy, naliczonych zgodnie z zasadami zawartymi w ustawie o ZFŚS, pracodawca przekazuje na rachunek bankowy funduszu do 30 września tego roku, z tym że w terminie do 31 maja tego roku przekazuje kwotę stanowiącą co najmniej 75 proc. równowartości odpisów podstawowych. Obowiązek ten wynika z art. 6 ust. 2 z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 998). Dlatego do końca miesiąca trzeba właściwie ustalić wysokość pierwszej raty i odprowadzić ją na rachunek ZFŚS. Co ważne, w 2024 r. nie został zamrożony odpis na ZFŚS, tak jak to miało miejsce w poprzednich latach. Wracamy więc do zasad, które kiedyś obowiązywały przy wyliczaniu tego odpisu. Są one określone w ww. ustawie. W tym roku wysokość odpisu jest liczona od przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w 2023 r. lub w II półroczu 2023 r., jeżeli przeciętne wynagrodzenie z tego okresu stanowiło kwotę wyższą. Przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej, pomniejszone o potrącone od ubezpieczonych składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe oraz chorobowe, w 2023 r. wyniosło 6246,13 zł, a w II półroczu 2023 r. wyniosło 6445,71 zł. Ponieważ przeciętne wynagrodzenie z II półrocza 2023 r. stanowiło kwotę wyższą, to podstawę naliczania odpisu na ZFŚS stanowi kwota 6445,71 zł.
Wysokość podstawowych odpisów na ZFŚS w 2024 r. wynosi więc:
- na jednego zatrudnionego w normalnych warunkach – 37,5 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, czyli 2417,14 zł;
- na jednego zatrudnionego wykonującego pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach pomostowych – 50 proc. podstawy naliczania, czyli 3222,86 zł;
- na jednego pracownika młodocianego:
– w pierwszym roku nauki – 5 proc. podstawy naliczania, czyli 322,29 zł,
– w drugim roku nauki – 6 proc. podstawy naliczania, czyli 386,74 zł,
– w trzecim roku nauki – 7 proc. podstawy naliczania, czyli 451,20 zł.
Fundusz można zwiększyć o 6,25 proc. przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego na każdą zatrudnioną osobę, w stosunku do której orzeczono znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności. Jest to kwota 402,86 zł. Natomiast pracodawcy sprawujący opiekę socjalną nad emerytami i rencistami, także ze zlikwidowanych zakładów pracy, mogą zwiększyć fundusz o 6,25 proc. przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego – o 402,86 zł na każdego emeryta i rencistę uprawnionego do tej opieki. Ponadto pracodawcy, którzy utworzyli zakładowy żłobek lub klub dziecięcy, mogą zwiększyć fundusz na każdą zatrudnioną osobę o 7,5 proc., pod warunkiem przeznaczenia całości tego zwiększenia na prowadzenie żłobka lub klubu dziecięcego. Jest to kwota 483,43 zł. Pozostałe zasady ustalania odpisu na fundusz nie ulegają zmianie. ZFŚS tworzy się nadal: z corocznego odpisu podstawowego, z dobrowolnych odpisów dodatkowych, ze zwiększeń. Wszystkie odpisy obowiązkowe i zwiększenia fakultatywne tworzą u pracodawcy jeden fundusz (art. 5 ust. 8a ustawy o ZFŚS), jednak to odpis podstawowy jest głównym źródłem funduszu. Nalicza się go w stosunku do przeciętnej planowanej w danym roku kalendarzowym liczby osób zatrudnionych u pracodawcy.
Wniosek o zwrot nadpłaconej składki na ubezpieczenie zdrowotne
Według informacji podanych przez ZUS wniosek o zwrot nadpłaty (RZS-R), która wynika z rocznego rozliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne, zostanie utworzony i udostępniony na profilu płatnika na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) ZUS na drugi dzień po złożeniu dokumentu z rocznym rozliczeniem. Wniosek będzie dostępny w widoku „Dokumenty i wiadomości”, w sekcji „Dokumenty robocze”. We wniosku trzeba wskazać jeden numer spośród rachunków zapisanych na koncie płatnika w ZUS – ten, na który ma zostać przekazany zwrot. Wniosek należy wysłać do ZUS przez PUE najpóźniej 3 czerwca 2024 r.
Płatnik składek otrzyma zwrot nadpłaty składki na wskazany we wniosku rachunek bankowy najpóźniej do 1 sierpnia 2024 r. Natomiast jeśli płatnik nie złoży wniosku o zwrot, to ZUS rozliczy nadpłatę na koncie płatnika najpóźniej do końca tego roku.
ZUS w komunikacie zamieszczonym na swojej stronie internetowej przypomina również, że za każdy miesiąc prowadzenia działalności w 2023 r. płatnicy składek muszą złożyć do ZUS dokumenty rozliczeniowe z ustaloną składką na ubezpieczenie zdrowotne. Sposób ich wypełnienia ma wpływ na weryfikację poprawności rozliczenia rocznego. Dokumenty korygujące wysokość składek na ubezpieczenie zdrowotne za poszczególne miesiące 2023 r. można złożyć:
- najpóźniej do dnia, w którym płatnik złoży wniosek o zwrot nadpłaty;
- do 1 lipca 2024 r. – jeśli płatnik nie złoży wniosku o zwrot nadpłaty.