Ustanowienie odpłatnej służebności przesyłu nie zawsze z VAT

Odpłatne ustanowienie służebności przesyłu mieści się w pojęciu świadczenia usługi. Jednak do jej opodatkowania niezbędne jest jeszcze, aby świadczący działał w charakterze podatnika VAT w odniesieniu właśnie do tej czynności – orzekł WSA w Gdańsku.

Chodziło o rolnika ryczałtowego, który zarówno z tytułu prowadzonego gospodarstwa rolnego, jak i działalności gospodarczej korzystał ze zwolnienia podmiotowego w VAT.

Przez jego działki, których nie wykorzystuje w działalności, biegną dwie linie gazociągowe wysokiego ciśnienia. Gazociągi znacznie i na stałe utrudniają zagospodarowanie tego terenu. Dlatego mężczyzna postanowił doprowadzić do ustanowienia służebności przesyłu na rzecz przedsiębiorstwa gazociągowego w zamian za jednorazowe wynagrodzenie. Takie wynagrodzenie już dostał.

Uważał, że nie musi płacić od niego VAT, a tym samym wystawić z tego tytułu faktury, ani zarejestrować się jako podatnik VAT. Argumentował, że zgodził się na służebność przesyłu w ramach zarządu majątkiem prywatnym. Tłumaczył, że było to normalne działanie właściciela, który chroni przysługujące mu prawo własności przed nieuprawnioną ingerencją osób trzecich, i nie można przyjmować, aby działanie to było prowadzone w ramach działalności gospodarczej.

Rolnik przywołał też wyrok z 8 marca 2023 r. (sygn. akt I FSK 115/20), w którym NSA orzekł, że część nieruchomości, na której została ustanowiona służebność przesyłu, miała wyłączny związek z zaspokajaniem potrzeb osobistych podatnika i jego małżonki.

Innego zdania był jednak w sprawie rolnika dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. W interpretacji z 20 października 2023 r. (sygn. 0114-KDIP1-3.4012.459.2023.1.JG) stwierdził, że ustanawiając służebność przesyłu na rzecz podmiotu trzeciego, mężczyzna świadczy odpłatną usługę w ramach działalności gospodarczej, która jest opodatkowana na zasadach ogólnych. Wynagrodzeniem za nią jest jednorazowe świadczenie pieniężne, które daje wypłacającemu je przedsiębiorstwu gazociągowemu korzyści w postaci możliwości korzystania w oznaczonym zakresie z nieruchomości (gruntu).

Dyrektor KIS uznał więc, że mężczyzna utracił prawo do zwolnienia podmiotowego z VAT i musi zarejestrować się jako czynny podatnik VAT, wystawić fakturę i zapłacić podatek.

Interpretację tę uchylił WSA w Gdańsku. Orzekł, że w tej sprawie mężczyzna, ustanawiając służebność przesyłu, nie działał w charakterze podatnika VAT. Swoją działalność prowadził na innych gruntach, a nieruchomości, na których została ustanowiona służebność przesyłu, nie były wykorzystywane do działalności gospodarczej – argumentowała sędzia Irena Wesołowska. ©℗

orzecznictwo