Przedsiębiorca (podatnik VAT czynny) jako korzystający zawarł umowę leasingu operacyjnego samochodu osobowego z firmą Y (finansującym). Wartość samochodów z umów leasingu odzwierciedla ich wartość rynkową na dzień zawarcia tych umów.

Harmonogramy rat leasingowych wykazują część kapitałową, część odsetkową oraz wartość VAT przypadające na poszczególne miesięczne opłaty (raty) leasingowe. Odpisów amortyzacyjnych – zgodnie z zawartą umową – dokonuje finansujący (leasingodawca). Umowa została zawarta na okres pięciu lat, a harmonogram przewiduje 60 rat miesięcznych. Czy część odsetkowa raty leasingowej samochodu osobowego stanowi dla przedsiębiorcy koszt uzyskania przychodu? Jeśli tak, to w jakiej wysokości?

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o PIT kosztami uzyskania przychodów (dalej: KUP) są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy o PIT.

Zatem w myśl powołanego przepisu, aby wydatek mógł zostać uznany za KUP, powinien spełniać łącznie następujące warunki:

  • pozostawać w związku przyczynowo-skutkowym z przychodami lub źródłem przychodów i zostać poniesiony w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów,
  • nie znajdować się na liście kosztów nieuznawanych za KUP, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o PIT,
  • zostać właściwie udokumentowany.

Leasing w PIT

Zasady opodatkowania stron leasingu reguluje rozdział 4a ustawy o PIT. Przez umowę leasingu rozumie się umowę nazwaną w kodeksie cywilnym, a także każdą inną umowę, na mocy której jedna ze stron (finansujący) oddaje do odpłatnego używania albo używania i pobierania pożytków na warunkach określonych w ustawie drugiej stronie (korzystającemu) podlegające amortyzacji środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne, a także grunty oraz prawo wieczystego użytkowania gruntów (art. 23a pkt 1 ustawy o PIT). Przez podstawowy okres umowy leasingu rozumie się czas oznaczony, na jaki została zawarta ta umowa, z wyłączeniem czasu, na który może zostać przedłużona lub skrócona; w przypadku zmiany strony lub stron tej umowy podstawowy okres umowy uważa się za zachowany, jeżeli inne postanowienia umowy nie uległy zmianie (art. 23a pkt 1 ustawy o PIT).

Na podstawie art. 23b ust. 1 ustawy o PIT opłaty ustalone w umowie leasingu, ponoszone przez korzystającego w podstawowym okresie umowy z tytułu używania środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, stanowią przychód finansującego i odpowiednio w przypadku, o którym mowa w pkt 1, KUP korzystającego z zastrzeżeniem art. 23b ust. 2 i 3 ustawy o PIT, jeżeli:

1) umowa leasingu, w przypadku gdy korzystającym nie jest osoba wymieniona w pkt 2, została zawarta na czas oznaczony, stanowiący co najmniej 40 proc. normatywnego okresu amortyzacji, jeżeli przedmiotem umowy leasingu są podlegające odpisom amortyzacyjnym rzeczy ruchome lub wartości niematerialne i prawne, albo została zawarta na okres co najmniej pięciu lat, jeżeli jej przedmiotem są podlegające odpisom amortyzacyjnym nieruchomości,

2) umowa leasingu, w przypadku gdy korzystającym jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, została zawarta na czas oznaczony,

3) suma ustalonych opłat w umowie leasingu, o której mowa w pkt 1 lub 2, pomniejszona o należny podatek od towarów i usług, odpowiada co najmniej wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, a w przypadku zawarcia przez finansującego następnej umowy leasingu środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej będących uprzednio przedmiotem takiej umowy odpowiada co najmniej jego wartości rynkowej z dnia zawarcia następnej umowy leasingu.

Przy czym, w myśl art. 23b ust. 2 ustawy o PIT, jeżeli finansujący w dniu zawarcia umowy leasingu korzysta ze zwolnień w podatku dochodowym przysługujących na podstawie:

1) art. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych,

2) przepisów o specjalnych strefach ekonomicznych,

3) art. 23 i 37 ustawy o spółkach z udziałem zagranicznym

– do umowy tej stosuje się zasady opodatkowania określone w art. 23f–23h ustawy o PIT.

Zatem jeżeli zawarta umowa leasingu spełnia określone w art. 23b ust. 1 ustawy o PIT warunki oraz finansujący w dniu zawarcia nie korzysta ze zwolnień wymienionych w art. 23b ust. 2 ustawy o PIT, to korzystający może zaliczyć do KUP wszelkie poniesione koszty związane z przedmiotem umowy leasingu.

Ograniczenia dotyczące aut

Należy zauważyć, że na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 47a ustawy o PIT nie uważa się za KUP opłat dotyczących samochodu osobowego wynikających z umowy leasingu, o której mowa w art. 23a pkt 1 ustawy o PIT, umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze, z wyjątkiem opłat z tytułu składek na ubezpieczenie samochodu osobowego, w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej kwota 150 tys. zł pozostaje do wartości samochodu osobowego będącego przedmiotem tej umowy. Limit ten koresponduje z (podwyższonym) limitem stosowanym przy dokonywaniu odpisów amortyzacyjnych od nabytego samochodu (art. 23 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT) i jest ustalany według proporcji wartości samochodu będącego przedmiotem umowy leasingu, najmu (itp.) i kwoty 150 tys. zł.

Uwaga! Poniesione wydatki, o których mowa w art. 23 ust. 1 pkt 46 i 46a ustawy o PIT, oraz kwota, o której mowa w art. 23 ust. 1 pkt 47a ustawy o PIT, obejmują także VAT, który zgodnie z przepisami o VAT nie stanowi podatku naliczonego, oraz naliczony VAT w tej części, w jakiej zgodnie z przepisami o VAT podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy VAT (art. 23 ust. 5a ustawy o PIT).

Ponadto należy mieć na uwadze, że stosownie do art. 23 ust. 5c ustawy o PIT w przypadku samochodu osobowego oddanego do używania na podstawie umowy leasingu, o której mowa w art. 23a pkt 1 ustawy o PIT, ograniczenie, o którym mowa w art. 23 ust. 1 pkt 47a ustawy o PIT, stosuje się do tej części opłaty, która stanowi spłatę wartości samochodu osobowego. Oznacza to, że w przypadku leasingu operacyjnego powyższy limit 150 tys. zł ma zastosowanie do tej części opłaty, która stanowi spłatę wartości samochodu osobowego – części kapitałowej raty leasingowej. Natomiast część odsetkowa raty nie jest limitowana. Zatem podatnicy mogą w całości zaliczyć do KUP część odsetkową raty leasingowej.

W analizowanej sprawie przedsiębiorca w odniesieniu do części kapitałowej rat leasingowych (powiększonej o wartość VAT naliczonego niepodlegającego odliczeniu) może zaliczyć do kosztów podatkowych tylko tę część takiej raty, która nie przekracza proporcji, w jakiej kwota 150 tys. zł pozostaje do wartości samochodu osobowego będącego przedmiotem umowy leasingowej. Jeżeli np. wartość samochodu wynosiłaby 300 000 zł, to jedynie 50 proc. (150 000 zł / 300 000 zł) rat kapitałowych mogłoby stanowić KUP. Natomiast w przypadku opłat wynikających z tych umów, które odpowiadają części odsetkowej, nie znajdzie zastosowania limit, o którym mowa art. 23 ust. 1 pkt 47a ustawy o PIT. Zaprezentowane stanowisko podzielają organy podatkowe (interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 6 grudnia 2023 r., nr 0112-KDIL2-2.4011.720.2023.2.MM). ©℗