W 2023 r. 108 uprzednich porozumień cenowych. Fiskus skraca kolejkę po APA

Ubiegły rok był rekordowy, jeśli chodzi o liczbę zawartych z szefem KAS uprzednich porozumień cenowych.

Stało się to głównie za przyczyną porozumień dwustronnych, a więc takich, które wymagały kontaktu polskiej skarbówki z zagraniczną, bo chodziło o rozliczeniach polskich i zagranicznych podmiotów powiązanych.

W sumie w 2023 r. szef Krajowej Administracji Skarbowej zawarł z podatnikami 108 uprzednich porozumień cenowych (ang. advanced pricing agreements – APA), z czego 13 – dwustronnych – wynika z najnowszych danych Ministerstwa Finansów obejmujących okres od 2006 r. do końca 2023 r.

Dla porównania w 2022 r. szef KAS zawarł z podatnikami 98 uprzednich porozumień cenowych (w tym dwa porozumienia dwustronne). Lepszy był rok 2021 r., kiedy zawarto 101 APA, w tym pięć dwustronnych.

Jak wyjaśnia Marcin Łoboda, szef Krajowej Administracji Skarbowej, wysoki przyrost liczby zawartych APA wynika m.in. z zakończenia postępowań związanych ze starymi już wnioskami, złożonymi do końca 2021 r. (patrz: komentarz).

Znacząco natomiast zmniejszyła się w 2023 r. liczba postępowań w toku. Na koniec ub.r. było ich 254, z tego 204 dotyczyły wniosków o wydanie jednostronnej APA, 49 – o zawarcie porozumienia dwustronnego, a jeden dotyczył wielostronnej APA.

Dla porównania na koniec 2022 r. postępowań w toku było 340, a rok wcześniej jeszcze więcej, bo aż 394.

Przypomnijmy, że uprzednie porozumienia cenowe są zdefiniowane w art. 81 ustawy o rozstrzyganiu sporów dotyczących podwójnego opodatkowania oraz zawieraniu uprzednich porozumień cenowych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 948). Jest to decyzja „w której uznaje się, że cena transferowa transakcji kontrolowanej została ustalona na warunkach, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane”.

Innymi słowy, APA jest rodzajem glejtu od szefa KAS, który gwarantuje podatnikowi, że jego rozliczenia z podmiotami powiązanymi są prawidłowe, a wysokość kosztów podatkowych nie zostanie zakwestionowana w trakcie kontroli.

Do końca 2021 r. zawarcie APA gwarantowało dodatkową korzyść w postaci uniknięcia limitowania kosztów uzyskania przychodu z tytułu usług niematerialnych nabytych od podmiotów powiązanych. Od 2022 r. nie ma już takiej motywacji, bo limit określony w art. 15e ustawy o CIT już nie obowiązuje.

APA jest ważna nie dłużej niż przez pięć lat, przy czym może zostać odnowiona na ten sam okres (art. 95 ust. 2 i 4 ustawy o rozstrzyganiu sporów dotyczących podwójnego opodatkowania oraz zawieraniu uprzednich porozumień cenowych, t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 948).

Złożenie wniosku wymaga uiszczenia opłaty w wysokości 1 proc. wartości transakcji kontrolowanej (w zależności od rodzaju APA wysokość opłaty waha się od 5 tys. zł do nie więcej niż 200 tys. zł). Porozumienie powinno być zawarte niezwłocznie (nie później niż w terminie sześciu miesięcy przy jednostronnej APA, 12 miesięcy przy dwustronnej APA i 18 miesięcy przy wielostronnej APA). W przeszłości uśrednione terminy były dłuższe, co potwierdzały statystyki MF. Obecnie średni termin na zawarcie porozumienia nie jest już publikowany.©℗

Spodziewamy się wzrostu liczby postępowań dwu- i wielostronnych

Wysoka liczba uprzednich porozumień cenowych wydanych w 2023 r., porównując ją z wcześniejszymi okresami, jest w głównej mierze efektem ciągłego usprawniania procedur wewnętrznych i profesjonalizacji zespołu APA.

Osiągnęliśmy też częściowo „efekt statystyczny” w związku z finalizacją postępowań związanych z uchylonym już art. 15e ustawy o CIT.

Proces zawierania porozumień jest czasochłonny i wymaga dużego zaangażowania zarówno po stronie KAS, jak i naszych partnerów – podatników. Jest to proces wieloetapowy. Złożenie wniosku rozpoczyna szczegółowe badanie transakcji objętych decyzją, a co za tym idzie – również otoczenia gospodarczego, prawnego czy wielu innych czynników ekonomicznych.

Wyzwanie mogą stanowić zwłaszcza porozumienia dwustronne, które uzależnione są od współpracy i negocjacji z administracjami innych państw. Jest to istotne szczególnie na początku negocjacji, gdy interesy państw wydają się w niektórych obszarach wzajemnie wykluczające. Kompromis wymaga wytężonej pracy i musimy być przygotowani na różne scenariusze.

Do tego dochodzi często czynnik kulturowy i odległościowy. Pandemia co do zasady mogła negatywnie wpływać na komunikację, ale dzięki formule spotkań online wiele postępowań nabrało tempa i zostało sprawnie zakończonych.

Z perspektywy podatników możemy się spodziewać skrócenia czasu oczekiwania na rozstrzygnięcie, co może tylko stanowić zachętę dla potencjalnych wnioskodawców. Ze względu na coraz bardziej dynamiczne umiędzynarodowienie polskiej gospodarki zdecydowanie wzrośnie udział postępowań dwu- i wielostronnych. Będzie to kontynuacją wieloletniego trendu.