Resort finansów chce, aby system podatkowy był dla podatników przyjazny, przewidywalny, stabilny i sprawiedliwy, a także wspierał inwestycje. Wśród priorytetów jest też wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur czy wydłużenie okresu vacatio legis dot. zmian podatkowych
Takie priorytety przedstawił wiceminister finansów Jarosław Nenema w odpowiedzi na interpelację poselską nr 250.
Lista prac
Z odpowiedzi wynika, że w 2024 r. planowane są prace związane z analizami wprowadzenia usprawnień i uproszczeń w systemie podatkowym poprzez m.in.:
- wydłużenie okresu vacatio legis dot. zmian podatkowych,
- podejmowanie działań i prac analitycznych w celu głębszego zbadania zjawiska szarej strefy w gospodarce i wypracowania narzędzi mających na celu jego redukcję,
- uproszczenie procedur podatkowych, zwiększenie efektywności działania organów podatkowych, poprawę relacji między podatnikami i organami podatkowymi oraz doprecyzowanie przepisów, których stosowanie budzi wątpliwości,
- udział w kształtowaniu polityki fiskalnej opartej na wiedzy, poprzez prowadzenie analiz komparatystycznych obejmujących interpretację i ocenę rozwiązań legislacyjnych państw Unii Europejskiej, OECD lub innych,
- prowadzenie inicjatyw mających na celu rozwój polskiego systemu podatkowego, we współpracy ze środowiskiem naukowym oraz międzynarodowymi instytucjami badawczymi,
- podnoszenie poziomu wiedzy społeczeństwa w obszarze podatków i prawa podatkowego poprzez prowadzenie działań edukacyjnych i informacyjnych,
- wprowadzenie zmian doprecyzowujących oraz mających na celu ułatwienie prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie podatku akcyzowego oraz opłaty od środków spożywczych,
- nowelizację ustawy kodeks karny skarbowy we współpracy z Ministerstwem Sprawiedliwości.
KSeF i uproszczenia
Wiceminister finansów wypowiedział się też w sprawie KSeF. Podkreślił wagę tego projektu, który ma się przyczynić do lepszego zwalczania oszustw związanych z VAT i ograniczyć przypadki uchylania się od płacenia tego podatku. Nie odniósł się jednak bezpośrednio do apeli przedsiębiorców i księgowych dotyczących zmian w tych przepisach i przesunięcia terminu wdrożenia.
W pierwszej kolejności, jak podkreślił Jarosław Neneman, MF zamierza przeprowadzić analizy systemu podatków. Chodzi o uczynienie go bardziej przyjaznym dla podatników i wspierającym inwestycje. Podkreślił, że system podatkowy powinien być przewidywalny, stabilny i sprawiedliwy.
Obiecujące zapowiedzi
- Wymienione punkty są oczywiście ważne, ale z drugiej strony można powiedzieć, że mało konkretne. Są to postulaty, które w zasadzie powinny przyświecać każdemu ministrowi finansów, na każdym etapie jego pracy – komentuje Małgorzata Samborska, doradca podatkowy i partner w Grant Thornton. Dodaje, że część priorytetów, jak np. wydłużenie okresu vacatio legis dot. zmian podatkowych wynika z umowy koalicyjnej. Jej zdaniem to bardzo dobry kierunek. Małgorzata Samborska uważa też, że zmiany podatkowe powinny być wdrażane z minimum 6 - miesięcznym okresem vacatio legis.
- Tu jednak dorzuciłbym jeszcze jeden postulat w postaci dłuższych i rzetelniejszych konsultacji społecznych – mówiDamian Kłosowicz z kancelarii Staniek & Partners (patrz cały komentarz w ramce).
Małgorzata Samborska odnosi się też do planów wprowadzenie zmian doprecyzowujących oraz ułatwiających prowadzenia działalności gospodarczej. Resort sprowadza jednak te zapowiedzi do podatku akcyzowego oraz opłaty od środków spożywczych. - Nie tylko we wskazanych obszarach, ale wszędzie tam gdzie prawo podatkowe jest niejasne, skomplikowane, pełne luk – powinny mieć miejsce zmiany w zakresie uproszczenia lub doprecyzowania. Prawo podatkowe powinno być jasne i proste, a jego interpretacja nie powinna budzić tylu wątpliwości – podkreśla Małgorzata Samborska.
Ekspertka nie jest natomiast zdziwiona chęcią wdrożenia KSeF. - Biorąc pod uwagę stan finansów państwa, w szczególność wysokość deficytu priorytetem musi być uszczelnienie systemu podatkowego – mówi Małgorzata Samborska. Dodaje jednak, że w przypadku KSeF pytaniem jest, czy system będzie gotowy na 1 lipca 2024 r. Wówczas bowiem wysyłanie e-faktur zacznie być obowiązkowe dla milionów czynnych podatników VAT.
Damian Kłosowicz podkreśla, że chociaż zapowiedzi są obiecujące to jak podkreśla, ważny będzie sposób ich realizacji. Będzie to bowiem papierek lakmusowy tego, czy mamy do czynienia z faktyczną zmianą filozofii działania Ministerstwa Finansów (patrz komentarz w ramce).
Piękne deklaracje. Pytanie o wykonanie, Damian Kłosowicz, prawnik w kancelarii Staniek & Partners
Odpowiedź Ministra Finansów na interpelację poświęconą priorytetom polityki fiskalnej brzmi obiecująco i w mojej ocenie, w dużej części wpisuje się w postulaty środowiska zainteresowanego podnoszeniem jakości tworzenia i stanowienia prawa podatkowego. Brzmi w dużej części jak antyteza dotychczasowej praktyki MF.
W szczególności doceniam tutaj chęć współpracy ze środowiskiem naukowym (w tym międzynarodowym), które niewątpliwie ma narzędzia badawcze pozwalające na stworzenie systemu podatkowego, który będzie jednocześnie efektywny oraz możliwie jak najmniej uciążliwy dla podatnika.
Pozytywnie oceniam też postulat wydłużenia vacatio legis dotyczących zmian podatkowych, które – nawet w przypadkach rewolucyjnych (por. tzw. Polski Ład czy opodatkowanie spółek komandytowych) – było bardzo krótkie i nie pozwalało na należyte przygotowanie się do nowego stanu prawnego. Tu jednak dorzuciłbym jeszcze jeden postulat w postaci dłuższych i rzetelniejszych konsultacji społecznych.
Bardzo ciekawie również brzmi zapowiedź prowadzenia działań edukacyjnych przez Ministerstwo Finansów wśród obywateli (czyli samych podatników).
Jeżeli zostanie to dobrze zrealizowane, to istnieje szansa na – jeśli nie wyeliminowanie – to przynajmniej zmniejszenie skali problemu, jakim jest nieświadomość prawa podatkowego wśród jego podstawowych adresatów. Naturalnie, już teraz tę rolę (w pewnym stopniu) wykonują doradcy podatkowi i biura rachunkowe, ale nie da się też ukryć, że możliwości ww. w tym zakresie są ograniczone i zdecydowanie mniejsze, niż możliwości państwa i jego organów.
I tu przechodzimy do sedna problemu. W sferze deklaracji postulat „uproszczenia procedur podatkowych” czy „poprawy relacji między podatnikami i organami podatkowymi” brzmi świetnie. Podobnie, jak każdy się zgodzi, że należy zlikwidować ubóstwo i głód na świecie. Pytanie, jak te deklaracje przekują się w praktykę i czy w ogóle tak się stanie. Tutaj warto patrzeć w najbliższym czasie MF na ręce. Realizacja tych postulatów, będzie papierkiem lakmusowym tego, czy mamy do czynienia z faktyczną zmianą filozofii działania Ministerstwa Finansów.
