Orzeczenie NSA. Fundusz dostanie oprocentowanie, ale takie jak po wyroku TSUE

Jeżeli skarbówka wydała decyzję o stwierdzeniu nadpłaty, wiedząc, że pobór podatku był sprzeczny z prawem unijnym, to podatnikowi należy się oprocentowanie liczone do 30. dnia po publikacji wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE – orzekł NSA.

Chodziło o fundusz inwestycyjny z siedzibą w Luksemburgu, który inwestował w akcje polskich spółek. Firmy te wypłaciły mu w latach 2012–2016 dywidendy, a jako płatnicy obliczyły, pobrały i wpłaciły do polskiego urzędu skarbowego CIT z tego tytułu.

W styczniu 2018 r. do naczelnika US wpłynął wniosek o zwrot tego podatku. Fundusz domagał się również oprocentowania liczonego od dnia poboru podatku do dnia faktycznego zwrotu nadpłaty. Argumentował, że taki sposób liczenia oprocentowania jest uzasadniony, bo pobór podatku naruszał prawo unijne, co stwierdził TSUE w wyroku z 10 kwietnia 2014 r. (C-190/12). TSUE orzekł w nim, że Polska nierówno traktowała fundusze krajowe i ich zagraniczne odpowiedniki w zakresie zwolnienia z CIT oraz naruszyła zasady swobodnego przepływu kapitału.

Nadpłata „tak”, oprocentowanie „nie”

We wrześniu 2018 r. naczelnik US stwierdził nadpłatę podatku za lata 2012–2016, ale drugą decyzją odmówił jej oprocentowania. Decyzję tę utrzymał w mocy dyrektor izby administracji skarbowej. Uzasadnił to tym, że w analizowanym okresie nie było na poziomie UE przepisów regulujących przesłanki i sposób obliczania oprocentowania, dlatego należało zastosować prawo polskie.

Powołał się więc na art. 6 ust. 1 pkt 10a ustawy o CIT oraz art. 74 w zw. z art. 77 par. 1 pkt 4 i art. 78 par. 5 ordynacji podatkowej. Podkreślił, że przepisy te nie zostały uznane za niezgodne z prawem unijnym. Pierwszy z nich, dodany 1 stycznia 2011 r., wręcz implementował do polskiego porządku prawnego zalecenia Komisji Europejskiej dotyczące zwolnienia z CIT unijnych instytucji wspólnego inwestowania.

Dyrektor IAS uznał, że odsetki nie mogą być wypłacone również z innego powodu. Stwierdził, że wina w wydłużeniu rozpoznania sprawy leżała po stronie funduszu, do którego naczelnik US między styczniem a wrześniem 2018 r. zwracał się o uzupełnienie dokumentacji niezbędnej do wydania decyzji o nadpłacie. Natomiast organ I instancji zmieścił się w 30-dniowym terminie między stwierdzeniem nadpłaty (wrzesień 2018) a przelaniem jej na konto funduszu (październik 2018 r.). Fundusz nie może więc domagać się oprocentowania za okres od powstania nadpłaty do dnia jej zwrotu – podsumował organ.

Odsetki od dnia poboru podatku…

Decyzję tę uchylił WSA w Warszawie (sygn. akt III SA/Wa 1037/19). Zwrócił uwagę na to, że decyzja o nadpłacie została wydana wskutek wyroku TSUE z 10 kwietnia 2014 r. Naczelnik US ewidentnie więc wiedział o pobraniu podatku z naruszeniem prawa unijnego.

Ale nawet gdyby orzeczenia TSUE nie było, to i tak organ był świadomy niezgodności poboru podatku z regulacjami wspólnotowymi – dodał warszawski sąd. Orzekł więc, że funduszowi należy się oprocentowanie liczone już od dnia poboru podatku, ponieważ pobór nastąpił wbrew przepisom wspólnotowym.

…do 30. dnia po wyroku

WSA nie zgodził się natomiast z funduszem, że oprocentowanie należy się w tym wypadku aż do dnia faktycznego zwrotu nadpłaty. Sąd przyznał rację fiskusowi, że na poziomie unijnym nie ma regulacji pozwalających na ustalenie dnia zamykającego naliczanie odsetek.

Natomiast na poziomie przepisów krajowych jest luka, bo żadnego z przepisów ordynacji podatkowej o oprocentowaniu nadpłaty nie da się zastosować wprost do stanu faktycznego tej sprawy – stwierdził WSA. Dlatego uznał, że w drodze analogii należy sięgnąć do przepisów o oprocentowaniu nadpłaty dotyczących stanu najbardziej zbliżonego.

Odpowiednie zastosowanie znajdzie art. 78 par. 5 ordynacji, który odnosi się do przypadku, gdy nadpłata jest stwierdzona po wyroku TSUE – uznał WSA. Dlatego orzekł, że oprocentowanie powinno być liczone do 30. dnia po publikacji wyroku TSUE w sprawie C-190/12 (Dz.Urz. UE z 10 czerwca 2014 r. C 175, s. 5).

Dopuszczalna analogia

Wynikało z tego, że fundusz otrzyma oprocentowanie naliczone do 10 lipca 2014 r., a nie do października 2018 r., kiedy faktycznie dostał zwrot nadpłaty podatku. Fundusz nie był tym do końca usatysfakcjonowany, dlatego wniósł skargę kasacyjną. Jednak Naczelny Sąd Administracyjny ją oddalił. Za trafne uznał argumenty sądu I instancji dotyczące dat oprocentowania. Nie miał wątpliwości co do momentu rozpoczęcia naliczania odsetek – powinny one przysługiwać od chwili poboru podatku.

Jeśli zaś chodzi o termin końcowy, to NSA zgodził się z sądem I instancji, że jeżeli nadpłata powstała wskutek sprzeczności między prawem krajowym a unijnym, to najbardziej oddającym zasadę skuteczności jest przyznanie oprocentowania do 30. dnia po opublikowaniu wyroku TSUE. – Należało więc na zasadzie analogii zastosować art. 78 ust. 5 pkt 2 ordynacji podatkowej – stwierdziła w uzasadnieniu sędzia Anna Dumas.©℗

orzecznictwo