We wszystkich wydawanych ostatnio interpretacjach fiskus twierdzi, że jeżeli pracodawca zapewnia delegowanemu pracownikowi zakwaterowanie, nie musi odprowadzać od tego świadczenia zaliczek na PIT.
Kwestia mieszkań służbowych i innych świadczeń na rzecz pracownika jest już rozstrzygnięta. Potwierdzają to wydawane ostatnio interpretacje. Wszystkie przyznają, że pokrycie przez pracodawcę wydatków na mieszkanie delegowanego pracownika nie jest dochodem tego ostatniego i nie trzeba naliczać i odprowadzać od tych wydatków PIT. A jak wiadomo, przez wiele lat interpretacja art. 12 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.; dalej: ustawa o PIT) budziła mnóstwo wątpliwości. Wynikało to z tego, że zgodnie z tym przepisem przychodami ze stosunku pracy są wszelkie świadczenia otrzymywane przez pracownika w związku z pozostawaniem w stosunku pracy, które pokrywane są ze środków pracodawcy.
Bez PIT mieszkanie...
Wytyczne do rozstrzygnięcia sporu dał Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 8 lipca 2014 r. (sygn. akt K 7/13), wskazując, kiedy powstaje przychód. Trybunał stwierdził, że opodatkowane są tylko te świadczenia, które zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie), leżą w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść (w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku), a korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnej osobie. RAMKA
Na tej podstawie Naczelny Sąd Administracyjny wydał korzystne orzeczenia dotyczące właśnie noclegów zapewnianych przez pracodawcę pracownikom mobilnym. Przykładowo w wyroku z 23 lipca 2015 r. (sygn. akt II FSK 1689/13) sąd powołał się na wcześniejsze wyroki z 19 września 2014 r. (sygn. akt II FSK 2280/12) i z 2 października 2014 r. (sygn. akt II FSK 2387/12). W pierwszym z nich sąd stwierdził, że wprawdzie skorzystanie ze świadczenia w postaci noclegu wykupionego przez pracodawcę niewątpliwie następuje za zgodą pracownika, niemniej jednak świadczenie to nie jest spełnione w jego interesie, ale w interesie pracodawcy obowiązanego do właściwego zorganizowania pracy.
Z kolei w wyroku z 2 października 2014 r. sąd uznał, że obowiązek zagwarantowania prawidłowej organizacji pracy nie może być utożsamiany tylko z zapewnieniem biurka, materiałów biurowych, pokryciem kosztów eksploatacji samochodu służbowego lub kosztów zużytej energii elektrycznej. Należy go analizować w kontekście konkretnych obowiązków pracowniczych i wynikających z nich oczekiwań pracodawcy. Sąd wyjaśnił, że skoro prawidłowe i efektywne wykonywanie obowiązków pracowniczych wymaga od pracownika nocowania w hotelu, aby w określonym czasie dotrzeć do kontrahenta, to zapewnienie tej możliwości przez pracodawcę nie jest korzyścią pracownika, ale właśnie wypełnieniem przez pracodawcę ustawowego obowiązku prawidłowego organizowania pracy, aby była ona wydajna i należytej jakości. Zapewnienie możliwości nocnego wypoczynku odpowiada także obowiązkowi pracodawcy organizowania pracy w sposób zmniejszający uciążliwość pracy – stwierdził sąd. Dlatego, mimo bardzo szerokiego ujęcia w art. 12 ust. 1 ustawy o PIT przychodów ze stosunku pracy, nie każde świadczenie spełnione przez pracodawcę na rzecz pracownika podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Wydawane teraz interpretacje prezentują już zmienione stanowisko fiskusa.
...i dojazd też
Z tych samych powodów również koszt transportu do miejsca delegowania nie może być uznany za przychód ze stosunku pracy. Świadczenie wprawdzie będzie następować za zgodą pracownika, ale nie będzie spełnione w jego interesie, a pracodawcy. Nie przyniesie też pracownikowi korzyści w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatków, które musiałby ponieść. Nie tylko koszty noclegów, lecz także transportu do miejsca zakwaterowania i z powrotem są związane z wykonywaniem pracy w miejscu i w czasie wskazanym przez pracodawcę (niebędącym podróżą służbową).
W bazie internetowej nadal znajdują się niezmienione przez ministra finansów niekorzystne dla podatników interpretacje, np. dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 8 kwietnia 2008 r. (nr ITPB2/415-111a/08/ENB). Chodziło w tym przypadku o pracowników delegowanych przez polskiego pracodawcę do pracy w Norwegii. W umowach o pracę został podany właśnie ten kraj jako miejsce pracy. Organ wyjaśnił więc, że ponieważ zgodnie z zawartą umową o pracę dla pracownika miejscem wykonywania pracy jest Norwegia, przejazd pracownika do Norwegii należy uznać za przejazd do miejsca wykonywania pracy, a nie za podróż służbową.
W związku z powyższym z uwagi na to, że nie została spełniona przesłanka pobytu pracownika w podróży służbowej, sfinansowanie przez pracodawcę zakupu biletów dla pracownika należy uznać za przychód ze stosunku pracy – stwierdził dyrektor IS. Jednak w świetle wyjaśnień Trybunału Konstytucyjnego i nowych interpretacji trudno takie stanowisko uznać za prawidłowe.
Nieodpłatne świadczenia
RAMKA
Z powodu niejednolitości stanowisk sądowych dotyczących kwestii „nieodpłatnego świadczenia” zasadniczego znaczenia nabrał wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 8 lipca 2014 r., sygn. akt K 7/13 (Dz.U. z 2014 r., poz. 947), w którym TK dokonał wykładni art. 12 ust. 1 ustawy o PIT, wskazując, jakie kryteria decydują o zakwalifikowaniu nieodpłatnego świadczenia jako przychodu pracownika z tytułu stosunku pracy.
TK potwierdził, że za przychód pracownika mogą być uznane takie świadczenia, które:
● zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie),
● zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść,
● przyniosły wymierną korzyść (również w postaci zaoszczędzenia wydatku) przypisaną indywidualnemu pracownikowi (korzyść ta nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).
Tabela. Świadczenia dla delegowanych pracowników bez PIT
| Rodzaj świadczenia | Interpretacja dyrektora izby skarbowej w: | |||
| Bezpłatne udostępnienie miejsc noclegowych w wynajętych kwaterach prywatnych, mieszkaniach, hotelach, hotelach pracowniczych. | ● Łodzi z 7 marca 2016 r., nr IPTPB1/4511-854/15-4/SK oraz z 22 lutego 2016 r., nr IPPB4/4511-1514/15-2/IM ● Katowicach z 17 lutego 2016 r., nr IBPB-2-2/4511-31/16/AK i IBPB-2-2/4511-133/16/AK ● Bydgoszczy z 4 lutego 2016 r., nr ITPB2/4511-1105/15/IB ● Warszawie z 28 stycznia 2016 r., nr IPPB4/4511-1522/15-4/MS | |||
| Transport delegowanych pracowników do miejsca delegowania i z powrotem. | ● Łodzi z 13 stycznia 2016 r., nr IPTPB1/4511-709/15-2/RK ● Bydgoszczy z 3 grudnia 2016 r., nr ILPB1/4511-1-1242/15-4/AA | |||