Darowizna od zamężnej siostry: Czy trzeba płacić podatek?

Moja siostra zamierza mi podarować 300 000 zł. Darowizna nastąpi z majątku wspólnego siostry oraz jej męża na podstawie umowy darowizny zawartej pomiędzy mną (obdarowanym) a siostrą (darczyńcą), na co jej mąż wyrazi zgodę. Pieniądze zostaną przekazane na mój rachunek bankowy. Czy darowizna ta w całości może być objęta zwolnieniem z podatku od spadków i darowizn, czy jednak będę musiał zapłacić podatek od połowy darowizny (jak za darowiznę od szwagra), ze względu na wspólność majątkową pomiędzy moją siostrą a jej mężem?

Należy zwrócić uwagę, że zgodnie z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn (dalej: u.p.s.d.) zwolniona od podatku jest darowizna otrzymana przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę. Wśród osób uprawionych do skorzystania z tego zwolnienia nie ma zaś rodzeństwa małżonków.

Z kolei zgodnie z art. 37 par. 1 pkt 4 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej: k.r.o.) zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania darowizny z majątku wspólnego, z wyjątkiem drobnych darowizn zwyczajowo przyjętych. Na podstawie art. 37 par. 2 k.r.o. ważność umowy, która została zawarta przez jednego z małżonków bez wymaganej zgody drugiego, zależy od potwierdzenia umowy przez drugiego małżonka. Z przepisów tych wynika, że w analizowanej sytuacji rzeczywiście będzie wymagana zgoda męża siostry na dokonanie darowizny, która nastąpi z majątku wspólnego siostry oraz jej męża. Z faktu tego nie można jednak wywodzić, że wyrażając taką zgodę, drugi z małżonków również staje się stroną umowy darowizny. Tym samym zgoda taka będzie neutralna podatkowo, bo w żaden sposób nie spowoduje, że szwagier stanie się stroną umowy darowizny zawartej między czytelnikiem a jego siostrą. Dokonanie darowizny środków pieniężnych przez siostrę na rzecz czytelnika będzie w całości podlegało zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 4a u.p.s.d. Przy czym, jeżeli umowa darowizny nie zostanie sporządzona w formie aktu notarialnego, to w celu skorzystania z ww. zwolnienia czytelnik będzie musiał:

• zgłosić darowiznę do naczelnika urzędu skarbowego na formularzu SD-Z2 w terminie sześciu miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego (tj. złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego bądź przekazania darowizny obdarowanemu – w razie zawarcia umowy bez zachowania formy aktu notarialnego);
• udokumentować otrzymanie darowizny pieniężnej dowodem przekazania na rachunek bankowy czytelnika.

Takie stanowisko prezentują również organy podatkowe (por. interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 17 października 2023 r., nr 0111-KDIB2-2.4015.131.2023.1.PB). ©℗