Od 1 stycznia 2017 r. do 30 czerwca 2023 r. naczelnicy urzędów skarbowych wykreślili 683 130 podmiotów z rejestru VAT – poinformowało Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na pytanie DGP.
W latach 2017–2019 status czynnego podatnika VAT straciło 320 390 przedsiębiorców, w 2020 r. ponad 120 tys. firm, a rok później prawie 84 tys. Natomiast w ubiegłym roku usunięto z rejestru VAT ponad 104 tys. W pierwszej połowie 2023 r. z rejestru VAT zniknęły kolejne 51 742 podmioty.
Przypomnijmy, że w poniedziałkowej uchwale (sygn. akt I FPS 3/23) Naczelny Sąd Administracyjny przesądził, że wykreślenie podatnika z rejestru VAT jest zwykłą czynnością materialno-techniczną, nie wymaga wydania decyzji, a więc i wszczęcia formalnego postępowania podatkowego. Nie trzeba też nawet, w świetle art. 96 ust. 9, zawiadamiać o tym podatnika. Naczelnik urzędu skarbowego musi być jedynie gotowy udowodnić, że miał podstawy do wykreślenia podatnika, gdyby spór o to trafił do sądu administracyjnego – zastrzegł NSA.
O uchwale pisaliśmy szerzej w artykule „Fiskus może wykreślać z rejestru VAT bez decyzji” (DGP nr 206/2023).
Przypomnijmy, że naczelnik US może usuwać podatników z rejestru na podstawie dwóch odrębnych przepisów ustawy o VAT. Uchwała NSA dotyczyła pierwszego z nich, czyli art. 96 ust. 9. Stanowi on, że naczelnik US wykreśla z urzędu podatnika z rejestru VAT bez konieczności zawiadamiania o tym, jeżeli:
a) podatnik nie istnieje lub
b) mimo podjętych udokumentowanych prób nie ma możliwości skontaktowania się z podatnikiem albo jego pełnomocnikiem, lub
c) dane podane w zgłoszeniu rejestracyjnym okażą się niezgodne z prawdą, lub
d) podatnik albo jego pełnomocnik nie stawia się na wezwania naczelnika urzędu skarbowego, naczelnika urzędu celno-skarbowego, dyrektora izby administracji skarbowej lub szefa Krajowej Administracji Skarbowej, lub
e) posiadane informacje wskazują na prowadzenie przez podatnika działań z zamiarem wykorzystania działalności banków lub spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych do celów mających związek z wyłudzeniami skarbowymi, lub
f) sąd orzekł wobec tego podatnika zakaz prowadzenia działalności gospodarczej.
Zgodnie z drugim przepisem, tj. art. 96 ust. 9a ustawy o VAT, wykreśleniu z rejestru podlegają także podatnicy, którzy:
a) zawiesili prowadzenie działalności gospodarczej na co najmniej sześć kolejnych miesięcy lub
b) nie złożyli deklaracji VAT, mimo takiego obowiązku, za trzy kolejne miesiące lub jeden kwartał, lub
c) składali przez sześć kolejnych miesięcy lub dwa kolejne kwartały deklaracje zerowe, lub
d) wystawiali puste faktury, lub
e) wiedzieli lub mieli uzasadnione podstawy, aby przypuszczać, że handlują z oszustami podatkowymi.
W tym drugim przepisie nie ma wzmianki o braku konieczności zawiadamiania podatnika, ale tego przepisu nie dotyczyła też najnowsza uchwała NSA.©℗
/>
