Trybunał Konstytucyjny wszczął postępowanie dotyczące kontrowersyjnych przepisów umożliwiających przerywanie biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Rzecznik praw obywatelskich przyłączył się do sprawy.
Chodzi o postępowanie (sygn. akt SK 67/23) w sprawie skargi spółki, która domaga się stwierdzenia niekonstytucyjności art. 70 par. 6 pkt 1 ordynacji podatkowej. Przewiduje on zawieszenie biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego, w przypadku gdy jest wszczynane postępowanie w sprawie o przestępstwo lub wykroczenie skarbowe związane z niewykonaniem zobowiązania podatkowego.
Podatnicy od dawna skarżą się, że skarbówka wykorzystuje tę regulację i wszczyna postępowania tylko po to, aby nie doszło do przedawnienia. Dlatego RPO wielokrotnie apelował o zmianę przepisów. W ubiegłym roku po raz kolejny poprosił ministra finansów o zainicjowanie zmian, które miałyby przeciwdziałać instrumentalnemu wszczynaniu postępowań karnych skarbowych (wystąpienie z 20 czerwca 2022 r. nr V.511.659.2022.EG). W odpowiedzi ówczesna minister finansów Magdalena Rzeczkowska wyjaśniła, że jest planowana obszerna nowelizacja ordynacji podatkowej.
Przypomnijmy, że w czerwcu br. projekt zmian w ordynacji został opublikowany na stronie resortu do prekonsultacji, ale nie znalazła się w nim propozycja zmiany art. 70 par. 6 pkt 1. Chociaż uwagi do projektu można było przesyłać do 31 sierpnia 2023 r., to jednak, jak poinformował sam resort, zmiany nie będą procedowane w tej kadencji parlamentu.
Sprawa pozostaje więc nierozstrzygnięta od wielu lat. Przypomnijmy, że przepis ten już w 2014 r. był zaskarżony przez RPO do Trybunału Konstytucyjnego (sygn. akt K 31/14). W styczniu 2017 r. TK rozpoznawał ten wniosek, ale postanowił zamknąć rozprawę i otworzyć ją na nowo bez wyznaczania następnego terminu. Teraz jednak pojawia się kolejna szansa na rozwiązanie tego problemu. TK w czerwcu zawiadomił o wszczęciu nowego postępowania, a teraz RPO jeszcze raz wniósł o stwierdzenie niekonstytucyjności kontrowersyjnego przepisu.
Mimo że problem nie został rozwiązany, to sytuacja podatników od kilku lat jest nieco lepsza za sprawą uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z 24 maja 2021 r. (sygn. akt I FPS 1/21). NSA potwierdził w niej, że sądy administracyjne mogą badać, czy organy podatkowe wszczęły postępowania karne skarbowe instrumentalnie, a więc nie ze względu na prawdopodobieństwo wykroczenia lub przestępstwa skarbowego, lecz jedynie w celu zawieszenia biegu terminu przedawnienia. ©℗
