Firmy dokonujące amortyzacji środków trwałych mogą na podstawie art. 16h ust. 2 ustawy o CIT dokonać wyboru jednej z kilku metod amortyzacji, czyli metody liniowej, degresywnej lub jednorazowej. Wyboru trzeba dokonać przed rozpoczęciem amortyzacji, a wybraną metodę stosować do pełnego zamortyzowania środka trwałego.
Aby rozpocząć amortyzowanie środka trwałego, należy ustalić jego wartość początkową. Wartość ta będzie się różnie kształtować w zależności od tego, czy środek trwały kupimy, otrzymamy jako darowiznę, czy wytworzymy we własnym zakresie.
W przypadku zakupu środka trwałego za jego wartość początkową uważa się cenę zakupu. Za cenę nabycia zgodnie z art. 16g ust. 3 ustawy o CIT uważa się cenę należną zbywcy powiększoną o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego do używania, w szczególności koszty transportu, załadunku, wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji, uruchomienia programów, systemów komputerowych, opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek, prowizji oraz pomniejszoną o podatek od towarów i usług. Wartość początkowa środka trwałego stanowi podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych, natomiast odpisy amortyzacyjne są kosztem uzyskania przychodu firmy.
WAŻNE
Metodę jednorazową mogą wybrać mali przedsiębiorcy lub firmy rozpoczynające działalność gospodarczą
W rozpatrywanym przypadku spółka może wybrać metodę liniową lub metodę degresywną. W metodzie degresywnej wynikającej z art. 16k ust. 1 ustawy o CIT odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej maszyn zaliczonych do odpowiedniej grupy klasyfikacji można dokonywać w pierwszym roku podatkowym ich używania, przy zastosowaniu stawek podanych w wykazie stawek amortyzacyjnych podwyższonych o współczynnik nie wyższy niż 2,0, a w kolejnych latach od ich wartości początkowej pomniejszonej o dotychczasowe odpisy amortyzacyjne ustalone na początek kolejnego roku podatkowego. Od tego roku podatkowego, w którym roczna kwota amortyzacji będzie niższa od rocznej kwoty amortyzacji obliczonej przy zastosowaniu metody liniowej, dalszych odpisów amortyzacyjnych dokonuje się metodą liniową określoną w art. 16i ustawy o CIT, a więc przy zastosowaniu stawek amortyzacyjnych aż do całkowitego zamortyzowania środka trwałego, czyli zrównania sumy odpisów amortyzacyjnych z jego wartością początkową.
Założenie:
Wartość początkową środka trwałego obliczamy (100 000 zł + 700 zł) = 100 700 zł
Miesiąc rozpoczęcia amortyzacji – styczeń 2016 r.
Metoda liniowa
Wartość początkowa: 100 700 zł
Roczna stawka amortyzacji: 18 proc.
Wartość odpisu rocznego = 100 700 zł x 18 proc. = 18 126 zł Czas dokonywania odpisów amortyzacyjnych = 100 proc. : 18 proc. = 5,56 lat, tj. 67 miesięcy
Metoda degresywna
Wartość początkowa: 100 700 zł
Stawka roczna odpisu: 18 proc. x 2 = 36 proc.
Odpis w I roku = 36 252 zł (100 700 zł x 36 proc.)
Odpis w II roku = 23 201,28 zł (100 700 zł – 36 252 zł ) x 36 proc.
Odpis w III roku = 18 126,00 zł (100 700 x 18 proc.)
Powyższy odpis w III roku wynika stąd, że kwota amortyzacji liczona w III roku metodą degresywną wynosi 14 848,81 zł i jest mniejsza od rocznego odpisu w metodzie liniowej = 18 126,00 zł, a więc od III roku należy przejść do metody liniowej amortyzacji i dokonywać odpisów o wartości 18 126 zł rocznie.
Odpis w IV roku – 18 126,00 zł
Odpis w V roku – 4994,72 zł (100 700 zł – 36 252 zł – 23 201,28 zł – 18 126 zł – 18 126 zł = 4994,72 zł) kończy dokonywanie amortyzacji odpisem w wysokości.
Z przedstawionego wyliczenia wnioskujemy, że czas amortyzacji w metodzie degresywnej jest krótszy niż w metodzie liniowej. Z kolei wydatki na szkolenie pracowników związane z obsługą maszyny nie zwiększają wartości początkowej środka trwałego, ale mogą być kosztem uzyskania przychodu firmy na zasadach ogólnych, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT. ©?
Spółka z o.o. kupiła nową maszynę produkcyjną o wartości netto 100 000 zł (VAT 23 000 zł). Oprócz wydatków transportowych i kosztów montażu w kwocie 700 zł netto (VAT 161 zł) spółka przeszkoliła pracowników w celu prawidłowej obsługi maszyny. Koszt szkolenia jednego pracownika wyniósł 250 zł brutto. Jak ustalić wartość początkową środka trwałego? Czy koszty szkoleń pracowników zwiększają wartość początkową środka trwałego? Jaką metodę amortyzacji powinna wybrać spółka?
Definicja
Środki trwałe – według art. 16a ustawy o CIT to takie składniki majątku, które służą do długotrwałego używania i podlegają amortyzacji. Aby składnik majątku zakwalifikować do środków trwałych, muszą być spełnione określone warunki:
● okres używania środka trwałego musi być dłuższy niż rok,
● musi on stanowić własność lub współwłasność firmy,
● musi być wykorzystywany na potrzeby działalności gospodarczej,
● musi być kompletny, nieuszkodzony i przydatny do użytku w momencie przyjęcia do używania.
Do środków trwałych zalicza się budowle, budynki, lokale będące odrębną własnością, maszyny, urządzenia, środki transportu i inne przedmioty.
Podstawa prawna
Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 851 ze zm.).