Przedsiębiorca, który nie ma środków, aby zapłacić należny podatek w terminie, może starać się o odroczenie płatności lub rozłożenie podatku na raty. W tym celu musi złożyć do organu podatkowego wniosek i odpowiednio go umotywować.
Przepisy Ordynacji podatkowej przewidują możliwość odraczania terminu zapłaty podatku lub rozłożenia tej płatności na raty. Skorzystanie z tego udogodnienia jest możliwe, gdy spełnione są trzy warunki:
• istnieje zobowiązanie podatkowe,
• podatnik złożył organowi podatkowemu stosowny wniosek,
• organ podatkowy ustalił, że podatnik ma ważny interes w odroczeniu terminu zapłaty podatku lub rozłożeniu tej płatności na raty, bądź też przemawia za tym interes publiczny.
Odroczenie terminu zapłaty lub rozłożenie płatności na raty może dotyczyć także zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę lub samych odsetek należnych od niezapłaconych zgodnie z przepisami zaliczek na podatek.
Ważne!
Przedsiębiorca, składając wniosek do organu podatkowego o odroczenie terminu płatności zobowiązania podatkowego lub rozłożenia płatności na raty, może podać czas, na jaki chciałby przesunąć termin płatności, lub liczbę i wysokość rat podatku

Rozwiązanie alternatywne

Przedsiębiorca może zgłosić wniosek alternatywny - o odroczenie terminu zapłaty podatku albo o rozłożenie podatku na raty. Jednocześnie może podać czas, na jaki chciałby przesunąć termin płatności, liczbę i wysokość rat podatku. We wniosku może też podać, który człon tej alternatywy jest przez niego preferowany. Chociaż sugestie te nie są dla organu podatkowego wiążące, to wniosek o odroczenie terminu zapłaty podatku nie powinien prowadzić do wydania decyzji o rozłożeniu płatności na raty i odwrotnie. Przy rozstrzyganiu sprawy organ powinien bowiem brać pod uwagę motywy przedstawione przez składającego wniosek, a także jego realne możliwości zapłaty.
Jeżeli organ podatkowy podejmie decyzję o odroczeniu terminu zapłaty podatku, musi określić nowy termin płatności. Nie jest możliwe odroczenie bezterminowe. Podobnie jest w przypadku rozłożenia zapłaty na raty. Nowym terminem płatności jest dzień, w którym - zgodnie z decyzją organu podatkowego - powinna nastąpić zapłata odroczonego podatku lub poszczególnych rat.

Warunek zawieszający

Odroczenia terminu płatności dokonuje się pod warunkiem zawieszającym. Oznacza to, że jeśli przedsiębiorca nie zapłaci do odroczonego terminu włącznie podatku bądź raty podatku, to terminem płatności staje się termin pierwotny, wynikający z decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego lub z przepisów prawa. Jest to ważne w zakresie liczby dni, za które nalicza się odsetki za zwłokę. Podobna zasada obowiązuje w przypadku niewywiązywania się przedsiębiorcy z zapłaty rat podatku. Wówczas przywrócenie status quo ante dotyczy poszczególnych niezapłaconych w terminie rat, a nie całej kwoty podatku rozłożonego na raty.
Wydanie przez organ podatkowy decyzji o odroczeniu zapłaty podatku lub rozłożeniu płatności na raty pociąga za sobą obowiązek uiszczenia opłaty prolongacyjnej, jeśli decyzja dotyczy podatku stanowiącego dochód budżetu państwa. Stawka tej opłaty wynosi 50 proc. stawki odsetek za zwłokę, obowiązującej w dniu wydania decyzji o odroczeniu zapłaty podatku lub rozłożeniu płatności na raty.
Istnieje też możliwość wprowadzenia przez radę gminy, radę powiatu lub sejmik województwa opłaty prolongacyjnej z tytułu odroczenia terminu płatności bądź rozłożenia na raty zapłaty podatku lub zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę stanowiących dochody budżetów gmin, powiatów i województw. Wysokość tej opłaty nie może być wyższa niż opłaty prolongacyjnej stosowanej w odniesieniu do podatków państwowych.

Zwolnienie z opłaty

Opłatę prolongacyjną należy uiścić w terminie płatności odroczonego podatku lub ustalonej raty podatku. Jeśli termin ten nie zostanie zachowany, niezapłacone w terminie kwoty traktuje się jako należne w pierwotnie przewidzianym terminie płatności. Od obowiązku uiszczenia tej opłaty jest kilka wyjątków. Nie ustala się jej, gdy przyczyną wydania decyzji o odroczeniu zapłaty podatku lub rozłożenia płatności na raty była klęska żywiołowa lub wypadek losowy, a także gdy wydanie decyzji następuje w związku z bankowym postępowaniem ugodowym bądź postępowaniem układowym.
Oprócz przedstawionych udogodnień w spłacie należności wobec fiskusa przedsiębiorcy mogą też korzystać z pomocy w ramach pomocy de minimis.
JAK TO ZROBIĆ...
Rozłożenie zapłaty podatku na raty
PROBLEM: Organ podatkowy rozłożył mi zapłatę PIT na trzy raty: 400 zł do 31 maja, 400 zł do 30 czerwca i 400 zł do 31 lipca. Pierwszą ratę wpłaciłem terminowo, ale drugiej nie zapłaciłem. Czy zapłacę odsetki i jak mam płacić ostatnią ratę?
ROZWIĄZANIE: Ponieważ podatnik nie zapłacił terminowo drugiej raty, terminem jej płatności stał się automatycznie termin zapłaty podatku, czyli 30 kwietnia. Podatnik jest także zobowiązany do zapłaty odsetek za zwłokę od kwoty niezapłaconej raty podatku, czyli od kwoty 400 zł, za okres od 30 kwietnia do dnia zapłaty tej raty. Natomiast uchybienie terminowi zapłaty drugiej raty nie ma wpływu na termin zapłaty ostatniej, trzeciej raty.