Zmiana warunków umowy jest wpisana w ryzyko działalności gospodarczej. Przedsiębiorca musi się z tym liczyć – stwierdził NSA.
Z tego powodu sąd orzekł, że gdy dojdzie do udzielenia upustu lub rabatu, to przychody oraz koszty pośrednie należy korygować wstecz, na dzień wystawienia faktury pierwotnej. Przyznał tym samym rację organom podatkowym. Pełnomocnik izby skarbowej wskazywał, że nie spotkał się z sytuacją, aby po przyjęciu należności ktokolwiek dobrowolnie rezygnował z jej części.
Chodziło jednak właśnie o taką sytuację – gdy rabaty i upusty są udzielane już po wystawieniu faktury VAT i zaksięgowaniu opłat za usługę. Spółka uważała, że zarówno wtedy, gdy je udziela, jak i gdy sama je otrzymuje, powinna korygować przychody i koszty na bieżąco.
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie się z tym nie zgodził. Przypomniał, że podatnik jest zobowiązany do wystawienia prawidłowej faktury. – Jeśli z jakichś powodów po wykonaniu usługi zamierza udzielić rabatu, pozbawiając się tym samym części zysku, to musi sięgnąć wstecz, do dnia, gdy wystawiono fakturę pierwotną – wyjaśnił. Stwierdził, że korekta jest efektem nieprawidłowej faktury pierwotnej, a nie zdarzeniem od niej niezależnym.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie stanął jednak po stronie spółki. Uznał, że zmiana przychodów czy kosztów to całkiem nowe zdarzenie, niezależne od pierwotnego. – Dlatego powinno być ujmowane dopiero wtedy, gdy wystąpi – orzekł sąd. Dodał, że w przeciwnym wypadku podatnik byłby narażony na dodatkowe koszty w postaci odsetek od zaległości podatkowej.
Wyrok ten uchylił Naczelny Sąd Administracyjny. W ustnym uzasadnieniu sędzia Jacek Brolik sięgnął do przykładu: – Jeśli przedsiębiorca podpisuje umowę z firmą ochroniarską i płaci za ochronę ustaloną cenę, a potem przychodzi do niego ochroniarz i mówi, że chce więcej albo mniej, to nie jest to zdarzenie niezależne, dlatego trzeba sięgnąć wstecz – powiedział.
Dodał, że udzielenie rabatu nie naraża podatnika na odsetki od zaległości, bo przecież jego przychód do opodatkowania się zmniejszy. – O odsetkach można mówić wyłącznie w sytuacji, gdy zmniejszą się koszty uzyskania przychodu, ale takie jest ryzyko prowadzenia działalności gospodarczej – stwierdził sędzia.
Powołał się na inny wyrok w podobnej sprawie (sygn. akt II FSK 2422/10).
Od 1 stycznia 2016 r. możliwa korekta na bieżąco
Od Nowego Roku podatnik, który wystawi lub otrzyma fakturę korygującą, będzie mógł skorygować przychody lub koszty na bieżąco, a więc w okresie rozliczeniowym, w którym faktura korygująca zostanie wystawiona lub otrzymana. Zmiana ta, korzystna dla podatników, dotyczy wyłącznie korekt, które nie są spowodowane błędem rachunkowym lub inną oczywistą pomyłką. Te drugie nadal trzeba będzie korygować wstecz.
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 3 listopada 2015 r., sygn. akt II FSK 1861/13.
