Kupujący mieszkanie lub dom na licytacji zapłaci od 2016 r. 2 proc. podatku od czynności cywilnoprawnych. Nowelizacja czeka już tylko na podpis prezydenta
Ustawa z 15 maja 2015 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz niektórych innych ustaw, która ma wejść w życie 1 stycznia 2016 r., uchyla art. 2 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2015 poz. 626 ze zm.),. Zgodnie z nim nie podlegają PCC umowy sprzedaży rzeczy w postępowaniu egzekucyjnym lub upadłościowym.
Powodem tej zmiany – jak czytamy w uzasadnieniu projektu – miało być to, że w aktualnym stanie prawnym podatnikiem PCC z tytułu umowy sprzedaży jest kupujący, a zatem ani dłużnik, ani podmiot upadły. Nie ma więc uzasadnienia, żeby utrzymywać dzisiejsze wyłączenie.
Nie w każdym przypadku, nawet na gruncie nowych przepisów, powstanie obowiązek podatkowy w PCC. Zgodnie bowiem z nowym brzmieniem art. 2 pkt 4 lit a ustawy nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług. Jeżeli zatem sprzedaż nieruchomości będzie opodatkowana VAT, wówczas kupujący nie będzie zobowiązany do zapłaty PCC.
PRZYKŁAD
Krzysztof R. prowadzi działalność gospodarczą. W wyniku przetargu, będącego skutkiem komorniczej egzekucji, prawo własności do nieruchomości nabył Marcin A. Przysądził je mu sąd rejonowy. Jeżeli sprzedaż tej nieruchomości nie będzie objęta zwolnieniem z VAT, to komornik wystawi fakturę ze stawką 23 proc., a pan Marcin A. nie będzie musiał zapłacić PCC.
Inaczej będzie wyglądała sytuacja kupującego, gdy sprzedaż nieruchomości będzie zwolniona z VAT. W takim wypadku kupujący nie uniknie daniny. Zgodnie bowiem z art. 2 pkt 4 lit. b zwolnienie z PCC nie dotyczy czynności, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, gdy przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest zwolniona z podatku od towarów i usług.
PRZYKŁAD
ABC Sp. o.o. wzięła udział w przetargu ogłoszonym przez komornika sądowego. Licytacja dotyczyła sprzedaży odrębnej własności lokalu użytkowego. Sąd rejonowy przysądził to prawo spółce. Sprzedaż tej nieruchomość była zwolniona z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od towarów i usług. W związku z tym ABC Sp. z o.o. będzie musiała zapłacić PCC.
Może się też zdarzyć tak, że umowa sprzedaży nieruchomości objęta będzie opodatkowaniem VAT jedynie w pewnym zakresie. Wówczas, w związku z doprecyzowaniem art. 2 pkt 4 lit a, nie powinno być wątpliwości, że w części nieopodatkowanej VAT powstanie obowiązek podatkowy na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych.
Jedno zdarzenie to jeden CIT
Jedno zdarzenie to jeden CIT

Zobacz również
PRZYKŁAD
Przedmiotem licytacji komorniczej jest nieruchomość zabudowana dwoma budynkami. Jeden z nich spełnia warunki do zwolnienia z podatku od towarów i usług. W zakresie, w jakim transakcja zwolniona jest z podatku VAT, w stosunku do kupującego powstanie obowiązek podatkowy w PCC.
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 3 ustawy o PCC podatkowi podlegają także orzeczenia sądów, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne (m.in. sprzedaż). Zatem podatnik, który nabył wylicytowaną nieruchomość, musi w ciągu 14 dni od uprawomocnienia się postanowienia sądu o przysadzeniu nieruchomości złożyć deklarację na formularzu PCC- 3 oraz zapłacić należny podatek. Co istotne, podstawą opodatkowana nie jest ani cena wywoławcza, ani cena nabycia nieruchomości, lecz wartość rynkowa prawa własności, np. określona przez rzeczoznawcę majątkowego.