Podatnik zamierza w ramach prowadzonej działalności wynająć lokal użytkowy. Za pierwsze 12 miesięcy najmu (tj. za okres od 1 maja 2015 r. do 30 kwietnia 2016 r.) czynsz będzie płatny z góry w dniu zawarcia umowy. Kiedy podatnik powinien rozpoznać przychód z tytułu wynajmu?
O tym, w jakich miesiącach należy rozpoznawać (w tym wykazywać w podatkowej księdze przychodów i rozchodów) przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej, decyduje brzmienie art. 14 ust. 1c-1i ustawy o PIT. Wynika z niego zasada, że za datę powstania przychodu uważa się dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień wystawienia faktury albo uregulowania należności (zob. art. 14 ust. 1c ustawy o PIT). Jak jednak stanowi art. 14 ust. 1e ustawy o PIT, jeżeli strony ustalą, że usługa jest rozliczana w okresach rozliczeniowych, za datę powstania przychodu uznaje się ostatni dzień okresu rozliczeniowego określonego w umowie lub na wystawionej fakturze, nie rzadziej niż raz w roku.
Interpretacja zwrotu „nie rzadziej niż raz w roku” budzi pewne wątpliwości, tj. nie jest jasne, czy chodzi o rok kalendarzowy, rok podatkowy, czy okres 12 miesięcy. Zdaniem organów podatkowych właściwe jest to ostatnie. Jak czytamy w interpretacji dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 8 sierpnia 2011 r. (nr IBPBI/2/423-455/11/SD), „rozpoznanie przychodu powinno następować nie rzadziej niż raz w roku. Sformułowanie «nie rzadziej niż raz w roku» oznacza, iż okres rozliczeniowy nie może być dłuższy niż 12 miesięcy. Istotna dla wskazania daty powstania przychodu jest okoliczność ustalenia w umowie lub fakturze rozliczania w okresach rozliczeniowych i ustalenie tych okresów”.
Z kolei w interpretacji dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 8 września 2011 r. (nr ILPB3/423-249/11-4/MM) czytamy, że „rozpoznanie przychodu powinno następować nie rzadziej niż raz w roku. Sformułowanie «nie rzadziej niż raz w roku» oznacza, iż okres rozliczeniowy nie może być dłuższy niż 12 miesięcy. Istotna dla wskazania daty powstania przychodu jest okoliczność ustalenia w umowie (fakturze) rozliczania w okresach rozliczeniowych i ustalenie tych okresów”.
Przyjęcie takiego stanowiska oznaczałoby, że w przedstawionej sytuacji przychód z najmu (zarówno w części dotyczącej 2015 r., jak i 2016 r.) powstanie u podatnika dopiero 30 kwietnia 2016 r. To bowiem w tym dniu zakończy się określony w umowie roczny (a więc nie dłuższy niż rok) okres rozliczeniowy.
Podstawa prawna
Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).