Spóźniona rejestracja akcyzowa nie pozbawiła zwolnienia z podatku

Podatnicy akcyzy, którzy do 30 czerwca 2021 r. nie rozpoczęli aktualizacji zgłoszenia rejestracyjnego, nie stracili – nawet czasowo – prawa do zwolnienia z podatku przy nabyciu gazu LPG, paliwa lotniczego czy smarów. Liczy się to, że byli zarejestrowani już w przeszłości – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

Spór z fiskusem dotyczył skutków nowelizacji z 10 grudnia 2020 r. ustawy o podatku akcyzowym (Dz.U. z 2021 r. poz. 72), która wprowadziła obowiązek centralnej rejestracji akcyzowej. Przypomnijmy, że elektroniczne zgłoszenie do Centralnego Rejestru Podmiotów Akcyzowych musiały złożyć m.in.:

• pośredniczące podmioty węglowe i pośredniczące podmioty gazowe prowadzące działalność gospodarczą na podstawie powiadomienia złożonego naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu w sprawach akcyzy,
• podmioty, które w ramach działalności gospodarczej prowadzą miejsce niszczenia wyrobów akcyzowych,
• podmioty nieprowadzące działalności gospodarczej i niebędące osobą fizyczną, a zużywające wyroby akcyzowe zwolnione od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie (takie jak: jednostki samorządu terytorialnego, wojsko, policja, Straż Graniczna),
• podmioty zobowiązane do uzupełnienia zgłoszenia rejestracyjnego o dane dotyczące naczelnika urzędu skarbowego właściwego w zakresie akcyzy.

Początkowo termin na rejestrację w CRPA ustalono na 30 czerwca 2021 r., co okazało się dużym wyzwaniem dla wielu podmiotów, o czym informowaliśmy szerzej w artykule „Centralna baza podatników akcyzy zaliczyła falstart. I sprawia kłopoty” (DGP nr 132/2021).

Ministerstwo Finansów wydłużyło go więc do końca sierpnia 2021 r., pod warunkiem że podatnik rozpoczął proces rejestracji do 30 czerwca. Podstawą były tu komunikaty MF z 25 czerwca 2021 r. i z 26 sierpnia 2021 r. Podmiot, który nie zakończył rejestracji w CRPA do 1 września 2021 r., tracił prawo do korzystania ze zwolnień akcyzowych do czasu, aż ostatecznie znalazł się w CRPA.

Uczelnia się spóźniła

W takiej właśnie sytuacji znalazła się politechnika, w sprawie której orzekł NSA. Kształci ona przyszłych zawodowych pilotów i w związku z tym kupuje paliwo lotnicze. Zasadniczo jest ono wolne od podatku na podstawie art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku akcyzowym.

Chcąc korzystać z tego zwolnienia, uczelnia zarejestrowała się jako podatnik akcyzy jeszcze w marcu 2009 r. Gdy w życie weszła nowelizacja z 10 grudnia 2020 r., uczelnia musiała (zgodnie z art. 7 tej nowelizacji) zaktualizować zgłoszenie rejestracyjne, wskazując urząd skarbowy właściwy w sprawie akcyzy.

Pierwszą próbę aktualizacji podjęła 15 czerwca 2021 r. Tego dnia ówczesny dyrektor ośrodka kształcenia lotniczego złożył wniosek na formularzu WRR001. Problem polegał na tym, że potem dyrektor odszedł z pracy, a uczelnia nie dysponowała urzędowym potwierdzeniem odbioru (UPO) tego wniosku.

Kolejną próbę podjęto 17 sierpnia 2021 r., czyli już po 30 czerwca. Ostatecznie uczelnia trafiła do CRPA dopiero 15 września. Uważała jednak, że w lipcu i sierpniu 2021 r. mogła kupować paliwo lotnicze bez akcyzy, bo zarejestrowanym podatnikiem akcyzy była już od marca 2009 r.

Fiskus odmówił zwolnienia

Innego zdania był dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Stwierdził, że samo złożenie zgłoszenia rejestracyjnego w 2009 r. nie wystarczyło. Jeśli uczelnia chciała nadal korzystać ze zwolnienia akcyzowego, to powinna była złożyć aktualizację zgłoszenia zgodnie z nowelizacją z 10 grudnia 2020 r. (interpretacja indywidualna z 8 kwietnia 2022 r., sygn. 0111-KDIB3-3.4013.24.2022.2.MAZ).

Tego samego zdania był WSA w Rzeszowie (sygn. akt I SA/Rz 370/22). Orzekł, że skoro do 30 czerwca 2021 r. uczelnia nie zaktualizowała zgłoszenia i nie miała UPO, które potwierdziłoby rozpoczęcie tego procesu przed 1 lipca 2021 r., to aż do 15 września 2021 r. nie spełniała warunków, które pozwoliłyby jej kupować paliwo lotnicze bez podatku.

Rejestracja ważniejsza niż aktualizacja

Wyrok WSA oraz interpretację indywidualną uchylił Naczelny Sąd Administracyjny. W ustnym uzasadnieniu sędzia Hieronim Sęk zwrócił uwagę na art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku akcyzowym, z którego wynika, że aby skorzystać ze zwolnienia, trzeba spełnić warunki określone w ust. 6 tego artykułu. To – zdaniem NSA – oznacza, że niezbędne jest dokonanie zgłoszenia rejestracyjnego na podstawie art. 16 ust. 1 ustawy o podatku akcyzowym. Skoro uczelnia zarejestrowała się jako podatnik akcyzy jeszcze w 2009 r., to przez cały czas spełniała warunki do korzystania ze zwolnienia podatkowego – uznał sąd kasacyjny.

Jak wyjaśnił sędzia Sęk, aktualizacja danych w rejestrze jest tylko pochodną złożenia pierwotnego zgłoszenia rejestracyjnego. ©℗

Nie wszyscy mogą skorzystać z takiej liberalnej wykładni

Niewątpliwie pozbawienie możliwości skorzystania ze zwolnienia podatkowego tylko dlatego, że dany podmiot nie podał w zgłoszeniu uzupełniającym właściwego dla niego organu podatkowego w zakresie akcyzy, byłoby nieproporcjonalne wobec celu nowelizacji. Tym bardziej że chodzi o okoliczność znaną fiskusowi z urzędu.

Chciałbym jednak zwrócić uwagę na to, że przeciwne podejście do kwestii aktualizacji rejestracji mogłoby potencjalnie być stosowane wobec innej grupy podmiotów akcyzowych, tj. pośredniczących podmiotów węglowych oraz pośredniczących podmiotów gazowych, u których czynnością opodatkowaną jest m.in. zużycie własne tych wyrobów. Mogą one korzystać ze zwolnienia związanego z przeznaczeniem wyrobu do danego celu (np. wyroby gazowe przeznaczone do użycia w procesie produkcji energii elektrycznej czy w procesie produkcji wyrobów energetycznych). W tym przypadku omawiana nowelizacja ustawy akcyzowej została ukształtowana, według mnie, w sposób bardziej rygorystyczny i nie jestem pewien, czy na podstawie podobnego podejścia celowego udałoby się przyjąć równie liberalne stanowisko, jak uczynił to NSA w omawianej sprawie. ©℗

orzecznictwo