Prowadzenie działalności gospodarczej przy obecnej częstotliwości zmian podatkowych wprowadzanych przez Ustawodawcę, a także poprawek nanoszonych do tychże zmian, jest procesem skomplikowanym, który obecnie wymaga od przedsiębiorcy wykonania odpowiednio wcześniejszej analizy potencjalnych przychodów, kosztów działalności gospodarczej oraz dochodów na najbliższy rok, ewentualnie na kilka najbliższych miesięcy. Rzetelna analiza w niejednym przypadku umożliwi prowadzącemu biznes optymalizację jego kosztów (szczególnie tych związanych z wysokością płatności do ZUS oraz podatku dochodowego).

Na 2023 r. Ustawodawca przewidział dla prowadzącego działalność gospodarczą kilka form opodatkowania podatkiem dochodowym osiąganych przez niego przychodów/dochodów, to m.in.:

- opodatkowanie podatkiem ryczałtowym od przychodów ewidencjonowanych, uregulowany na podstawie ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. 2022. 2540 t.j.);

- opodatkowanie na zasadach ogólnych według skali podatkowej – stawka 12%, 32%, uregulowany na podstawie art. 27 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. 2022. 2647 t.j.);

- opodatkowanie podatkiem liniowym – jednolita stawka 19%, uregulowany na podstawie art. 30c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatkowy dochodowym od osób fizycznych.

Ostatnie zmiany podatkowe dodatkowo powiązały wybór formy opodatkowania z obowiązkiem płatności określonej wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne (ta nie jest taka sama w przypadku wyżej wskazanych form opodatkowania, różni się także składowymi do jej wyliczenia). Na potrzeby niniejszego artykułu szczegółowej analizie zostanie poddana ostatnia z wymienionych form opodatkowania tj. opodatkowanie podatkiem liniowym.

Stabilność opodatkowania

Przedsiębiorca, który zdecyduje się na wybór tej formy opodatkowania, musi pamiętać, że podstawą do opodatkowania tą formą liczona jest od osiąganego przez przedsiębiorcę dochodu (tj. przychodu pomniejszonego o koszty prowadzonej działalności gospodarczej). Od tak wyliczonego dochodu w miesięcznym/kwartalnym rozliczeniu należy obliczyć podatek dochodowy, który stanowi 19% osiągniętego dochodu, a następnie wartość tą przekazać przelewem na właściwy rachunek do urzędu skarbowego. Co istotne wariant opodatkowania cechuje stabilność. W przypadku tej formy opodatkowania nie jest istotnym próg osiągniętego dochodu jak w przypadku wariantu opodatkowania dochodu na zasadach ogólnych (12% do kwoty 120.000,00 – następnie 32% ponad kwotę 120.000). Przedsiębiorca w przypadku opodatkowania działalności podatkiem liniowym zapłaci taki sam 19% podatek dochodowy od rocznego dochodu i nieważne czy będzie się on kształtował na poziomie 90.000,00 zł, 180.000,00 zł, czy 360.000,00 zł.

Po zmianach podatkowych spowodowanych przesunięciem granicy II progu podatkowego (z kwoty 85.528,00 zł do 120.000,00 zł), forma opodatkowania podatkiem liniowym zaczyna być korzystna finansowo dla przedsiębiorcy, którego roczny dochód będzie przedstawiał się na poziomie równym lub wyższym od kwoty 190.000,00 zł.

Przykład praktyczny:

Dochód 190.000,00 zł - przy podatku ogólnym:

12% (120.000,00 zł) + 32% (190.000,00 zł – 120.000,00 zł) =

= 14.400,00 zł + 22.400,00 zł = 36.800,00 zł

Dochód 190.000,00 zł – przy podatku liniowym:

19% (190.000,00 zł) = 36.100,00 zł (oszczędność na poziomie 700,00 zł).

Forma opodatkowania podobnie jak w przypadku ogólnego podatku przewiduje możliwość pomniejszania osiągniętych przychodów o koszty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Ustawodawca przewidział dopuszczalny katalog tychże kosztów w art. 30 c ust 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. 2022. 2647 t.j.). Niestety wariant opodatkowania jest neutralnym na kwotę 30.000,00 zł tj. kwoty zwolnionej z obowiązku płatności podatku dochodowego. W przypadku formy opodatkowania podatkiem liniowym obowiązek zapłaty podatku aktualizuje się w momencie osiągnięcia przez podatnika pierwszego dochodu. Przedsiębiorca rozliczający się zasadach podatku liniowego dodatkowo nie pomniejszy kwoty należności podatkowej o kwotę wolną od podatku.

Składka zdrowotna

Jednym z argumentów, który ma zachęcić podatnika do wyboru formy opodatkowania podatkiem liniowym, jest stosunkowo niska wartość obowiązkowej składki na ubezpieczenie zdrowotne (4,9% od osiągniętego dochodu przez przedsiębiorcę wyliczona od dochodu osiągniętego w miesiącu poprzednim poprzedzającym miesiąc rozliczeniowy). Co więcej, od połowy 2022 r. po poprawkach naniesionych do zmian podatkowych, przedsiębiorca opodatkowany liniowo, ma możliwość odliczenia składki zdrowotnej do kosztów osiąganych w działalności, ewentualnie bezpośrednio pomniejszyć wyliczony już dochodów do opodatkowania. Oczywiście omawiana możliwość została odpowiednio przez Ustawodawcę ograniczona, bowiem w 2022 r. dopuszczalnym było podejmowanie ww. opisanych działań do kwoty 8.700,00 zł, natomiast w 2023 r. limit ten wzrósł do wartości 10.200,00 zł (limit wzrósł o 1.500,00 zł).

Żeby lepiej zobrazować wysokość płatności na poczet ubezpieczenia zdrowotnego, można jeszcze raz spróbować zestawić płatności składki z wariantem płatności składki zdrowotnej przy wyborze ogólnej formy opodatkowania dla przedsiębiorcy, którego roczny dochód wyniesie 190.000,00 zł.

Przykład praktyczny:

Dochód 190.000,00 zł - przy podatku ogólnym (9% składka zdrowotna liczona od dochodu)

9 % (190.000,00 zł) = 17.100,00 zł (kwota nie podlega żadnemu zwolnieniu)

Dochód 190.000,00 zł – przy podatku liniowym (4,9% składka zdrowotna liczona od dochodu)

4,9% (190.000,00 zł) = 9.310,00 zł (oszczędność na poziomie 7.790,00 zł,w 2023 r. cała należność może być zaliczona do kosztów działalności gospodarczej, ewentualnie pomniejszyć osiągnięty dochód).

Autorzy:

Piotr Aleksiejuk- radca prawny

Mikołaj Mucha- aplikant radcowski

Wojarska Aleksiejuk & Wspólnicy