Od 2019 roku termin IP BOX oznaczający w praktyce opodatkowanie określonych dochodów preferencyjną stawką podatku (5 proc.) nabrał powszechnego zastosowania, kiedy to reprezentanci branży kreatywnej zdobywali pozytywne interpretacje prawa podatkowego dla prowadzonych przez siebie działalności gospodarczych. Wypełniając znamiona działalności badawczo-rozwojowej, programiści czy projektanci wizualni zmniejszali swoje opodatkowanie wychodząc naprzeciw zamierzeniom ustawodawcy dla wprowadzania podatku od dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej. Przyjrzyjmy się jak wygląda rozliczenie z kwalifikowanych IP (ang. qualified intellectual property) za 2022 r.

Warunkiem dla uzyskania 5 proc. stawki podatku dochodowego w ramach IP BOX, jest zadośćuczynienie ustawowym wymogom określonym w art. 30 ca. i 30 cb. ustawy o PIT lub analogicznym na gruncie ustawy o CIT, jeżeli prowadzimy naszą działalność w formie spółki. W skrócie, chodzi o prowadzenie działalności badawczo-rozwojowej w rozumieniu działalności obejmującej ,,badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowaną w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań”.

Tak sformułowana definicja, kierunkuje omawianą ulgę szczególnie na wschodzące sektorów gospodarki takie, jak branża IT, czy branża kreatywna, przy czym zainteresowani muszą spełnić szereg inaczej wymienionych wytycznych, co czyni omawianą ulgę jedną z bardziej skomplikowanych dla polskiego systemu podatkowego.

Zainteresowany musi w ramach prowadzonej działalności wytwarzać dochód z tzw. kwalifikowanych praw własności intelektualnej (wytworzenie kwalifikowanego IP), gdzie jak wskazuje ustawa, prawa te definiujemy jako:

  • patent,
  • prawo ochronne na wzór użytkowy, 
  • prawo z rejestracji wzoru użytkowego, prawo z rejestracji układu scalonego, 
  • dodatkowe prawo ochronne dla patentu na produkt lecznicy lub produkt ochrony roślin, 
  • prawo z rejestracji produktu leczniczego i produktu leczniczego weterynaryjnego dopuszczonego do obrotu, 
  • wyłączne prawo, o którym mowa w ustawie o ochronie prawnej odmian roślin, 
  • czy wreszcie autorskie prawo do programu komputerowego

Wymienione prawa podlegają ochronie prawnej na podstawie przepisów odrębnych ustaw lub ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, oraz innych umów międzynarodowych, których stroną jest Unia Europejska, których przedmiot ochrony został wytworzony, rozwinięty lub ulepszony przez podatnika w ramach prowadzonej przez niego działalności badawczo-rozwojowej.

Obowiązek prowadzenia ewidencji

Chcąc uzyskiwać dochody w ramach 5 proc. stawki IP BOX, ustawa nakłada na nas wymóg prowadzenia oddzielnej ewidencji polegającej na wyodrębnieniu każdego kwalifikowanego prawa własności intelektualnej w prowadzonych księgach rachunkowych. Księgi te muszą być prowadzone w sposób zapewniający ustalenie przychodów, kosztów uzyskania przychodów i dochodu (straty), przypadających na każde kwalifikowane prawo własności intelektualnej. Zostajemy również zobowiązani do wyodrębnienia kosztów przypadających na każde kwalifikowane prawo własności intelektualnej, w sposób zapewniający określenie kwalifikowanego dochodu. Natomiast, w przypadku, gdy w ramach korzystania z ulgi wykorzystujemy więcej niż jedno kwalifikowane prawo własności intelektualnej, a w prowadzonych księgach rachunkowych nie jest możliwe spełnienie powyższych warunków – musimy dokonywać zapisów w prowadzonych księgach rachunkowych (jak to formułuje ustawodawca) ,,w sposób zapewniający ustalenie łącznego dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej”. Jeżeli rozliczamy się w ramach podatkowej księgi przychodów i rozchodów – opisane informacje umieszczamy w odrębnej ewidencji. Warto dochować należytej staranności dla zewidencjonowania dochodów pozyskiwanych w ramach ulgi IP BOX, w przypadku, gdy na podstawie ksiąg rachunkowych lub oddzielnej ewidencji w ramach ewidencji księgi przychodów i rozchodów nie będzie możliwe ustalenie wyodrębnionego dochodu z kwalifikowanych IP – zostaniemy pociągnięci do zapłaty podatku w należnej konwencjonalnie stawce dla reżimu rozliczeniowego pod który podlegamy np. w stawce 19 proc.

Ulga B+R a ulga IP BOX

Od 01.01.2022r podatnik korzystający z ulgi IP BOX, na mocy art. 30ca PIT oraz art. 24d CIT może jednocześnie stosować ulgę B+R oraz 5 proc. stawkę CIT lub PIT w stosunku do tego samego dochodu. Preferencje te nie wykluczają się, z zastrzeżeniem że dotyczą wydatków poniesionych po 31.12.2021r (art. 67. ust. 1 Polskiego Ładu).

Przy obliczaniu dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej (kpwi) podatnik może uwzględnić koszty prac B+R stanowiące zarazem koszty kwalifikowane wymienione w art. 18d CIT i art. 26e PIT jeżeli doprowadziły one do wytworzenia, rozwinięcia lub ulepszenia przez podatnika danego kpwi, z którego komercjalizacji podatnik osiąga dochody (art. 24d ust. 9a CIT i art. 30ca ust. 9a PIT).

Wniosek o wydanie interpretacji podatkowej

Jak słusznie wskazuje Ministerstwo Finansów w objaśnieniach dotyczących IP BOX, każdorazowo przed zastosowaniem 5 proc. stawki podatku od dochodu z kwalifikowanych IP - powinniśmy wystąpić do Krajowej Informacji Skarbowej z wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, co do możliwości stosowania IP BOX w naszej działalności. Na tle tak skomplikowanej regulacji prawnej w stosunku do innowacyjnych stanów faktycznych nie trudno o niekorzystnie zapadłe decyzje w późniejszych kontrolach urzędu skarbowego.

Warto w takiej perspektywie ubezpieczyć się w ochronę prawnopodatkową jaką daje nam interpretacja wydana w naszej indywidualnej sprawie, przy zastrzeżeniu że dla tak skomplikowanej materii dla skutecznie sformułowanego wniosku niezbędną okazać się może pomoc eksperta w postaci doradcy podatkowego.

Baltazar Witek – prawnik, Wojarska Aleksiejuk & Wspólnicy,

Grażyna Janowicz – biegły rewident, W Consulting