Wartość odliczonego podatku VAT przy nabyciu samochodu osobowego wykorzystywanego w działalności jest zależna od sposobu jego wykorzystywania. Istotne jest zatem zachowanie czujności w odniesieniu do sytuacji, w których dochodzi do zmiany zasad użytkowania takiego samochodu, ponieważ mogą one skutkować koniecznością dokonania korekty VAT naliczonego od nabycia.

W przypadku podatku naliczonego od wydatków związanych z nabyciem samochodu istotna jest odpowiedź na pytanie, czy pojazd wykorzystywany jest wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika. Kwestia ta została uregulowana w art. 86a ust. 4 ustawy o VAT. W przypadku samochodów wykorzystywanych wyłącznie do działalności gospodarczej możliwe jest odliczenie pełnej kwoty podatku, wynikającej z otrzymanej faktury dokumentującej wydatek.

W sytuacji wykorzystywania zakupionego samochodu zarówno na potrzeby prowadzonej działalności, jak i na potrzeby niezwiązane z tą działalnością, czyli dla celów mieszanych, sytuacja ulega zmianie. W tej sytuacji kwotę podatku naliczonego stanowi 50% kwoty podatku wynikającej z faktury otrzymanej przez podatnika.

Zmiana zasad użytkowania a korekta VAT

Zgodnie z art. 90b ustawy o VAT, jeśli w ciągu 60 miesięcy, licząc od miesiąca nabycia pojazdu, nastąpi zmiana sposobu wykorzystywania samochodu, podatnik jest obowiązany/uprawniony do dokonania korekty kwoty podatku naliczonego odliczonej przy nabyciu tego pojazdu. Wyjątkiem jest tutaj sytuacja, gdy wartość początkowa pojazdu nie przekracza 15.000,00 zł. Wtedy okres ten wynosi 12 miesięcy.

Korekta powinna zostać dokonana w okresie rozliczeniowym, w którym nastąpiła zmiana. Wartość korekty powinna uwzględniać proporcjonalnie pozostały okres korekty, w którym samochód użytkowany jest na nowych zasadach.

Poniżej zilustrowano dwa przykłady dokonania korekty w odpowiedzi na następujące zdarzenia:

  • W ciągu 60 miesięcy od dnia zakupu samochodu dokonanie zmiany sposobu jego użytkowania na cele mieszane,
  • W ciągu 60 miesięcy od dnia zakupu samochodu dokonanie zmiany sposobu jego użytkowania na wykorzystywanie wyłącznie do celów prowadzonej działalności gospodarczej.
  • Cena nabycia samochodu: 100.000,00 zł netto, 23% VAT w wysokości 23.000,00 zł
  • Data nabycia samochodu: kwiecień 2020 r.
  • Data zmiany sposobu wykorzystywania samochodu (przykład 1): czerwiec 2022 r.
  • Data zmiany sposobu wykorzystywania samochodu (przykład 2): październik 2022 r.
Przykład 1)

Wartość odliczonego podatku przy zakupie: 23.000,00 zł

Okres korekty: kwiecień 2020 r. – marzec 2025 r. (60 miesięcy liczonych od daty nabycia samochodu)

Liczba miesięcy pozostałych do końca okresu korekty: 34 (okres czerwiec 2022 r. – marzec 2025 r.)

Kwota VAT podlegająca korekcie: 11.500,00 zł (50% pełnej kwoty VAT z faktury nabycia)

Kwota korekty: 6.516,67 zł [(11.500,00 zł / 60) x 34)]

Podatnik w rozliczeniu za czerwiec 2022 r. dokonuje korekty in minus VAT naliczonego do odliczenia o kwotę 6.517 zł (w zaokrągleniu).

Przykład 2)

Wartość odliczonego podatku przy zakupie: 11.500,00 zł

Okres korekty: kwiecień 2020 r. – marzec 2025 r. (60 miesięcy liczonych od daty nabycia samochodu)

Liczba miesięcy pozostałych do końca okresu korekty: 30 (okres październik 2022 r. – marzec 2025 r.)

Kwota VAT podlegająca korekcie: 11.500,00 zł (50% pełnej kwoty VAT z faktury nabycia)

Kwota korekty: 5.750,00 zł [(11.500,00 zł / 60) x 30)]

Podatnik w rozliczeniu za październik 2022 r. dokonuje korekty in plus VAT naliczonego do odliczenia o kwotę 5.750 zł (w zaokrągleniu).

Na końcu warto zaznaczyć, iż systemowi korekt z art. 90b ustawy o VAT podlegają wyłącznie wydatki na nabycie, import lub wytworzenie pojazdu. Wydatki na paliwo czy inne opłaty eksploatacyjne, w tym związane z używaniem pojazdu na podstawie np. umowy leasingu operacyjnego, podatnik odlicza i kontroluje na bieżąco, zatem nie ma konieczności dokonywania ich korekty.

Monika Lew

Konsultant

Russell Bedford Poland