Nieopodatkowana kwota spadków i darowizn otrzymanych w ciągu pięciu lat od jednej osoby z najbliższej rodziny wzrośnie z 10 434 zł do 36 120 zł, natomiast z dalszej z 7878 zł do 27 090 zł.

W przypadku III grupy podatkowej będzie to natomiast niewielki wzrost bo jedynie z 5308 zł do 5733 zł.

Takie zmiany wprowadziła komisja finansów publicznych do projektu SLIM VAT3 (druk sejmowy 3025). Pisaliśmy już o tym w artykule „Ważne zmiany w PIT. Znamy ich szczegóły” opublikowanym w serwisie gazeta prawna.pl. Na najbliższym posiedzeniu Sejmu projekt wraz z poprawkami trafi do drugiego czytania.

Ważne zmiany dla obdarowynych i spadkobierców

Zmiana wprowadzona w SLIM VAT3 w ustawie o podatku od spadków i darowizn – ma zastąpić tę, którą przewiduje obecnie ustawa deregulacyjna. Przypomnijmy, że zakłada ona nie tylko podwyższenie limitów dla jednej osoby, ale też dla zbiorczych co stanowiłoby problem dla zbiórek publicznych. Zmiana zaproponowana w projekcie SLIM VAT3 rozwiązuje ten problem. Pisaliśmy o tym w artykule „Zrzutki internetowe będą bez podatku”.

Podwyższenie limitów jest też ważne dla każdej osoby, która otrzymuje darowizny lub spadki szczególne od najbliższej rodziny.

Zwolnienie dla najbliższych. Kiedy nie muszą płacić podatku?

Chodzi też o rodzinę z tzw. grupy zerowej, do której są zaliczani: małżonkowie, zstępni (córka, syn, wnuki, prawnuki), wstępni (matka, ojciec, dziadkowie), pasierbowie, rodzeństwo, ojczym i macocha.

Oczywiście darowizny i spadki od tych członków rodziny mogą być całkowicie zwolnione od podatku, niezależnie od wartości otrzymanego spadku lub darowizny. Jednak tylko w przypadku podarków i spadków do wartości limitu określonego dla I grupy podatkowej podatnik nic nie musi robić.

Chcąc natomiast skorzystać z tej preferencji, w pozostałych przypadkach, trzeba spełnić warunki określone w przepisach, czyli przede wszystkim zawiadomić w ciągu sześciu miesięcy urząd skarbowy na formularzu SD-Z2 o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (chyba że zawiadamia notariusz).

Jeżeli nie zostaną one spełnione (bo np. podatnik przeoczy sześciomiesięczny termin na powiadomienie urzędu skarbowego o darowiźnie), to podatek trzeba zapłacić od nadwyżki ponad kwotę wolną (dla I grupy podatkowej).

Kwoty wolne pójdą w górę. Ile wyniosą?

Bez zmian pozostanie wysokość podatku (jeżeli będzie należny), bo posłowie nie zmienili skali podatkowej. Obecna jest ona określona w rozporządzeniu z 10 października 2022 r. (t.j. Dz.U. 2022 poz. 2084).

Od 1 lipca 2023 r. zmienią się jednak kwoty wolne. Podatek ma być należny od nabycia własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej w pięcioletnim okresie:

  • 36 120 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej do której co do zasady należy małżonek, zstępni (córka, syn, wnuki, prawnuki), wstępni (matka, ojciec, dziadkowie), pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha i teściowie,
  • 27 090 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej, do której należą zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych, 
  • 5733 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej, do które należą pozostałe osoby.

Z przepisu przejściowego ma natomiast wynikać, że do spadków i darowizn otrzymanych przed 1 lipca 2023 r. mają mieć zastosowane dotychczasowe przepisy.