Spółka nieruchomościowa, która nie amortyzuje nieruchomości dla celów bilansowych, może kontynuować ich amortyzację podatkową – orzekają wojewódzkie sądy administracyjne.

Nie zgadzają się z fiskusem, że spółki nieruchomościowe, które dla celów bilansowych wyceniają nieruchomości inwestycyjne według ceny rynkowej bądź inaczej określonej wartości godziwej, nie mogą kontynuować ich amortyzacji dla celów podatkowych.
Wykładnię tę zakwestionował 10 lutego 2023 r. WSA w Poznaniu (sygn. akt I SA/Po 789/22, I SA/Po 790/22, I SA/Po 795/22). Podobnie sąd ten orzekł 1 lutego br. (I SA/Po 752/22).
Taki sam wniosek płynie z orzeczeń WSA w Warszawie z 31 stycznia 2023 r. (III SA/Wa 1788/22, III SA/Wa 2755/22, III SA/Wa 2756/22).
Ostatecznie spór w tej sprawie rozstrzygnie Naczelny Sąd Administracyjny.

Limitowana amortyzacja

Problem powstał 1 stycznia 2022 r., gdy wszedł w życie Polski Ład (Dz.U. z 2021 r. poz. 2105 ze zm.). Nie tylko zakazał on amortyzowania mieszkań i budynków mieszkalnych, lecz także ograniczył prawo do amortyzowania nieruchomości przez spółki nieruchomościowe. Chodzi zasadniczo o podmioty, w których ponad połowę aktywów stanowią nieruchomości, a ich wartość rynkowa przekracza 10 mln zł. Dodatkowo, jeżeli spółka nie jest podmiotem rozpoczynającym działalność gospodarczą, to co najmniej 60 proc. jej przychodów powinno pochodzić z nieruchomości (art. 4a pkt 35 ustawy o CIT i art. 5a pkt 49 ustawy o PIT).
Polski Ład zmienił brzmienie art. 15 ust. 6 ustawy o CIT. Obecnie wynika z niego, że w spółkach nieruchomościowych podatkowe odpisy amortyzacyjne nie mogą być wyższe niż odpisy (amortyzacyjne lub umorzeniowe) dokonywane zgodnie z przepisami o rachunkowości. Od tej pory organy podatkowe zaczęły twierdzić, że skoro spółki nieruchomościowe dla celów bilansowych nie amortyzują nieruchomości inwestycyjnych (wyceniają je według ceny rynkowej bądź inaczej określonej wartości godziwej), to nie mogą kontynuować ich amortyzacji podatkowej.
Takiego zdania był dyrektor KIS w interpretacjach indywidualnych z 25 kwietnia 2022 r. (sygn. 0111-KDIB1-1.4010.107.2022.2.MF), z 3 czerwca 2022 r. (0111-KDIB1-1.4010.146.2022. 1.AND), z 5 sierpnia 2022 r. (0111-KDIB1-2.4010.327. 2022.2.DP) i (0111-KDIB1-1.4010.398.2022.1.SH) z 10 sierpnia 2022 r. (0111 KDIB1-2.4010.327.2022.2. DP), z 6 września 2022 r. (0111 KDIB2-1.4010.366.2022.1.ES).

Argumenty spółek…

Za każdym razem chodziło o spółki zajmujące się wynajmem i zarządzaniem nieruchomościami. Spółki uważały, że po 1 stycznia 2022 r. mogą kontynuować amortyzację podatkową, bo - jak argumentowały - art. 15 ust. 6 ustawy o CIT dotyczy wyłącznie nieruchomości traktowanych dla celów bilansowych jako środki trwałe (a nie inwestycyjne).
Spółki twierdziły też, że jeżeli pozbawić by je nagle prawa do kontynuowania amortyzacji podatkowej, to byłoby to niezgodne z konstytucją. Powołały się m.in. na wyrok z 10 lutego 2015 r. (sygn. akt P 10/11), w którym Trybunał Konstytucyjny orzekł, że pozbawienie podatnika prawa do amortyzacji przed jej zakończeniem jest sprzeczne z konstytucyjną zasadą ochrony praw nabytych i zasadą ochrony interesów w toku.

…i sądów

Z profiskalną wykładnią dyrektora KIS nie zgadzają się też sądy administracyjne. Uważają, że art. 15 ust. 6 ustawy o CIT nie jest wystarczająco precyzyjny. Jeżeli ma wprowadzać jakiekolwiek ograniczenie praw podatników, to powinien brzmieć jednoznacznie - argumentują sędziowie.
Sądy zgadzają się też ze spółkami, że zawarte w art. 15 ust. 6 ustawy o CIT limitowanie wysokości odpisów amortyzacyjnych odnosi się wyłącznie do nieruchomości, które są uznawane dla celów bilansowych jako środki trwałe.
- Odmowa prawa do amortyzacji podatkowej dla nieruchomości traktowanych w jakikolwiek inny sposób dla celów bilansowych przeczyłaby celom, jakie przyświecały ustawodawcy, czyli ujednoliceniu odpisów amortyzacyjnych podatkowych i bilansowych - orzekł WSA w Warszawie w jednym z wyroków z 31 stycznia br.
Przywoływał również zasadę „in dubio pro tributario”, czyli art. 2a ordynacji podatkowej, z którego wynika, że niedające się usunąć wątpliwości należy rozstrzygać na korzyść podatnika. ©℗
OPINIA
Szansa na wysokie oszczędności
Katarzyna Nosal partner w dziale doradztwa podatkowego w KPMG w Polsce / Materiały prasowe
Dotychczasowe stanowisko fiskusa oznaczało dla spółek nieruchomościowych znaczne podwyższenie podstawy opodatkowania CIT, a wkonsekwencji wyższe zobowiązanie podatkowe. Korzystna wykładnia sądów administracyjnych pozwoli uzyskać 19 proc. lub 9 proc. (w zależności od stosowanej stawki CIT) oszczędności dzięki zaliczeniu amortyzacji podatkowej do kosztów uzyskania przychodu.
Wyroki mają też szerszy pozytywny aspekt, ponieważ kwestionują profiskalną interpretację przepisów podatkowych prezentowaną przez organy podatkowe, co często się zdarza, zwłaszcza przy wprowadzaniu nowych regulacji, których celem jest ograniczenie dotychczasowych praw podatników.