Spółka kapitałowa nie ma przychodu podatkowego, jeżeli przejmie spółkę osobową, której sama jest wspólnikiem, a nie dochodzi do podwyższenia jej kapitału zakładowego – wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Chodziło o połączenie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ze spółką jawną. Połączenie miało nastąpić przez przejęcie spółki jawnej, w trybie uproszczonym, tj. bez podwyższania kapitału zakładowego spółki przejmującej i wydawania udziałów wspólnikom spółki przejmowanej.
W efekcie cały majątek spółki przejmowanej (jawnej) byłby przeniesiony na spółkę przejmującą (z o.o.) w drodze sukcesji uniwersalnej, a spółka jawna zostałaby rozwiązana bez przeprowadzania likwidacji, zgodnie z art. 493 par. 1 kodeksu spółek handlowych.

Połączenie przez przejęcie

Sprawa dotyczyła spółki z o.o. należącej do międzynarodowej grupy (spółka przejmująca A). Członkiem tej grupy jest również m.in. spółka jawna (spółka przejmowana B) odpowiedzialna za świadczenie usług reklamowych i marketingowych. Jej wspólnikami są spółka A oraz spółka C z o.o., której jedynym udziałowcem jest również spółka A.
Grupa zaplanowała uproszczenie i uporządkowanie struktury właścicielskiej, w tym połączenie spółki A ze spółkami B i C.
Połączenie byłoby przeprowadzone w trybie uproszczonym (bez podwyższania kapitału zakładowego spółki przejmującej), a spółki przejmowane zostałyby rozwiązane bez przeprowadzania likwidacji.
Fiskus chce estońskiego CIT od kwoty brutto
Fiskus chce estońskiego CIT od kwoty brutto

Zobacz również

Kiedy nie ma przychodu

Spółka A chciała się upewnić, że nie uzyska przychodu podatkowego, gdy dojdzie do jej połączenia (przez przejęcie) za spółką osobową B, której jest wspólnikiem. Argumentowała, że takie połączenie nie wiąże się z uzyskaniem jakiegokolwiek przysporzenia majątkowego. W ocenie spółki należy tu zastosować art. 12 ust. 4 pkt 4 i pkt 11 ustawy o CIT.
Jeśli połączenie ma być bez podwyższenia kapitału zakładowego, to mają zastosowanie art. 12 ust. 4 pkt 4 i pkt 11 ustawy o CIT
Artykuł 12 ust. 4 pkt 4 stanowi, że do przychodów nie zalicza się przychodów otrzymanych na utworzenie lub powiększenie kapitału zakładowego. Z kolei art. 12 ust. 4 pkt 11 wyłącza z pojęcia przychodów wszelkie kwoty i wartości stanowiące nadwyżkę ponad wartość nominalną udziałów (akcji), otrzymane przy ich wydaniu i przekazane na kapitał zapasowy.
Spółka uważała, że brak – w jej przypadku – podwyższenia kapitału zakładowego nie wyklucza zastosowania obu tych przepisów, a zatem nie dojdzie do powstania przychodu podatkowego.

Zasady ogólne…

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej był innego zdania. Uznał, że skoro połączenie ma być przeprowadzone bez podwyższenia kapitału zakładowego spółki przejmującej, to w sprawie nie może mieć zastosowania art. 12 ust. 4 pkt 4 ani pkt 11 ustawy o CIT. A zatem należy zastosować ogólne zasady powstania przychodu podatkowego, przewidziane w art. 12 ust. 1 ustawy o CIT. Zgodnie z tym przepisem przychodem jest każda wartość wchodząca do majątku podatnika, powiększająca jego aktywa, mająca definitywny charakter, którą może on rozporządzać jak własną.
Skoro więc spółka z o.o. uzyska wskutek połączenia ze spółką jawną jej majątek, to wartość tego majątku będzie stanowiła przychód podatkowy – stwierdził dyrektor KIS.

…nie mają tu zastosowania

Inne zdanie miał w tej sprawie WSA w Rzeszowie (sygn. akt I SA/Rz 879/19), dlatego uchylił wydaną interpretację. Stwierdził, że aby prawidłowo ustalić, czy przesunięcie majątku pomiędzy dwoma podmiotami będzie skutkować powstaniem przychodu, trzeba uwzględnić wszystkie przepisy regulujące zarówno definicję przychodu, jak i wskazujące, co takim przychodem nie jest.
Sąd uznał, że połączenie spółki kapitałowej z osobową poprzez przejęcie tej drugiej musi być rozpatrywane w kategoriach objęcia udziałów przez wspólników spółki osobowej w zamian za wkład niepieniężny wniesiony do spółki kapitałowej. W tym zakresie będą więc miały zastosowanie przepisy art. 12 ust. 4 pkt 4 i pkt 11 ustawy o CIT.
Z rozstrzygnięciem tym zgodził się Naczelny Sąd Administracyjny.
Jak uzasadnił sędzia Antoni Hanusz, stan faktyczny będący przedmiotem tej sprawy nie znajduje dokładnego uregulowania w przepisach podatkowych.
– Rozstrzygnięcie NSA jest takie, że organ interpretacyjny będzie zobowiązany odnieść się do stosowania przepisów art. 12 ust. 4 pkt 4 i pkt 11 ustawy o CIT. Należy zastosować jeden z tych przepisów – wyjaśnił sędzia Hanusz.
Natomiast – jak dodał sędzia – nie będzie miał tu zastosowania art. 12 ust. 1 ustawy o CIT , czyli w tym wypadku nie należy ustalać przychodów na zasadach ogólnych.©℗

orzecznictwo

Wyrok NSA z 17 stycznia 2023 r., sygn. akt II FSK 1343/20 www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia