Wiceminister finansów Jacek Kapica mówił PAP w ubiegłym miesiącu, że resortowi zależy, aby w drugim kwartale do prac nad zmianami mógł przystąpić Sejm. Dzięki temu ustawa zostałaby uchwalona jeszcze w tej kadencji parlamentu.

Projekt przewiduje modernizację polskiej administracji podatkowej, co jest m.in. odpowiedzią na zalecenia UE z połowy ubiegłego roku w związku z przedstawionym przez Polskę krajowym programem reform i programem konwergencji.

UE zarekomendowała wprowadzenie zmian, które zapewnią trwałą redukcję nadmiernego deficytu w 2015 r. m.in. poprzez poprawę przestrzegania prawa podatkowego, w tym przez usprawnienie skuteczności administracji podatkowej. Komisja Europejska zauważyła bowiem, że z powodu niewydolności administracji podatkowej przepisy podatkowe w Polsce nie są przestrzegane.

Nowe przepisy mają zastąpić ustawę o urzędach i izbach skarbowych, od uchwalenia której minęło prawie 20 lat. Przewidziane w projekcie regulacje obejmują: zadania oraz organizację Administracji Podatkowej, wprowadzenie systemu obsługi i wsparcia podatnika, regulacje dotyczące pracowników administracji podatkowej i zasady naboru na stanowiska w tej administracji.

MF zaplanowało w projekcie m.in. wprowadzenie instytucji asystenta podatnika. Będą z niego mogli skorzystać podatnicy, którzy rozpoczynają prowadzenie działalności gospodarczej i w związku z tym mogą mieć pewne trudności w rozumieniu, czy też stosowaniu przepisów prawa podatkowego. Asystent ma udzielać informacji o obowiązkach podatkowych, o sprawach załatwianych w innych organach podatkowych oraz w ZUS. Z pomocy asystenta będzie można korzystać maksymalnie przez 18 miesięcy.

"Rolą asystenta będzie inicjowanie kontaktu z podatnikiem w celu zaoferowania pomocy a następnie udzielanie, w zależności od potrzeb, różnego rodzaju ogólnych informacji podatkowych odnoszących się do podatnika, np. o zbliżających się terminach składania deklaracji, płatności podatku, sposobu wypełniania zeznań i deklaracji podatkowych, rodzaju oraz formy opodatkowania, zasadach korzystania z ulg w spłacie zobowiązań podatkowych" - napisano w uzasadnieniu do projektu.

Zgodnie z projektem sale obsługi podatnika w urzędach skarbowych zostaną zmienione w centra obsługi, które będą działać według jednolitych standardów. W centrach tych będą funkcjonować wyspecjalizowane stanowiska dedykowane konkretnym grupom podatników. Pracownicy administracji podatkowej będą w nich przyjmować podania i deklaracje, wydawać zaświadczenia, udzielać wyjaśnień, także tym podmiotom, które dopiero planują rozpoczęcie działalności. Podatnicy będą mogli skorzystać ze stanowiska komputerowego umożliwiającego im dostęp do portalu podatkowego.

Centra obsługi mają też realizować zadania, które nie należą obecnie do obowiązków administracji podatkowej. Będzie tam można złożyć podanie, deklarację, czy zgłoszenie adresowane do innego organu administracji publicznej, np. do ZUS, czy urzędu celnego.

W projekcie zakłada się też powołanie Szefa Administracji Podatkowej podległego ministrowi finansów. Będzie nim wiceminister powoływany przez premiera na wniosek ministra finansów. Będą mu podlegać dyrektorzy izb skarbowych, dyrektor Biura Krajowej Informacji Podatkowej oraz naczelnicy urzędów skarbowych. Biuro Krajowej Informacji Podatkowej będzie organem specjalizującym się w wydawaniu interpretacji podatkowych, co zapewni ich jednolitość.

Przewidziano też utworzenie Centralnego Rejestru Danych Podatkowych, który ma być fundamentem nowoczesnych rozwiązań informatycznych administracji podatkowej. Ma on służyć gromadzeniu i przetwarzaniu danych dotyczących m.in. rozliczeń podatkowych. Umożliwi też wymianę informacji między jednostkami administracji podatkowej i administracji publicznej. Planowane jest także utworzenie Bazy Wiedzy Administracji Podatkowej, która będzie wsparciem zarówno dla pracowników administracji, jak i dla podatników.

Według MF upływ czasu oraz zmiany społeczno-gospodarcze, które nastąpiły w trakcie obowiązywania ustawy o urzędach i izbach skarbowych powodują, że trzeba uchwalić ustawę, która usprawni i poprawi funkcjonowanie administracji podatkowej. Należy też stworzyć warunki do realizacji podstawowego celu - zapewnienia prawidłowego wykonywania obowiązków podatkowych.

"Rozwiązania przewidziane w projektowanej ustawie pozwolą na maksymalizację stopnia orientacji na podatnika poprzez stworzenie systemu obsługi i wsparcia podatnika, co w konsekwencji wpłynie na poprawę jakości świadczonych usług przez administrację podatkową oraz wzmocni jej rolę usługową" - napisano w uzasadnieniu, liczącego ponad sto stron, projektu.

Większość proponowanych zmian ma wejść w życie 1 stycznia 2016 r.