Rozliczenie PIT za 2022 r.: Przegląd najpopularniejszych ulg podatkowych

Rok 2022 przyniósł podatnikom wiele niespodzianek, w tym także dobrych - w postaci nowych, bądź ulepszonych ulg podatkowych. U schyłku roku, stojąc przed nieuchronnym obowiązkiem złożenia zeznania PIT, warto pokusić się o „podatkowy rachunek sumienia” i przypomnieć podstawowe zasady stosowania tych ulg.

Ulga 4+

Preferencja dla podatnika będącego rodzicem (rodzicem zastępczym czy opiekunem prawnym), który w ciągu roku podatkowego wychowuje przynajmniej czwórkę dzieci. Dla celów tej ulgi uznaje się, że dziećmi są:

• małoletni,
• pełnoletni, otrzymujący zasiłek pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
• pełnoletni, którzy do ukończenie 25 roku życia wciąż się uczą.

Każdy rodzic może skorzystać ze zwolnienia podatkowego do kwoty w wysokości 85 528 zł. W przypadku dwójki rodziców ulga ta obowiązuje więc do kwoty 171 056 zł. Przedmiotowa ulga przysługuje niezależnie czy czwarte dziecko urodzi się już w ciągu danego roku podatkowego. Oznacza to, że w przypadku, w którym czwarte dziecko urodzi się np. w połowie roku, rodzic będzie uprawniony do skorzystania z przedmiotowej ulgi w pełnej wysokości. Rodzice opodatkowani według skali podatkowej będą również mogli korzystać z kwoty wolnej w wysokości 30 tys. złotych. W związku z czym taki rodzi nie zapłaci podatku dochodowego do kwoty 115 528 zł.

W przypadku pełnoletnich dzieci, które nie ukończyły 25 lat, ustawa precyzuje dodatkowe warunki jakie muszą zostać spełnione w celu umożliwienia skorzystania z tego zwolnienia.

Ulga na powrót

Powyższa ulga podatkowa jest skierowana do osób fizycznych, które wracają do Polski i decydują się na stałe zamieszkanie tutaj. Preferencja ta ma charakter czasowy, obowiązuje odpowiednio przez 4 następujące po sobie lata podatkowe. Polega na zwolnieniu z opodatkowania przychodów podatnika uzyskiwanych z pracy na etacie, z umowy zlecenia oraz z pozarolniczej działalności gospodarczej oraz z zasiłku macierzyńskiego do kwoty 85 528 zł. Ustawa precyzuje dodatkowe warunki, które muszą zostać spełnione, aby móc skorzystać ze zwolnienia.

Ulga dla seniora (PIT-0 dla pracujących seniorów)

Ulga ta jest skierowana do osób, które osiągnęły wiek emerytalny, a pomimo tego decydują się na utrzymanie swojej aktywności zawodowej, w związku z czym nie pobierają emerytury.

Przychody seniorów z tytułu umowy o pracę, stosunku służbowego, pracy nakładczej, umowy zlecenia czy z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej są zwolnione z opodatkowania do kwoty 85 528 zł. w ciągu roku. Przychody otrzymywane przez seniora muszą podlegać pod ubezpieczenie społeczne, o którym mowa w ustawie o ubezpieczeniach społecznych. W przypadku korzystania ze skali podatkowej seniorzy będą uprawnieni również do kwoty wolnej w wysokości 30 tys. złotych.

Zwolnienie ma charakter analogiczny do zwolnienia z jakiego korzystają obecnie młode osoby w ramach PIT-u zerowego w uldze dla młodych do 26 roku życia.

Ulga prorodzinna

Ulga prorodzinna to kolejna ulga skierowana do rodziców czy opiekunów. Polega na prawie pomniejszenia podatku obliczonego według sakli podatkowej, o odpowiednią kwotę ulgi uzależnioną od liczby dzieci. W przypadku posiadania jednego dziecka, należy spełnić dodatkowy warunek w postaci kryterium maksymalnych zarobków. Dla samotnych rodziców i rodziców pozostających w związku małżeńskim- jest to w kwota w wysokości 112 000 zł, natomiast w przypadku rodziców niepozostających w związku małżeńskim ta kwota wynosi 56 000 zł. W przypadku większej liczby dzieci- kryterium to nie obowiązuje. Ulga „premiuje” posiadanie dzieci małoletnich, pełnoletnich, otrzymujących zasiłek pielęgnacyjny lub rentę socjalną, pełnoletnich uczących się, do ukończenia 25 roku życia. Ulga przysługuje w wartościach wyliczonych dla każdego miesiąca sprawowania nad nimi opieki w ciągu roku. Zakładając że stan taki trwa przez cały rok, kształtuje się ona następująco w przypadku posiadania:

• jednego dziecka - ulga wynosi rocznie 1112,04 zł,
• dwójki dzieci - ulga wynosi rocznie 1112,04 zł na każde z dzieci,
• trojga i więcej dzieci – ulga wynosi rocznie 1112,04 odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko, 2000,04 zł na trzecie dziecko, 2700 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.

Przedmiotowa ulga jest stosowana w ustalonej przez rodziców proporcji.

Ulga dla samotnych rodziców

Ulga ta skierowana jest do rodzica lub opiekuna będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem, osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci małoletnie, pełnoletnie otrzymujące zasiłek pielęgnacyjny lub rentę socjalną, pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej oraz w innym państwie. Preferencja polega na możliwości określenia podatku w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, przy czym do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w ustawie o PIT. Wskazanych preferencji nie stosuje się, jeżeli dziecko, o którym mowa w tym przepisie, uzyskało w roku podatkowym: dochody, z wyjątkiem renty rodzinnej, podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych według skali podatkowej lub zgodnie z art. 30b ustawy o PIT lub przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 (ulga dla młodych) i 152 (ulga na start) w łącznej wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej, w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego. Te zasady nie mają jednak zastosowania do osoby, która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko, w tym również gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci.

Ulga rehabilitacyjna

Kolejną z ulg, z której mogą skorzystać podatnicy, to tzw. ulga rehabilitacyjna. Ulga ta jest skierowana do osób niepełnoprawnych lub osób utrzymujących takie osoby w przypadku nieprzekraczania przez osoby niepełnosprawne dochodu w wysokości 15 010, 56 zł.

Osobą niepełnoprawną, w rozumieniu ustawy o PIT, jest osoba:

• posiadająca orzeczenie o niepełnosprawności należące do I, II lub III grupy,
• posiadająca rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, szkoleniową, socjalną,
• orzeczenie o niepełnosprawności, dla osoby, która nie ukończyła 16. roku życia.

Lista wydatków, które uprawniają do skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej jest zamknięta. Ustawa wyróżnia trzy typy wydatków, które mogą być ponoszone przez osobę niepełnosprawną lub jej opiekuna. Są to wydatki nielimitowane, wydatki limitowane oraz wydatki poniesione na leki.

Zaznaczyć należy, że ulga nie obejmuje wydatków w części w jakiej zostały one sfinansowane z innych źródeł.

W przypadku wydatków nielimitowanych, podatnik ma prawo odliczyć całość kwot poniesionych z tego tytułu. W przypadku wydatków limitowanych, podatnik ma możliwość odliczenie maksymalnie 2800 zł z tytułu każdego rodzaju, natomiast w przypadku leków- podatnik ma możliwość odliczenia nadwyżki powyżej 100 zł miesięcznie.

Ulga na zabytki

Podatnik ma możliwość odliczenia od podstawy opodatkowania, wydatki które zostały przez niego poniesione:

• na poczet wpłat na fundusz remontowy wspólnoty mieszkaniowej lub spółdzielni mieszkaniowej dla zabytku nieruchomego wpisanego do rejestru zabytków lub znajdującego się w ewidencji zabytków,
• na poczet prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych w zabytku nieruchomym wpisanym do rejestru zabytków lub znajdującym się ewidencji zabytków;
• na nabycie nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków lub udziału w takim zabytku, pod warunkiem, że podatnik na nabytą nieruchomość poniósł wydatek, o którym mowa w pkt 2

Odliczenie, o którym których mowa powyżej w punkcie 1 i 2 będzie przysługiwało podatnikowi w przypadku, jeżeli w momencie poniesienia wydatku jest właścicielem lub współwłaścicielem zabytku nieruchomego. Dodatkowo w przypadku punktu 2 podatnik jest zobowiązany do posiadania pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków na prowadzenie prac konserwatorskich, prac restauratorskich lub robót budowlanych - w przypadku zabytku nieruchomego wpisanego do rejestru zabytków lub zalecenia konserwatorskiego w przypadku zabytku nieruchomego znajdującego się w wojewódzkiej lub gminnej ewidencji zabytków.

Odliczenie od podatku w przypadku punktów 1 i 2 nie może przekroczyć 50% udokumentowanych wydatków, natomiast w przypadku 3 nie może przekroczyć iloczynu kwoty 500 zł i liczby metrów kwadratowych powierzchni użytkowej zabytku, nie więcej jednak niż 500 tys. złotych.

Wskazać należy, że od 1 stycznia 2023 roku nie będzie już możliwości skorzystania z ulgi na nabycie takiej nieruchomości, a więc podatnicy mają możliwość z jej skorzystania tylko do końca roku 2022.

Ulgi dla przedsiębiorców

Ulga sponsoringowa CRS

Ulga ta jest skierowana do podmiotów, które decydują się na wspieranie działalności sportowej, kulturalnej oraz szkolnictwa wyższego i nauki. Podmiotami uprawnionymi do tej ulgi są przedsiębiorcy opodatkowani podatkiem dochodowym od osób fizycznych według skali podatkowej lub podatkiem liniowym.

Co do zasady ulga ta umożliwia odliczenie od podstawy opodatkowania 50% wydatków poczynionych na działalność sportową czy kulturalną, które zostały wcześniej zaliczone w poczet kosztów uzyskania przychodu. Ustawa precyzuje jakie wydatki na działalność sportową, kulturalną i na szkolnictwo wyższe korzystają z omawianej preferencji.

Ulga na terminal

Przedsiębiorcy ponoszący wydatki na nabycie terminala oraz związane z obsługą transakcji płatniczych przy jego użyciu mają możliwość skorzystania ze wskazanej ulgi.

Przedmiotowa ulga uprawnia do odliczenia od podstawy opodatkowania kwoty w wysokości:

• 2500 zł – w przypadku podatników zwolnionych z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych przy zastosowaniu kas rejestrujących;
• 1000 zł - w przypadku wszystkich innych podatników.
• 200% - poniesionych wydatków w przypadku małych podatników, nie więcej jednak niż 2000 zł w roku podatkowym.

Ulga ta nie przysługuje podatnikom, którzy używali terminala płatniczego w okresie ostatnich 12 miesięcy poprzedzających miesiąc wznowienia obsługi płatności z wykorzystaniem terminala.

Ulga na prototyp

Ulga na prototyp jest ulgą skierowaną do podmiotów, które prowadzą działalność badawczo- rozwojową. Jej celem jest umożliwienie tworzenia prototypu przy planowanych produkcjach. Ulga wspomoże podatników, którzy ponoszą wydatki na etapie testowania produktu, przed rozpoczęciem jego masowej produkcji.

Przedmiotowa ulga pozwala na odliczenie od podstawy opodatkowania kwoty stanowiącej 30% sumy kosztów ponoszonych po 31.12.2021 r. na produkcję nowego produktu i wprowadzenie go na rynek. Wysokość odliczenia jest ograniczona w roku podatkowym do wysokości 10% dochodu osiągniętego w ciągu tego roku przez podatnika z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Ustawodawca doprecyzował pojęcie kosztów produkcji i kosztów wprowadzenia produktów na rynek.

Ulga na robotyzację

Ulga na robotyzację została wprowadzona w celu umożliwienia polskim podmiot nawiązywania równej walki z zachodnią konkurencją poprzez ułatwienie procesu robotyzacji w przedsiębiorstwie.

Dzięki powyższej uldze podatnik, który uzyskuje przychody inne niż z zysków kapitałowych, ma możliwość odliczenia od podstawy opodatkowania kwotę stanowiącą 50% kosztów uzyskania przychodów poniesionych w roku podatkowym na robotyzację.

Tak jak w przypadku ulgi na prototyp, ustawodawca precyzuje jakie koszty są przez niego uznawane jako wydatki na robotyzację. Są to m.in.: koszty nabycia fabrycznie nowych robotów przemysłowych, maszyn i urządzeń peryferyjnych, koszty nabycia wartości niematerialnych i prawnych niezbędnych do poprawnego uruchomienia i przyjęcia do używania robotów przemysłowych, koszty nabycia usług szkoleniowych dotyczących robotów przemysłowych, opłaty ustalone w umowie leasingu dotyczącej robotów przemysłowych, jeżeli po upływie podstawowego okresu umowy leasingu finansujący przenosi na korzystającego własność tych środków trwałych, a także inne koszty nabycia środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych związane z robotyzacją, wskazane wprost w ustawie.

Ulga na ekspansję

Ulga ta jest skierowana do podmiotów poszukujących nowych rynków zbytu dla oferowanych przez siebie produktów. Ulga kierowana jest do producentów. Podatnicy uzyskujący przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej według skali podatkowej lub liniowo odliczą od podstawy opodatkowania koszty uzyskania przychodów poniesione w celu zwiększenia sprzedaży swoich produktów. Maksymalna kwota jaką podmiot będzie odliczyć od podatku wynosi 1 mln złotych w roku podatkowym.

W efekcie tak jak przy uldze sponsoringowej podatnik będzie miał możliwość zaliczenia danych wydatków w poczet kosztów uzyskania przychodów, a następnie ponownego odliczenia części z nich od podstawy opodatkowania do wysokości dochodu, nie więcej niż do kwoty 1 miliona złotych w roku podatkowym.

Podatnik jest uprawniony do skorzystania z ulgi, jeżeli w okresie następujących po sobie dwóch lat podatkowych, licząc od roku, w którym poniósł wskazane przez ustawodawcę koszty promocji swoich produktów:

• odnotował zwiększone przychody ze sprzedaży promowanych produktów w relacji do przychodów osiąganych przed promocją,
• osiągnął przychody ze sprzedaży produktów dotychczas nieoferowanych,
• osiągnął przychody ze sprzedaży produktów dotychczas nieoferowanych w danym kraju.

Ustawodawca precyzuje, że kosztami promocji mogą być np. wydatki na udział w targach branżowych, zakup przestrzeni reklamowej czy ulotek i wiele innych o takim charakterze, jednak wprost w ustawie wskazanych. Co istotne, sprzedaż ma być dokonana na rzecz podmiotów niepowiązanych.