Tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku siedmiu sędziów.
Chodziło o podatnika, któremu naczelnik urzędu skarbowego nakazał w 2015 r. zapłacić zaległy VAT za kilka miesięcy 2013 r. Mężczyzna prowadził od lat jednoosobową działalność gospodarczą, a w lutym 2015 r. wniósł swoje przedsiębiorstwo aportem do spółki komandytowo-akcyjnej (wówczas uznawanej w prawie podatkowym za spółkę osobową) i stał się jej komplementariuszem. Argumentował, że to nie on powinien być stroną postępowania, tylko spółka.
Rację przyznał mu WSA w Warszawie (sygn. akt. III SA/Wa 3495/17). Wątpliwości co do tego nabrał NSA i dlatego skierował pytania prawne do rozstrzygnięcia przez poszerzony skład sędziowski.
7 listopada 2022 r. (sygn. akt I FPS 1/22) sąd kasacyjny zrezygnował jednak z wydania uchwały. Uzasadnił, że powodem jest istotna zmiana stanu prawnego od 1 stycznia 2016 r.

Wyrok zamiast uchwały

Siedmioosobowy skład NSA wydał natomiast 6 grudnia wyrok, w którym uchylił orzeczenie WSA. Co prawda wyrok siedmiu sędziów nie wiąże pozostałych składów sędziowskich tak jak uchwała, ale może stać się dla nich wskazówką przy rozpatrywaniu sporów o zobowiązania w VAT za okres sprzed końca 2015 r.
Co do zasady zobowiązania za tamten okres już się przedawniły, ale nie tam, gdzie doszło do zawieszenia lub przerwania biegu terminu przedawnienia.
NSA orzekł, że w stanie prawnym obowiązującym do 31 grudnia 2015 r., gdy osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą wniosła swoje przedsiębiorstwo do spółki niemającej osobowości prawnej (na pokrycie swojego udziału w niej):
  • spółka ta wstępowała jedynie w przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa tego przedsiębiorstwa,
  • stroną postępowania dotyczącego zobowiązań podatkowych osoby fizycznej za okresy rozliczeniowe sprzed wniesienia przedsiębiorstwa była nadal ta osoba,
  • spółka ta odpowiadała, na podstawie art. 112 par. 1 ordynacji, całym swoim majątkiem, solidarnie z tą osobą fizyczną, za powstałe do dnia wniesienia przedsiębiorstwa zaległości podatkowe związane z tym przedsiębiorstwem.

    Zobacz również:

    Fiskus nie może zawyżać podatku od budynków

Jak było

Uchylony z końcem 2015 r. art. 93a par. 2 pkt 2 ordynacji podatkowej stanowił, że do spółki niemającej osobowości prawnej, do której osoba fizyczna wniosła wkład w postaci przedsiębiorstwa, stosuje się odpowiednio par. 1. To oznaczało, że należy stosować odpowiednio przepis, który mówi, że osoba prawna powstała w wyniku przekształcenia wstępuje we wszelkie prawa i obowiązki przekształcanej osoby lub spółki.

Jak jest

Od 1 stycznia 2016 r. zostało to doprecyzowane. W art. 93a ordynacji dodano par. 5, z którego wprost wynika, że „spółka niemająca osobowości prawnej, do której osoba fizyczna wniosła na pokrycie udziału wkład w postaci swojego przedsiębiorstwa, wstępuje w przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa wniesionego przedsiębiorstwa, z wyjątkiem tych praw, które nie mogą być kontynuowane na podstawie przepisów regulujących opodatkowanie spółek niemających osobowości prawnej”.
Dodano również art. 112c ordynacji, zgodnie z którym „spółka niemająca osobowości prawnej, do której osoba fizyczna wniosła na pokrycie udziału swoje przedsiębiorstwo, odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z tą osobą fizyczną za powstałe do dnia wniesienia przedsiębiorstwa zaległości podatkowe związane z wniesionym przedsiębiorstwem”.©℗

orzecznictwo

Wyrok NSA z 6 grudnia 2022 r., sygn. akt I FSK 2223/18 www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia