Nowe przepisy dotyczące wyłączeń mechanizmu pay and refund będą więc odzwierciedlały aktualny stan prawny, a ten od 2018 r. wielokrotnie się zmieniał.

W ubiegłym tygodniu zostały opublikowane projekty dwóch rozporządzeń ministra finansów, jeden dotyczy zryczałtowanego CIT, drugi – zryczałtowanego PIT. Ich celem jest zastąpienie obowiązujących jeszcze rozporządzeń z 31 grudnia 2018 r., które dotyczyły wyłączenia lub ograniczenia stosowania tzw. mechanizmu pay and refund (t.j. Dz.U. z 2022 r., poz. 2275 i 2314). Nowe akty wykonawcze będą uwzględniać przede wszystkim zmiany ustawowe.
Przypomnijmy, że mechanizm pay and refund (MPR) dotyczy wypłat na rzecz zagranicznego podmiotu powiązanego. Polega on na tym, że polski płatnik musi pobrać przy takiej wypłacie podatek u źródła w ustawowej wysokości (20 proc. lub 19 proc.), jeżeli w danym roku zostanie przekroczony próg 2 mln zł wypłat na rzecz jednego podmiotu powiązanego. Dopiero potem można ubiegać się o zwrot zapłaconego podatku – do wysokości wynikającej z zastosowania zwolnienia podatkowego lub niższej stawki, zgodnie z międzynarodową umową o unikaniu opodatkowania.
Mechanizm ten miał wejść w życie od 2019 r., ale przez trzy lata jego obowiązywanie było odraczane. Ostatecznie zaczął obowiązywać od 1 stycznia 2022 r. W związku z tym 31 grudnia 2021 r. straciły moc dotychczasowe wyłączenia i ograniczenia, o których mowa była w rozporządzeniach z 2018 r. W nowych już ich nie będzie.
Poza tym w ostatecznej wersji MPR różni się nieco względem pierwotnie planowanego. Obecnie dotyczy wyłącznie należności z tytułu tzw. dochodów pasywnych, czyli wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 1 i art. 22 ust. 1 ustawy o CIT oraz art. 29 ust. 1 pkt 1 i art. 30a ust. 1 pkt. 1–5a ustawy o PIT. Nie obejmuje wypłat za usługi niematerialne (np. doradcze, księgowe, badania rynku, prawne, reklamowe). W związku z tym od 1 stycznia 2022 r. przestały obowiązywać wyłączenia, o których mowa w rozporządzeniu z 2018 r., a które dotyczą odpowiednio należności z art. 21 ust. 1 pkt 2a, 3 i 4 ustawy o CIT oraz z art. 29 ust. 1 pkt 3–5 ustawy o PIT.
Zachowane zostaną natomiast wyłączenia z MPR w odniesieniu do wypłat należności z tytułu odsetek lub dyskonta od obligacji emitowanych przez: Skarb Państwa, Bank Gospodarstwa Krajowego i Bankowy Fundusz Gwarancyjny. Ma to zachęcać inwestorów do lokowania pieniędzy w obligacjach skarbowych lub obligacjach BGK. Ryzyko nieprawidłowości w rozliczeniach podatkowych z tymi podmiotami jest niskie – argumentuje Ministerstwo Finansów.
Ponadto o rok zostanie przedłużone obowiązywanie wyłączenia dla wypłat należności za pośrednictwem tzw. płatnika technicznego (tj. w przypadkach, o których mowa w art. 26 ust. 2c ustawy o CIT oraz art. 41 ust. 4d i 10 ustawy o PIT). Wyłączenie to miało obowiązywać do 31 grudnia br., ale zostanie przedłużone do końca 2023 r.
Wyłączenie stosowania MPR oznacza, że jednocześnie zostają też zawieszone obowiązki informacyjne emitenta i płatnika technicznego polegające odpowiednio na przekazaniu informacji o występowaniu powiązań i przekroczeniu kwoty 2 mln zł.
Zostaną też zachowane warunki wyłączenia stosowania MPR w stosunku do należności z tytułu użytkowania lub prawa do użytkowania urządzenia przemysłowego. Oznacza to, że między państwem rezydencji podatnika a Polską musi obowiązywać umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania, której przepisy określają zasady opodatkowania dochodów z dywidend, odsetek i należności licencyjnych. Musi także istnieć podstawa prawna do wymiany informacji podatkowych między tymi państwami.
Oba rozporządzenia mają wejść w życie 1 stycznia 2023 r. ©℗
Etap legislacyjny
Projekty rozporządzeń w sprawie wyłączenia obowiązku poboru zryczałtowanego CIT i zryczałtowanego PIT – w opiniowaniu