Zgodnie z art. 5 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (dalej: u.p.o.l.) rada gminy określa wysokość stawek podatku od nieruchomości w drodze uchwały, przy czym nie mogą one przekroczyć stawek maksymalnych od gruntów, budynków lub ich części oraz od budowli.
Corocznie stawki maksymalne są określane w ramach specjalnych obwieszczeń. Na 2023 r. obowiązuje obwieszczenie ministra finansów z 28 lipca 2022 r. w sprawie górnych granic stawek kwotowych podatków i opłat lokalnych na rok 2023 (Monitor Polski z 2022 r. poz. 731).
Nie ma też wątpliwości co do tego, że rada gminy jest władna różnicować stawki wspomnianego podatku. Ustawodawca pozwolił na to w art. 5 ust. 2 u.p.o.l., w którym postanowiono, że przy określaniu wysokości stawek, o których mowa w ust. 1 pkt 1 (od gruntów), rada gminy może różnicować ich wysokość dla poszczególnych rodzajów przedmiotów opodatkowania, uwzględniając w szczególności lokalizację, rodzaj prowadzonej działalności, rodzaj zabudowy, przeznaczenie i sposób wykorzystywania gruntu. Z kolei w ust. 3 podano, że przy określaniu wysokości stawek, o których mowa w ust. 1 pkt 2 (od budynków i ich części), rada gminy może różnicować ich wysokość dla poszczególnych rodzajów przedmiotów opodatkowania, uwzględniając w szczególności lokalizację, sposób wykorzystywania, rodzaj zabudowy, stan techniczny oraz wiek budynków.

Obowiązek zgłoszenia

Problem jednak w tym, że wprowadzenie stawek od nieruchomości w zróżnicowanej wysokości w pewnym stopniu faworyzuje wybranych podatników kosztem innych. W przypadku firm pojawia się kwestia pomocy de minimis i stosowania m.in. art. 20c u.p.o.l. w związku z art. 7 ust. 3 ustawy o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej (dalej: u.p.s.p.p.). Z podanych norm prawnych wynika, po pierwsze, że w przypadkach, o których mowa w art. 5 ust. 2‒4, w art. 10 ust. 2 oraz w art. 19 pkt 1 i 3 u.p.o.l., jeżeli uchwała rady gminy przewiduje udzielanie pomocy publicznej, to pomoc ta jest udzielana jako pomoc de mini mis; po drugie, projekt programu pomocowego przewidujący udzielanie pomocy de minimis podlega zgłoszeniu prezesowi UOKiK, który w terminie 14 dni może przedstawić zastrzeżenia dotyczące przejrzystości zasad udzielania pomocy.
Warszawscy radni przegłosowali podwyżki podatku od nieruchomości
Warszawscy radni przegłosowali podwyżki podatku od nieruchomości

Zobacz również
Pomocne może być stanowisko Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Warszawie wyrażone w uchwale z 25 października 2022 r. (nr 24.370.2022, warszawa.rio.gov.pl). Zwrócono w nim uwagę na kilka kwestii. Po pierwsze, przypomniano, że różnicowanie stawek podatku od nieruchomości związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej może być faworyzowaniem konkretnych przedsiębiorców, nie wszyscy bowiem mogliby skorzystać z obniżonej stawki. Przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą na terenie określonego osiedla opodatkowani byliby według stawki wyższej niż ci, którzy działają w innej części miasta. Po drugie, podkreślono, że wspomniane zróżnicowanie stawek podatku od nieruchomości może spełniać przesłanki selektywności. W związku z tym projekt uchwały powinien być przedłożony prezesowi UOKiK w celu zgłoszenia ewentualnych zastrzeżeń. Skoro nie został mu przedłożony, naruszona została procedura podjęcia uchwały. W konsekwencji uznano, że uchwała została podjęta z istotnym naruszeniem art. 7 ust. 3 u.p.s.p.p. w związku z art. 5 oraz art. 20c u.p.o.l.

Warunek ważności uchwały

Przedstawiona powyżej koncepcja pozostaje zbieżna z dotychczasowym orzecznictwem sądowym. Tytułem przykładu można odnotować stanowisko zawarte w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 23 czerwca 2021 r. (sygn. akt I SA/Po 128/210), w którym podano, że zgłoszenie prezesowi UOKiK projektu programu pomocowego przewidującego udzielanie pomocy de minimis jest warunkiem sine qua non dalszego, zgodnego z prawem procedowania uchwały. Warunkiem ważności uchwały jest bowiem nie tylko jej zgodność z upoważnieniem ustawowym, które wyznacza granice przyjmowanej regulacji, lecz także uchwalenie jej w określonym przepisami trybie. Obowiązek przedłożenia projektów uchwał przewidujących udzielenie pomocy de minimis prezesowi UOKiK stanowi obligatoryjny element procedury podejmowania uchwał w przedmiotowym zakresie.
Wracając więc do pytania, skoro przewiduje się różnicowanie wysokości stawek podatku od nieruchomości, co może być z korzyścią dla określonych grup podatników tego podatku, w tym przedsiębiorców, to niewątpliwie projekt uchwały w sprawie stawek podatku powinien zostać przedłożony prezesowi UOKiK w celu zajęcia przez ten podmiot stanowiska w kontekście pomocy de minimis. Zaniechanie w tym zakresie będzie skutkowało z dużym prawdopodobieństwem orzeczeniem nieważności uchwały podatkowej przez RIO. ©℗
Podstawa prawna
art. 5 ust. 2 i 3, art. 20c ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1452; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1512)
art. 7 ust. 3 ustawy z 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 743; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 807)