Czy przy sprzedaży komisowej opodatkowanej z zastosowaniem procedury VAT marża nabywca samochodu płaci PCC? Czy ponowna płatność zaliczki z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności uchroni przed sankcjami w podatku dochodowym? Jakie skutki w PCC powoduje brak faktury RR przy zakupie obornika od rolnika ryczałtowego? Czy w przypadku rozwiązania umowy najmu można zaliczyć do kosztów niezamortyzowaną część wartości początkowej inwestycji w obcym środku trwałym? Zagadnienia wyjaśnia Tomasz Krywan, doradca podatkowy.

Podatnik prowadzi komis samochodowy i najczęściej przyjęte tam samochody sprzedaje z zastosowaniem procedury opodatkowania marży. Czy w takich przypadkach nabywcy samochodów mają obowiązek płacić podatek od czynności cywilnoprawnych?
Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o PCC opodatkowaniu PCC podlegają m.in. umowy sprzedaży rzeczy. Nie zawsze jednak umowy sprzedaży rzeczy podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W szczególności umowy sprzedaży nie podlegają najczęściej opodatkowaniu PCC w zakresie, w jakim są opodatkowane VAT (art. 2 pkt 4 lit. a ustawy o PCC). Wyłączenie to ma zastosowanie również w przypadkach, gdy sprzedaż komisowa jest opodatkowana VAT według procedury opodatkowania marży (na zasadach określonych w art. 120 ustawy o VAT). Potwierdzają to w udzielanych wyjaśnieniach organy podatkowe, czego przykładem może być interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 28 grudnia 2016 r. (nr 2461-IBPB-2-1.4514.592.2016.1.MZ), w której czytamy: „skoro istotnie czynność sprzedaży używanego samochodu na rzecz Wnioskodawczyni w komisie samochodowym będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług na zasadach określonych w art. 120 ustawy o podatku od towarów i usług (będzie udokumentowana fakturą VAT wystawioną przez komisanta z adnotacją «procedura marży – towary używane») – co jak wskazano powyżej nie jest przedmiotem niniejszej interpretacji, gdyż interpretacja wydawana jest wyłącznie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych – to na mocy art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych umowa sprzedaży samochodu nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych – będzie z niego wyłączona. Tym samym Wnioskodawczyni (kupująca) nie będzie zobowiązana do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu tej umowy”.
A zatem we wskazanej w pytaniu sytuacji umowy sprzedaży komisowej nie podlegają opodatkowaniu PCC. W konsekwencji kupujący nie mają obowiązku składania deklaracji PCC-3 ani zapłaty tego podatku. ©℗
Podstawa prawna
art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a, art. 2 pkt 4 lit. a ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilno prawnych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 111; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 2180)
art. 120 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 931; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 2180)
Podatnik otrzymał zlecenie wykonania tłumaczenia od zagranicznej fundacji. Czy w takim przypadku usługa tłumaczenia wykonana przez podatnika podlega opodatkowaniu VAT?
Opodatkowaniu VAT w Polsce podlega tylko odpłatne świadczenie usług na terytorium Polski (art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT). A contrario – nie podlega opodatkowaniu VAT w Polsce odpłatne świadczenie usług poza terytorium Polski. O tym, czy świadczenie usług ma miejsce na terytorium kraju, decydują przepisy o miejscu świadczenia usług, tj. art. 28a–28o ustawy o VAT.
Z art. 28l pkt 4 ustawy o VAT wynika przy tym, że miejsce świadczenia usług tłumaczeń na rzecz podmiotów niebędących podatnikami, posiadających siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu poza terytorium Unii Europejskiej, znajduje się w miejscu, gdzie te posiadają siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu, a więc poza terytorium kraju. W konsekwencji świadczenie takich usług nie podlega opodatkowaniu VAT.
Gdyby przedmiotowa fundacja prowadziła działalność gospodarczą, a więc była podatnikiem, zastosowanie miałby zaś art. 28b ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej.
Powoduje to, że na podstawie art. 28l pkt 4 ustawy o VAT (ewentualnie na podstawie art. 28b ust. 1 ustawy o VAT) miejsce świadczenia wskazanej usługi znajduje się poza terytorium kraju i jej świadczenie nie podlega opodatkowaniu VAT w Polsce. Świadczenie tej usługi podatnik powinien udokumentować fakturą bez danych dotyczących stawki podatku (ewentualnie ze stawką NP) i kwoty VAT (art. 106a pkt 2 lit. b w zw. z art. 106e ust. 5 pkt 2 ustawy o VAT). ©℗
Podstawa prawna
art. 5 ust. 1 pkt 1, art. 28b ust. 1, art. 28l pkt 4, art. 106a pkt 2 lit. b, art. 106e ust. 5 pkt 2 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 931; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 2180)
Podatnik wpłacił zaliczkę w wysokości 20 000 zł bez zastosowania mechanizmu podzielonej płatności. Po tej wpłacie podatnik otrzymał fakturę zaliczkową z adnotacją „mechanizm podzielonej płatności”. Czy podatnik może dokonać ponownej płatności zaliczki, tym razem z zastosowaniem split paymentu (kwota wcześniej wpłacona zostanie podatnikowi zwrócona)? Czy pozwoli to podatnikowi uniknąć sankcji w postaci wyłączenia kwoty zaliczki z kosztów?
Ustawy o podatku dochodowym zawierają przepisy wyłączające możliwość zaliczania do kosztów uzyskania przychodów kosztów dotyczących transakcji pomiędzy przedsiębiorcami o wartości przekraczającej 15 000 zł, jeżeli płatności dotyczące tych transakcji pomimo zawarcia na fakturze wyrazów „mechanizm podzielonej płatności” zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 18a ustawy o VAT zostały dokonane z pominięciem mechanizmu podzielonej płatności określonego w art. 108a ust. 1a ustawy o VAT (art. 22p ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT oraz art. 15d ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT).
Płatność za najem gminnego lokalu rozłożona na raty. Jak nalicza się odsetki?
Płatność za najem gminnego lokalu rozłożona na raty. Jak nalicza się odsetki?

Zobacz również
Mając to na uwadze, należy zauważyć, że obowiązek dokonywania zapłaty z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności istnieć może również przy opłacaniu zaliczek (potwierdził to minister finansów w objaśnieniach podatkowych z 23 grudnia 2019 r. w sprawie mechanizmu podzielonej płatności). W konsekwencji naruszanie obowiązku dokonywania zaliczek z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności może skutkować wyłączeniem możliwości zaliczenia kosztów transakcji odpowiadających tym zaliczkom do podatkowych kosztów uzyskania przychodów.
Dopuszcza się przy tym wyłączanie stosowania art. 22p ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT oraz art. 15d ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT w drodze dokonywania ponownej płatności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności. W szczególności takie stanowisko reprezentują organy podatkowe, czego przykładem mogą być interpretacje indywidualne dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 7 grudnia 2020 r. (nr 0111-KDIB1-3.4010.402.2020.1.BM) oraz z 13 grudnia 2021 r. (nr 0111-KDIB1-2.4010.534.2021.2.MS). Jak czytamy w pierwszej z tych interpretacji: „w przypadku gdy dostawca dokona przelewu zwrotnego w kwocie równej podatkowi VAT wykazanego na błędnie opłaconej fakturze, a następnie Spółka dokona ponownego przelewu powyższej kwoty na rzecz kontrahenta, a przelew ten tym razem w całości zrealizowany zostanie na rachunek VAT, Spółka będzie miała możliwość zaliczenia poniesionego wydatku do kosztów uzyskania przychodów, tj. niestosowania sankcji przewidzianej w art. 15d ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT”.
Nie ma przy tym powodu, aby powyższe nie dotyczyło zaliczek. Uważam zatem, że we wskazanej sytuacji podatnik może dokonać ponownej płatności zaliczki (tym razem z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności). Wyłączy to zastosowanie wobec podatnika wskazanej na wstępie sankcji.©℗
Podstawa prawna
art. 22p ust. 1 pkt 3 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1128; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 2180)
art. 15d ust. 1 pkt 3 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1800; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 2180)
art. 106e ust. 1 pkt 18a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 931; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 2180)
Spółka kupiła obornik od sprzedawcy będącego rolnikiem ryczałtowym, jednak nie wystawiła faktury VAT RR, gdyż obornik nie należy do produktów rolnych w rozumieniu VAT. Dlatego też zakup jest udokumentowany wystawionym przez rolnika rachunkiem. Czy w tej sytuacji spółka jest obowiązana do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych?
Opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają m.in. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych (art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o PCC). Jednocześnie z art. 2 pkt 4 lit. b ustawy o PCC wynika, że nie podlegają opodatkowaniu PCC czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona z podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności (z nieistotnymi w omawianej sytuacji wyjątkami).
Jednocześnie należy wskazać, że działalność rolnicza jest działalnością gospodarczą w rozumieniu VAT (art. 15 ust. 2 ustawy o VAT), a w konsekwencji rolnicy są podatnikami VAT. Jest tak również w przypadku rolników ryczałtowych, czyli rolników korzystających ze zwolnienia z VAT określonego w art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT. Rolnicy ryczałtowi na zasadach ogólnych mogą przy tym korzystać ze zwolnienia podmiotowego, tj. zwolnienia obejmującego sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł (art. 113 ust. 1 ustawy o VAT). W związku z tym wskazana w treści pytania sprzedaż obornika w mojej ocenie stanowi czynność (dostawę towarów) podlegającą opodatkowaniu VAT (gdyż dokonaną w ramach działalności rolniczej), lecz zwolnioną z VAT na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o VAT. Uważam zatem, że zawarta przez spółkę umowa sprzedaży obornika nie podlega opodatkowaniu PCC (na podstawie art. 2 pkt 4 lit. b ustawy o PCC), a w konsekwencji spółka nie jest zobowiązana do zapłaty tego podatku (ani do złożenia deklaracji PCC-3). ©℗
Podstawa prawna
art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a, art. 2 pkt 4 lit. b ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilno prawnych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 111; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 2180)
art. 15 ust. 2, art. 43 ust. 1 pkt 3, art. 113 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 931; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 2180)
Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą poczyniła nakłady na wynajęty lokal, które amortyzuje jako inwestycję w obcym środku trwałym. Ze względów ekonomicznych podatnik zmuszony jest rozwiązać umowę najmu. Czy niezamortyzowana część wartości początkowej tej inwestycji w obcym środku trwałym może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów podatnika?
Straty powstałe w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych stanowią co do zasady koszty uzyskania przychodów. Dotyczy to tej części ich wartości, która nie została pokryta sumą odpisów amortyzacyjnych (zob. art. 23 ust. 1 pkt 5 ustawy o PIT). Wyjątek od tej zasady dotyczy środków trwałych, które zostały zlikwidowane z tego powodu, że utraciły przydatność gospodarczą na skutek zmiany rodzaju działalności podatnika (art. 23 ust. 1 pkt 6 ustawy o PIT). Na gruncie powyższych przepisów sporna przez długi czas była kwestia, czy możliwe jest zaliczanie do kosztów uzyskania przychodów strat z tytułu niezamortyzowanych inwestycji w obcych środkach trwałych, jeżeli zaprzestanie możliwości korzystania z inwestycji jest konsekwencją rozwiązania umowy najmu, na której podstawie używany był obcy środek trwały. Ostatecznie Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z 25 czerwca 2012 r. (sygn. akt II FPS 2/12) taką możliwość dopuścił. Co istotne, podobne stanowisko zajmują obecnie również organy podatkowe (zob. interpretacje indywidualne dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 26 kwietnia 2019 r., nr 0113-KDIPT2-1.4011.211.2019.2.RK, z 18 czerwca 2021 r., nr 0111-KDIB1-1.4010.117.2021.2.EJ oraz z 31 marca 2022 r., nr 0111-KDIB2-1.40 10.640.2021.1.PB). Prowadzi to do wniosku, że w przedstawionej w pytaniu sytuacji możliwe jest zaliczanie do podatkowych kosztów uzyskania przychodów niezamortyzowanej części wartości początkowej inwestycji w obcym środku trwałym.©℗
Podstawa prawna
art. 23 ust. 1 pkt 5 i 6 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1128; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 2180)