PROBLEM
Beta spółka z o.o. (podatnik VAT czynny) podpisała 12 grudnia 2014 r. umowę o świadczenie usług marketingowych ze spółką Alfa (podatnik VAT czynny rozliczający się na zasadach ogólnych). Na jej podstawie spółka Alfa ma świadczyć usługi marketingowe obejmujące badanie rynku zabawek dla dzieci w Polsce, których dystrybucją w Polsce zajmuje się spółka Beta od 1 stycznia 2015 r. do 31 grudnia 2017 r. Umowa przewiduje kwartalne okresy rozliczeniowe. Najpóźniej w ostatnim dniu kwartału spółka Alfa zobowiązana jest przesłać spółce Beta raport z przeprowadzonych badań. Zgodnie z umową spółce Alfa przysługuje kwartalne wynagrodzenie w wysokości netto 12 000 zł (za kwartał) płatne w terminie 21 dni od otrzymania faktury. Fakturę za I kwartał 2015 r. (kwota netto 12 000 zł i VAT 2760 zł) spółka Alfa wystawiła 7 kwietnia 2015 r. i przesłała łącznie z raportem z badań spółce Beta, która otrzymała te dokumenty 10 kwietnia 2015 r. (zapłaty kwoty z faktury dokonała 30 kwietnia 2015 r.). Jak spółka Beta powinna rozliczyć nabyte usługi marketingowe na gruncie VAT i CIT? Spółka Beta rozlicza VAT i zaliczki na CIT w okresach miesięcznych. Spółka Beta wykonuje wyłącznie czynności opodatkowane VAT
ODPOWIEDŹ
Nabycie usług marketingowych od usługodawcy generuje podatek naliczony. Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług (art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT).
W przypadku faktury otrzymanej 7 kwietnia 2015 r. za przedmiotowe usługi marketingowe kwotę podatku naliczonego stanowić będzie 2760 zł.
VAT
Spółka Beta zajmuje się dystrybucją (sprzedażą) zabawek w Polsce, która jest opodatkowana VAT. Nabycie usług marketingowych obejmujących badanie rynku zabawek w Polsce ma niewątpliwy związek z działalnością opodatkowaną VAT (ich nabycie służy zazwyczaj zwiększeniu sprzedaży – zob. interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 10 lipca 2013 r., nr IPPP1/443-411/13-3/AS) i spółka Beta może odliczyć podatek naliczony z tytułu nabycia tych usług w całości. Skoro nabyte usługi służyć będą tylko czynnościom opodatkowanym (sprzedaż zabawek) nie zajdzie zatem potrzeba stosowania przepisów o częściowym lub proporcjonalnym odliczeniu VAT (zob. art. 90 i art. 91 ustawy o VAT), nawet jeżeli spółka Beta dokonuje również czynności zwolnionych z VAT.
Zakładam, że nie zachodzą przesłanki wymienione w art. 88 ustawy o VAT, które pozbawiły spółkę Beta prawa do odliczenia tego podatku naliczonego. Z przedstawionego stanu faktycznego wynika jedynie, że spółka Beta jest podatnikiem VAT czynnym (odliczeniu nie sprzeciwi się zatem art. 88 ust. 4 ustawy o VAT).
Zatem spółka Beta ma prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z otrzymanej za nabyte usługi marketingowe w I kwartale 2015 r. faktury w całości, tj. w kwocie 2760 zł.
Pozostaje tylko ustalić, w jakiem miesiącu spółka Beta (z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że rozlicza się ona miesięcznie) może odliczyć ten podatek naliczony.
W myśl reguły zawartej w art. 86 ust. 10 ustawy o VAT, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy.
Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że usługodawca rozlicza się na zasadach ogólnych, a nie według metody kasowej. Również zapłaty za nabyte usługi spółka Beta dokonała już po ich wykonaniu i otrzymaniu faktury. Oznacza to, że obowiązek podatkowy z tytułu przedmiotowych usług marketingowych powstał z chwilą ich wykonania, stosownie do art. 19a ust. 1 ustawy o VAT. Z uwagi na fakt, że przedmiotowe usługi marketingowe są rozliczane kwartalnie, za moment wykonania usługi, a tym samym moment powstania obowiązku podatkowego w podatku VAT należy uznać ostatni dzień przyjętego okresu rozliczeniowego, tj. w przypadku usług wykonanych w I kwartale 2015 r. – 31 marca 2015 r.
Jednakże samo ustalenie kiedy w stosunku do nabytej usługi powstał obowiązek podatkowy, choć konieczne, nie pozwala na ustalenie kiedy można odliczyć podatek naliczony. Konieczne jest sięgnięcie do przepisu art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w przypadkach, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 1 oraz pkt 2 lit. a ustawy o VAT powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny.
Przedmiotową fakturę spółka Beta otrzyma 10 kwietnia 2015 r., a zatem odliczenia wynikającego z niej podatku naliczonego spółka Beta może dokonać najwcześniej w deklaracji VAT-7 za kwiecień 2015 r., co, jak zakładam, uczyni.
Na potrzeby schematu rozliczenia podatku zakładam, że spółka Beta nie skorzysta z możliwości, jaką daje przepis art. 86 ust. 11 ustawy o VAT. Stosownie do niego, jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w art. 86 ust. 10, 10d i 10e ustawy o VAT, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.
Podsumowując, spółka Beta w deklaracji VAT-7 za kwiecień 2015 r. może odliczyć podatek naliczony z tytułu nabytych usług marketingowych wykonanych w I kwartale 2015 r. w wysokości 2760 zł.
CIT
Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT (art. 15 ust. 1 zdanie pierwsze ustawy o CIT).
Aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, musi spełniać następujące warunki:
1) został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),
2) był definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
3) pozostawał w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
4) został poniesiony w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
5) został właściwie udokumentowany,
6) nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o CIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.
Wydatki na nabycie usług marketingowych mają pośredni związek z prowadzoną działalnością gospodarczą i gdy są należycie udokumentowane mogą stanowić koszt podatkowy.
Rozumiem, że w przypadku przedmiotowych usług marketingowych wykonanych w I kwartale 2015 r. ich wykonanie jest należycie udokumentowane. Zaliczenie w ciężar kosztów nabytych usług, w szczególności usług niematerialnych takich jak usługi marketingowe, wymaga nie tylko udowodnienia poniesienia wydatków, ale również rzeczywistego wykonania usług, charakteru realizowanych przez usługodawcę działań. Jak wyjaśnił dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 14 września 2011 r., nr ILPB3/423-268/11-3/KS (...) „Udowodnienie, że wydatki marketingowe stanowią koszty uzyskania przychodu spoczywa na podatniku. Ustawodawca wyraźnie wiąże przedmiotowe wydatki z celem osiągnięcia przychodu. Cel ten musi być zatem widoczny, a ponoszone koszty winny go bezpośrednio realizować lub co najmniej winny go zakładać jako realny. Na podatniku spoczywa ciężar wykazania istnienia związku przyczynowego pomiędzy tą usługą a źródłami przychodu. Wydatki te należy też prawidłowo udokumentować. Nie wystarczy wykazanie, że spółka zawarła umowę o stałej współpracy z siecią supermarketów. W celu udowodnienia, iż wydatki poniesione na zakup tego rodzaju usług były poniesione w celu uzyskania przychodów, konieczne jest posiadanie przez podatnika dodatkowych dowodów świadczących przede wszystkim o ich wykonaniu (analiz, opracowań, itp.). (...)”. Zatem spółka Beta ma prawo do ujęcia w ciężar kosztów uzyskania przychodów kwoty netto wynikającej z otrzymanej faktury, tj. 12 000 zł.
Podatek VAT w wysokości 2760 zł może być przez spółkę Beta odliczony w deklaracji VAT-7. Nie stanowi on zatem kosztu uzyskania przychodów stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 46 lit. a ustawy o CIT. W myśl tego artykułu nie uważa się za koszty uzyskania przychodów podatku od towarów i usług, z tym że jest kosztem uzyskania przychodów podatek naliczony:
1) jeżeli podatnik jest zwolniony z VAT lub nabył towary i usługi w celu wytworzenia albo odsprzedaży towarów lub świadczenia usług zwolnionych z VAT,
2) w tej części, w której zgodnie z przepisami o VAT podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług - jeżeli naliczony podatek od towarów i usług nie powiększa wartości środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej.
Nabycie usług marketingowych stanowi tzw. koszt pośredni, tj. inny niż bezpośrednio związany z przychodami (interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 19 lutego 2013 r., nr IPPB1/415-1531/12-2/ES; interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 9 listopada 2011 r., nr IPTPB3/423-203/11-4/GG).
Zgodnie z art. 15 ust. 4d ustawy o CIT, koszty uzyskania przychodów inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.
Za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem art. 15 ust. 4a i 4f-4h ustawy o CIT, uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów (art. 15 ust. 4e ustawy o CIT).
Rozumiem, że faktura została ujęta w księgach w dacie jej otrzymania. Zatem spółka Beta powinna wydatek poniesiony z tytułu nabycia tych usług zaliczyć w ciężar kosztów podatkowanych w kwietniu 2015 r.
Podsumowując, wydatek z tyłu nabycia usług marketingowych stanowi dla spółki Beta koszt uzyskania przychodów w kwietniu 2015 r. w kwocie 12 000 zł.
Schemat rozliczenia spółki Beta*
1. Jaki podatek wystąpi w związku z nabyciem usług marketingowych
VAT – podatek należny nie wystąpi
VAT – podatek naliczony w wysokości 2760 zł
CIT (przychody) – nie wystąpią
CIT (koszty uzyskania przychodów) w wysokości 12 000 zł
2. W jakiej deklaracji wykazać podatek
VAT – deklaracja VAT-7 (podatek naliczony: poz. 41 „wartość netto w zł” – 12 000 zł i w poz. 42 „Podatek naliczony w zł” – 2760 zł)
CIT – nie ma obowiązku składać deklaracji zaliczkowej. Spółka powinna jednak uwzględnić wydatki poniesione w kwietniu 2015 r. w kwocie 12 000 zł w związku z umową na usługi marketingowe jako koszt uzyskania przychodów przy obliczeniu zaliczki na CIT podlegający wpłacie do urzędu skarbowego, a po zakończeniu roku podatkowego uwzględnić go w zeznaniu rocznym CIT-8.
3. Termin złożenia deklaracji
VAT-7 – 25 maja 2015 r.
CIT-8 – do 31 marca 2016 r., zakładając że rokiem podatkowym spółki Beta jest rok kalendarzowy
*W schemacie rozliczenia pominięte zostały inne zdarzenia/czynności spółki Beta.
Podstawa prawna
Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397 ze zm.). Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.).
