TEZA: Organ podatkowy może dokonać zwrotu odsetek, zaliczyć je na zaległość podatkową lub wydać decyzję, w sytuacji gdy uzna żądanie/wniosek podatnika za nieuzasadnione.
ikona lupy />
Linia orzecznicza / Dziennik Gazeta Prawna
Sygn. akt I SA/Gl 719/14
WYROK WOJEWÓDZKIEGO SĄDU ADMINISTRACYJNEGO W GLIWICACH
z 17 lutego 2015 r.
STAN FAKTYCZNY
Spółka reprezentowana przez doradcę podatkowego wystąpiła do prezydenta miasta o zwrot oprocentowania z tytuły nadpłaty w podatku od nieruchomości za lata 2004–2006. Prezydent miasta wydał decyzję, którą odmówił zwrotu oprocentowania.
Spółka złożyła odwołanie od tej decyzji, a samorządowe kolegium odwoławcze po jego rozpatrzeniu uchyliło w całości decyzję organu I instancji i umorzyło postępowanie w sprawie.
Samorządowe kolegium odwoławcze wskazało, że kwestię oprocentowania nadpłat podatkowych reguluje art. 78 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. 2012 r. poz. 749 ze zm.; dalej: ordynacja podatkowa), natomiast zasady rozliczania nadpłat z oprocentowaniem art. 76 w związku z art. 76a par. 1 i art. 77b par. 1 pkt 1 i 2 tej ustawy. Kolegium zwróciło m.in. uwagę, że zgodnie z art. 76a par. 1 ordynacji w sprawach zaliczenia nadpłaty na poczet zaległych oraz bieżących zobowiązań podatkowych wydaje się postanowienie, na które przysługuje zażalenie. W przypadku zaliczenia nadpłaty na poczet zaległości podatkowych stosuje się odpowiednio art. 55 par. 2 i art. 62 par. 1 ordynacji podatkowej. Jak wynika z art. 55 par. 2 tej ustawy, jeżeli dokonana wpłata nie pokrywa kwoty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę, wpłatę tę zalicza się proporcjonalnie na poczet kwoty zaległości podatkowej oraz kwoty odsetek za zwłokę, w stosunku, w jakim, w dniu wpłaty, pozostaje kwota zaległości podatkowej do kwoty odsetek za zwłokę, nie wydaje się postanowienia albo decyzji dotyczącej oprocentowania nadpłaty, lecz zwraca ją w formie czynności materialno-technicznych.
Organ podatkowy nie określa tym samym w formie decyzji administracyjnej oprocentowania nadpłat, lecz dokonuje ich zwrotu w wartości równej wysokości odsetek za zwłokę, pobieranych od zaległości podatkowych, naliczonych do dnia zwrotu nadpłaty, zaliczenia jej na poczet zaległych lub bieżących zobowiązań podatkowych lub do dnia złożenia wniosku o zaliczenie nadpłaty na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych.
SKO podkreśliło, że w sytuacji gdy organ podatkowy nie zwraca nadpłat wraz z ich oprocentowaniem, to ponieważ nie ma możliwości żądania wydania decyzji administracyjnej, podatnik może skorzystać z uprawnienia do złożenia skargi na bezczynność tego organu do sądu administracyjnego na podstawie art. 3 par. 2 pkt 8 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. 2012 r. poz. 270 ze zm.).
SKO stwierdziło więc, że zaskarżona decyzja prezydenta miasta została wydana bez podstawy prawnej, co uzasadnia jej uchylenie. Postępowanie natomiast, ze względu na art. 208 par. 1 ordynacji podatkowej w związku z art. 233 par. 1 pkt 2 lit. a tej ustawy, podlegało umorzeniu, gdyż organ odwoławczy nie może przesądzać o istocie sprawy w decyzji kasacyjnej.
Spółka złożyła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach. Jej zdaniem organy błędnie odmówiły przyznania odsetek z tytułu nadpłaty w podatku od nieruchomości za lata 2004–2006. Zdaniem skarżącej sprawa została rozpatrzona w prawidłowej formie prawnej, gdyż zwykła czynność materialno-techniczna dotyczy zwrotu oprocentowania, ale odmowa powinna nastąpić w formie decyzji administracyjnej. Sąd uchylił decyzję SKO.
UZASADNIENIE
Spór sprowadzał się do tego, czy podatnik ma prawo do oprocentowania. WSA przyznał, że zwrot oprocentowania stanowi czynność materialno-techniczną, a więc organ podatkowy nie rozstrzyga w formie decyzji administracyjnej. Inaczej jednak wygląda sytuacja w przypadku sporu pomiędzy organem a podatnikiem co do prawa do oprocentowania nadpłaty.
WSA nie zgodził się z twierdzeniem SKO, że w sytuacji gdy organ podatkowy nie dokonuje czynności zwrotu odsetek, podatnik może złożyć skargę do sądu administracyjnego w trybie art. 3 par. 2 pkt 8 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. WSA zwrócił uwagę, że zgodnie z art. 149 tej ustawy, uwzględniając skargę na bezczynność, sąd zobowiązuje organ do wydania w określonym terminie aktu lub dokonania czynności lub stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa. Nie może więc określić, w jaki sposób sprawa powinna być załatwiona lub czynność jakiej treści powinna być podjęta. Wyrok uwzględniający skargę na bezczynność organu administracji publicznej nie może dotyczyć kwestii mających wpływ na merytoryczną treść przyszłego aktu lub czynności.
Sąd wyjaśnił też, że mimo iż przepisy dotyczące zwrotu odsetek od nadpłaty nie mówią wprost o rozstrzyganiu o odmowie zwrotu odsetek w formie decyzji administracyjnej, to zdaniem sądu systemowa wykładnia przepisów ordynacji podatkowej prowadzi do wniosku, że prawo takie organom podatkowym przysługuje na podstawie art. 207 par. 1 i 2 w powiązaniu z odpowiednią jednostką redakcyjną art. 78 ordynacji podatkowej. Zdaniem sądu art. 207 par. 1 ordynacji podatkowej przesądza o tym, że w zakresie spraw w niej uregulowanych (w tym: nadpłaty, oprocentowania itp.) jeżeli konkretny przepis nie wskazuje innej formy załatwienia sprawy, organ rozstrzyga sprawę w formie decyzji administracyjnej. Taka też sytuacja występuje w sytuacji oprocentowania nadpłat. Organ może dokonać zwrotu odsetek na podstawie art. 78 ordynacji, zaliczyć je na zaległość podatkową w trybie art. 76 par. 1 w zw. z art. 76a (art. 76a przesądza, że w sprawach tych wydaje się postanowienie) i wreszcie wydać decyzję, w sytuacji gdy uzna żądanie/wniosek podatnika za nieuzasadniony. Zasadność takiej interpretacji potwierdza orzecznictwo sądów.