Wykładnia językowa art. 28m ust. 3 pkt 3 ustawy o CIT nie jest jednoznaczna. Kierując się wykładnią celowościową, możemy jednak przyjąć, że dla spółki objętej estońskim CIT nadwyżka wartości rynkowej ponad cenę transakcji może powstać w następujących przypadkach:
  • zaniżenia przychodów spółki estońskiej,
  • zawyżenia kosztów spółki estońskiej.
Zasadniczo przy zawyżeniu kosztów nie powinien wystąpić dochód z ukrytego zysku, ponieważ nie występuje tu nadwyżka wartości rynkowej transakcji ponad ustaloną cenę transakcji. Jednak zgodnie z ogólnym rozumieniem ukrytych zysków (art. 28m ust. 3 ustawy o CIT) wydaje się, że obciążenie spółki estońskiej nierynkowo wysokimi kosztami należy traktować jako ukryty zysk w zakresie, w jakim koszty te przewyższają rynkowy poziom.

Przykład 1

Zaniżenie przychodu
Spółka z o.o. opodatkowana estońskim CIT jest właścicielem nieruchomości, którą zamierza wydzierżawić na rzecz wspólnika. W transakcji zastosowano cenę transferową w wysokości 100, podczas gdy cena rynkowa dla tej transakcji wynosi 120. Nadwyżka wartości rynkowej transakcji (120) ponad ustaloną cenę transakcji (100) wynosi 20 i tworzy dochód z ukrytego zysku.

Przykład 2

Zawyżenie kosztów
Wspólnik spółki z o.o. opodatkowanej estońskim CIT jest właścicielem nieruchomości, którą zamierza wydzierżawić na rzecz spółki estońskiej. W transakcji zastosowano cenę transferową w wysokości 100, podczas gdy cena rynkowa dla tej transakcji wynosi 80. W praktyce dochód z ukrytego zysku to 20.
Jak zatem ustalić wynagrodzenie na poziomie rynkowym i uchronić się przed zapłatą podatku od dochodów z ukrytych zysków?
Płatność dla spółki małżonka nie musi być z estońskim CIT
Płatność dla spółki małżonka nie musi być z estońskim CIT

Zobacz również
Zgodnie z intencją ustawodawcy ustalenie ceny rynkowej transakcji powinno odbywać się na warunkach właściwych dla ustalania cen transferowych, czyli w taki sposób, w jaki warunki te ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane.
Narzędziem, które pozwala spółkom estońskim wykazać rynkowość warunków zawartej transakcji, w szczególności to, że wynagrodzenie zostało ustalone na poziomie rynkowym, jest opracowanie tzw. defence file. Jest to zabezpieczająca dokumentacja cen transferowych, której newralgicznym elementem jest analiza cen transferowych, tzw. benchmark.
Sporządzenie takiej analizy jest procesem wieloetapowym, wymaga znajomości nie tylko przepisów określających samą strukturę takiej analizy, lecz także specyfiki branży oraz rynku, w którym funkcjonują podmioty powiązane dokonujące transakcji. Jednymi z najważniejszych elementów analizy cen transferowych zgodnie z ustawowymi wymogami są:
  • wskazanie i opis metody zastosowanej do weryfikacji ceny transferowej;
  • opis procesu wyszukiwania i doboru danych porównawczych oraz wskazanie źródeł tych danych, wraz z uzasadnieniem doboru kryteriów wyszukiwania oraz istotnych założeń przyjętych na potrzeby dokonania tej analizy;
  • dane porównawcze umożliwiające m.in. ich edycję i grupowanie, w tym wskaźniki finansowe, przyjęte oraz odrzucone w ramach tej analizy;
  • wskazanie wyznaczonego w wyniku tej analizy rynkowego punktu lub przedziału wraz z opisem miar statystycznych, jeżeli zostały zastosowane.