Przygotowywana przez resort sprawiedliwości kompleksowa nowelizacja kodeksu karnego skarbowego nie wejdzie w życie. Tym samym przynajmniej na razie sądy nie będą mogły karać za przestępstwa skarbowe po upływie pięcioletniego okresu przedawnienia zobowiązania podatkowego.
Ustawodawca wbrew wcześniejszym obawom nie ograniczy też możliwości składania czynnego żalu. Chodzi o projekt, którego treść opisaliśmy szczegółowo m.in. w artykułach „Zmiany będą w przedawnieniu i wymiarze kar” (DGP 50/2022) i „Przedawniony podatek i tak trafi do fiskusa” (DGP 100/2022).
Resort sprawiedliwości zdecydował się wycofać go z dalszych prac legislacyjnych, wskazując, że tego typu zmiany nie są celowe w obecnej sytuacji. W rządowym wykazie prac legislacyjnych znalazła się informacja, w której projektodawcy tłumaczą swoją decyzję tym, że „zakres odpowiedzialności karnoskarbowej jest ściśle związany z regulacjami dotyczącymi zobowiązań podatkowych zarówno osób fizycznych, jak i osób prawnych, które to regulacje w ostatnim okresie ulegają częstym i istotnym zmianom; odpowiedzialność karnoskarbowa natomiast winna być kształtowana zgodnie z naczelną zasadą ultima ratio prawa karnego, a więc dopiero wówczas, gdy w sposób ostateczny zostaną zidentyfikowane obszary, wymagające adekwatnej reakcji prawnokarnej”.
Wycofanie projektu z dalszych prac legislacyjnych oznacza więc, że karalność przestępstwa skarbowego polegającego na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie należności publicznoprawnej nadal będzie się przedawniać wraz z przedawnieniem takiej należności (po upływie pięcioletniego terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego).
W życie nie wejdą też m.in. surowsze kary za uporczywe niewpłacanie podatku, a czynny żal nadal będzie wykluczony, tylko gdy organ śledczy (a nie jakikolwiek organ – jak zakładał projekt) będzie prowadzić jakiekolwiek czynności służbowe.
To już drugi raz, gdy Ministerstwo Sprawiedliwości próbowało przeforsować równie daleko idącą nowelizację przepisów k.k.s. Prace nad pierwszym projektem zostały porzucone w połowie 2019 r. Resort planował wtedy wprowadzić zmiany podobne do porzucanych obecnie, o czym pisaliśmy szerzej m.in. w artykule „Przestępstwa nie przedawnią się już wraz z podatkiem” (DGP 9/2019).
Nadal trwają za to prace nad innym projektem nowelizacji kodeksu karnego skarbowego, tym razem autorstwa resortu finansów. Chodzi o dokument, którego treść opisaliśmy w artykule „Fiskus szuka sojuszników w walce z szarą strefą” (DGP 96/2022). Zakłada on, że inspektorzy handlowi oraz strażnicy gminni będą mogli nakładać mandaty za niewydanie paragonów oraz za paserstwo towarów akcyzowych nieoznaczonych banderolą. Dodatkowo podmiot, który w ciągu pół roku zostałby dwukrotnie złapany na sprzedaży alkoholu z pominięciem kasy rejestrującej, traciłby zezwolenie na sprzedaż trunków, a w prawie o ruchu drogowym (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 988 ze zm.) pojawiłyby się nowe sankcje za wykorzystanie oleju opałowego do celów napędowych.
Etap legislacyjny
Projekt nowelizacji kodeksu karnego skarbowego i niektórych innych ustaw – wycofany z dalszych prac legislacyjnych