Poprawka izby wyższej do nowelizacji Polskiego Ładu uchroni prawa podatkowych grup kapitałowych nabyte z początkiem tego roku. Będą więc one mogły rozliczać straty sprzed utworzenia grupy, powstałe nawet przed rokiem podatkowym rozpoczętym po 31 grudnia 2021 r.

Nowelizacja ustawy o CIT oraz niektórych innych ustaw (tzw. korekta PŁ w zakresie CIT) w wersji, która trafiła do Senatu, miała to uniemożliwić. Jednak podczas prac senackich komisji gospodarki narodowej i innowacyjności oraz komisji finansów publicznych i budżetu nad tą ustawą została wprowadzona poprawka, która usunie to ograniczenie. Dziś senatorowie mają nad nią głosować podczas posiedzenia plenarnego.
Na zmianę już we wtorek podczas posiedzenia komisji zgodzili się przedstawiciele rządu, co oznacza, że Sejm nie powinien jej odrzucić. Zresztą art. 14 ust. 3 ustawy nowelizującej w wersji, która trafiła do Senatu, byłby niezgodny z konstytucją, na co zwróciło uwagę senackie biuro legislacyjne. Ograniczałby bowiem prawa nabyte podatkowych grup kapitałowych (PGK). Wcześniej problem sygnalizowali również Pracodawcy RP.

Możliwość odliczenia strat

Przypomnijmy, że do końca 2021 r. PGK nie mogła pomniejszyć dochodu o stratę poniesioną przez jednego ze swoich członków jeszcze przed przystąpieniem do grupy. Strata mogła być rozliczona dopiero po upływie umowy PGK albo po utracie statusu podatnika przez PGK. Spółka miałaby na to pięć lat bez wliczania terminu, w którym była członkiem grupy. Potwierdził to minister finansów w interpretacji ogólnej z 19 października 2021 r. (sygn. DD6.8202.4.2021).
Od 1 stycznia 2022 r. zmieniła to jednak nowelizacja z 29 października 2021 r. (Dz.U. poz. 2105 ze zm.), zwana potocznie Polskim Ładem. Zgodnie z nowymi przepisami podatkowe grupy kapitałowe mogą obniżać swój dochód o stratę poniesioną w przeszłości przez swoich członków pod pewnymi warunkami:
  • strata podlegałaby odliczeniu od dochodu, gdyby spółka nie weszła w skład grupy;
  • strata nie została odliczona od dochodu takiej spółki;
  • strata została poniesiona nie wcześniej niż w piątym roku podatkowym przed rokiem podatkowym, w którym PGK chce dokonać obniżenia;
  • spółka osiągnęła dochód ze źródła przychodów, w którym poniosła stratę – w roku podatkowym, za który dokonuje obniżenia.
Co więcej, nowe zasady stosuje się również w przypadku upływu obowiązywania umowy lub utraty przez podatkową grupę kapitałową statusu podatnika, jeżeli strata została poniesiona nie wcześniej niż w piątym roku podatkowym spółki poprzedzającym rok, za który dokonuje się tego obniżenia. Okres ten obejmuje również lata podatkowe PGK tworzonej przez tę spółkę, a o wysokość tej straty nie został obniżony dochód podatkowej grupy kapitałowej.

Niekonstytucyjny przepis

Procedowana nowelizacja PŁ, która trafiła do Senatu, zakładała ograniczenie tych praw. Zgodnie bowiem z jej art. 14 ust. 3 zasady odliczania strat przez PGK wprowadzone przez Polski Ład dotyczyłyby wyłącznie strat powstałych po 1 stycznia 2022 r., a nie strat z przeszłości, nierozliczonych na 31 grudnia 2021 r.
Senackie biuro legislacyjne wskazało jednak, że stanowiłoby to retroaktywne zniesienie już obowiązującego uprawnienia do odliczania strat. To natomiast kłóci się z konstytucyjną zasadą praw nabytych.
Jak wskazało, PŁ nie wprowadził przepisów epizodycznych ani przejściowych, które ograniczałyby zakres zastosowania przepisów dotyczących odliczenia straty. Dlatego należy przyjąć, że od 1 stycznia 2022 r. spółka tworząca podatkową grupę kapitałową może rozliczać straty, które zostały osiągnięte w okresie poprzedzającym utworzenie tej grupy, z dochodami osiąganymi przez podatkową grupę kapitałową, niezależnie od:
  • daty utworzenia tej grupy (tj. zarówno przed dniem wejścia w życie ustawy realizującej program Polski Ład, jak i po 31 grudnia 2021 r.);
  • roku podatkowego, w którym została poniesiona strata, z tym że nie mogła ona powstać wcześniej niż w piątym roku podatkowym poprzedzającym rok podatkowej grupy kapitałowej, za który dokonuje się tego obniżenia.

Będzie poprawka

Chociaż senackie biuro legislacyjne zaproponowało wykreślenie feralnego przepisu (art. 14 ust. 3 nowelizacji), nie zdecydowano się na to. W zamian ma się pojawić przesłanka pozytywna. Zgodnie z nią ma być jasne, że nowe zasady odliczania straty w PGK mają zastosowanie również do strat powstałych przed rokiem podatkowym rozpoczętym po 31 grudnia 2021 r.©℗
Etap legislacyjny
Nowelizacja ustawy o CIT oraz niektórych innych ustaw (druk senacki nr 804) – dziś odbędzie się głosowanie w Senacie