W jaki sposób mamy obecnie przeprowadzać szkolenia bhp? Co prawda zniesiono stan epidemii, ale nadal trwa stan zagrożenia epidemicznego? Czy pracownicy nadal mogą odbyć tego typu szkolenia zdalnie, czy też powinny mieć one formę stacjonarną? Jakie operacje w związku z wysłaniem pracowników na szkolenia bhp trzeba ująć w księgach? Czy ma na nie wpływ forma ich przeprowadzenia?

Do 30 września 2022 r. wydłużono stan zagrożenia epidemicznego. Wynika to z rozporządzenia Rady Ministrów z 26 sierpnia 2022 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu zagrożenia epidemicznego. Oznacza to, że pracodawcy nadal mogą stosować specjalne regulacje w zakresie prawa pracy wprowadzone w związku z epidemią COVID-19, które zapewniają czasowe odstępstwa od wymogów prawnych m.in. w zakresie bhp. Wracając do pytania, otóż szkolenia bhp obowiązują zarówno w czasie ogłoszenia stanu epidemii, jak i stanu zagrożenia epidemicznego, przy czym zgodnie z art. 12e ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii dopuszcza się przeprowadzanie szkoleń wstępnych w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy w całości za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej, z wyjątkiem instruktażu stanowiskowego:
  • pracownika zatrudnianego na stanowisku robotniczym;
  • pracownika zatrudnionego na stanowisku, na którym występuje narażenie na działanie czynników niebezpiecznych;
  • pracownika przenoszonego na ww. stanowiska;
  • ucznia odbywającego praktyczną naukę zawodu oraz studenta odbywającego praktykę studencką.
W przypadku gdy termin przeprowadzenia szkolenia okresowego w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy lub bezpieczeństwa i higieny służby przypada w:
1) okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii lub
2) w okresie 30 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego, w przypadku gdy nie zostanie ogłoszony stan epidemii, albo stanu epidemii
– termin ten wydłuża się do 60. dnia od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego, w przypadku gdy nie zostanie ogłoszony stan epidemii, albo stanu epidemii.
Dopiero po odwołaniu zarówno stanu zagrożenia epidemicznego, jak i stanu epidemii, stracą moc przywołane przepisy, a pracodawcy będą ponownie zobligowani do skierowania pracowników na szkolenia bhp. Niestety obecnie trudno jest stwierdzić, czy rząd zdecyduje się na przedłużenie obowiązującego do 30 września br. stanu zagrożenia epidemicznego.

Zasady ogólne

Zgodnie z art. 2373 par. 1 kodeksu pracy nie wolno dopuścić pracownika do pracy, do której wykonywania nie posiada on wymaganych kwalifikacji lub potrzebnych umiejętności, a także dostatecznej znajomości przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Na pracodawcy ciąży obowiązek zapewnienia przeszkolenia pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przed dopuszczeniem go do pracy oraz prowadzenia okresowych szkoleń w tym zakresie. Szkolenie pracownika przed dopuszczeniem do pracy nie jest wymagane w przypadku podjęcia przez niego pracy na tym samym stanowisku pracy, które zajmował u danego pracodawcy bezpośrednio przed nawiązaniem z tym pracodawcą kolejnej umowy o pracę. Szkolenie okresowe pracownika nie jest jednak wymagane w przypadku pracownika na stanowisku administracyjno-biurowym, gdy rodzaj przeważającej działalności pracodawcy w rozumieniu przepisów o statystyce publicznej znajduje się w grupie działalności, dla której ustalono nie wyższą niż trzecia kategorię ryzyka w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, chyba że z oceny ryzyka wynika, że jest to konieczne. W przypadku gdy rodzaj przeważającej działalności pracodawcy w rozumieniu przepisów o statystyce publicznej znajdzie się w grupie działalności, dla której zostanie ustalona wyższa niż trzecia kategoria ryzyka w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, pracodawca ma obowiązek przeprowadzić szkolenie okresowe pracownika w zakresie bhp w terminie nie dłuższym niż sześć miesięcy, licząc od dnia ustalenia wyższej kategorii ryzyka. Szkolenia pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy powinny odbywać się w czasie pracy i na koszt pracodawcy.
Pracodawca jest też zobligowany zaznajamiać pracowników z przepisami i zasadami bhp dotyczącymi wykonywanych przez nich prac. Musi również wydawać szczegółowe instrukcje i wskazówki dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach pracy. Z kolei pracownik jest zobowiązany potwierdzić na piśmie zapoznanie się z przepisami oraz zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy. Wcześniej jednak podmiot zatrudniający powinien skonsultować z pracownikami lub ich przedstawicielami wszystkie działania związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, w tym także zakres szkoleń bhp dla pracowników. Jednocześnie należy pamiętać, że w normalnych realiach szczegółowe zasady szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, zakres szkolenia, wymagania dotyczące treści i realizacji programów szkolenia, sposób dokumentowania szkolenia oraz przypadki, w których pracownicy mogą być zwolnieni z określonych rodzajów szkolenia, określa rozporządzenie w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.

Na kontach

Operacje gospodarcze związane ze szkoleniem bhp dla pracowników bez względu na formę jego przeprowadzenia wymagają następujących zapisów w księgach rachunkowych pracodawcy:
1. Otrzymanie faktury z tytułu szkolenia bhp:
  • Wn konto 30 „Rozliczenie zakupu”,
  • Ma konto 21 „Rozrachunki z dostawcami”.
2. Ujęcie usługi w zakresie szkolenia bhp w ciężar kosztów:
  • Wn konto 40 „Koszty według rodzajów” lub odpowiednie konto zespołu 5,
  • Ma konto 30 „Rozliczenie zakupu”.
3. Zapłata za usługę w zakresie szkolenia bhp:
  • Wn konto 21 „Rozrachunki z dostawcami”,
  • Ma konto 13 „Rachunki bankowe”.
Podstawa prawna:
rozporządzenie Rady Ministrów z 26 sierpnia 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu zagrożenia epidemicznego (Dz.U. z 2022 r. poz. 1817)
art. 12e ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 2095; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1768)