W styczniu 2023 r. znów aktualny stanie się temat druku PIT-2. Ministerstwo Finansów opublikowało nowy, znacznie rozszerzony wzór tego formularza.

PIT-2 to druk, który spędzał sen z powiek wielu podatnikom. Jego nowa wersja nr 9, która zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2023 r., uwzględnia zmiany wprowadzone przez Polski Ład i Polski Ład 2.0. Zmiany w druku są rewolucyjne, o czym świadczy już pełna nazwa tego dokumentu. Do tej pory było to „OŚWIADCZENIE pracownika dla celów obliczania miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych”. Teraz formularz nazywa się „OŚWIADCZENIA / WNIOSKI podatnika dla celów obliczania miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych”.

„OŚWIADCZENIA / WNIOSKI” zamiast „OŚWIADCZENIE”, bo nowy druku łączy w sobie w sumie pięć oświadczeń i trzy wnioski, które mogą wpływać na wysokość naszej wypłaty. „Podatnika” zamiast „pracownika”, bo formularz nie będzie już wypełniany tylko przez osoby zatrudnione na etacie, a ma służyć także m.in. wykonującym umowy zlecenia i wieloetatowcom.

Co to jest PIT-2

Do tej pory PIT-2 pełnił tylko jedną, ale bardzo ważną funkcję: upoważniał pracodawcę do uwzględniania kwoty zmniejszającej podatek już na etapie poboru zaliczek na PIT, co bezpośrednio przekładało się na wysokość pensji netto.

PIT-2 (9) ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2023 r.
pobierz plik

Nowa wersja PIT-2 jest znacznie bardziej rozbudowana. Formularz łączy teraz w sobie wszystkie oświadczenia i wnioski, które mogą wpłynąć na wysokość zaliczki na podatek, a co za tym idzie – wysokość wynagrodzenia netto. Zawiera więc ponadto wnioski i oświadczenia składane dotąd jako osobne dokumenty oraz takie, których w ogóle nie można było składać.

Od początku 2023 r. na tym samym druku PIT-2 w wersji 9:

- upoważnimy płatnika (np. pracodawcę, zleceniodawcę) do stosowania kwoty zmniejszającej podatek. Możemy też – to nowość - podzielić kwotę zmniejszającą między 1, 2 lub 3 płatników, jeśli mamy kilka źródeł zarobkowania;

- wykażemy prawo do ulg i zwolnień podatkowych, z których można korzystać już w trakcie roku. Chodzi o wspólne rozliczanie się z małżonkiem, preferencję dla samotnych rodziców, ulgę dla powrót, ulgę 4+ i ulgę dla pracujących seniorów;

- określimy, jakie koszty uzyskania przychodów powinien zastosować płatnik;

- zrezygnujemy z ulgi dla młodych lub pracowniczych kosztów uzyskania przychodów;

- zawnioskujemy, by nie pobierać zaliczek na PIT (to opcja dla nielicznych, których roczny dochód nie przekroczy 30 tys. zł).

Czy znów trzeba będzie składać PIT-2?

Początkowo projekt Polskiego Ładu 2.0 przewidywał, że pracodawcy obligatoryjnie będą występować do podatników o aktualizację PIT-2. Przepis ten został wykreślony w toku konsultacji społecznych i ostatecznie nie znalazł się w przyjętej ustawie.

Oznacza to, że złożone w poprzednich latach druki PIT-2 pozostają w mocy, o ile wskazany w nich stan faktyczny jest nadal aktualny. Jeżeli natomiast uległy zmianie okoliczności mające wpływ na obliczenie zaliczki, podatnik jest obowiązany złożyć nowy formularz (art. 31a. ust . 3 i 4 ustawy o PIT).

Tak naprawdę jednak PIT-2 może przynieść korzyści i powinniśmy zadbać o to, by płatnik posiadał aktualne dane wskazywane w tym formularzu.

Szczególnie powinny się tym zainteresować osoby osiągające przychody z innych tytułów niż umowa o pracę. Polski Ład 2.0 przyznał prawo do złożenia PIT-2 od 1 stycznia 2023 r. m.in. zleceniobiorcom, wykonawcom dzieł, członkom zarządów i menedżerom na kontraktach. Na przykład osoba, która utrzymuje się wyłącznie z umów zlecenia obecnie otrzymuje niższą wypłatę na rękę z widokami na otrzymanie zwrotu podatku na koniec roku. Po złożeniu PIT-2 jej miesięczne wynagrodzenie powinno wzrosnąć.

W nowym PIT-2 wykażemy ponadto zamiar rozliczenia PIT z małżonkiem (dotąd składało się je co roku jako osobny dokument) lub jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

Nowe możliwości dostaną też osoby mające kilka źródeł zarobkowania. Jeśli np. ktoś pracuje na dwóch etatach, będzie mógł złożyć PIT-2 u obu pracodawców i każdego z nich upoważnić do zastosowania 1/24 kwoty zmniejszającej podatek, bądź też upoważnić tylko jednego z pracodawców do stosowania 1/12 tej kwoty.

Kiedy i jak złożyć nowy PIT-2?

Dawniej PIT-2 można było złożyć „przed pierwszą wypłatą wynagrodzenia w roku podatkowym”. Przepis ten już nie obowiązuje, co oznacza, że druk możemy złożyć w dowolnym terminie. De facto zwykle najbardziej opłaca się to zrobić na początku roku, by płatnik uwzględniał wszystkie oświadczenia i wnioski już od stycznia.

Druk składa się „na piśmie albo w inny sposób przyjęty u danego płatnika” (art. 31a. 1. ustawy o PIT), pracodawca może więc przyjmować PIT-2 np. poprzez oprogramowanie kadrowo-płacowe. PIT-2 w wersji 9 ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2023 r., nie ma natomiast przeszkód prawnych, by druk został dostarczony płatnikowi wcześniej – naturalnie ważna będzie tu praktyka obowiązująca w danej firmie.