Polski podatnik 23 sierpnia otrzymał od swojego kontrahenta z Luksemburga wystawioną 16 sierpnia korektę zbiorczą dotyczącą rabatu w wysokości 20 proc., który objął trzy faktury pierwotne (z 6 maja, 15 czerwca i 8 lipca). Jaki kurs euro należy uwzględnić przy rozliczeniu tej korekty?
Nabywając towary od swoich kontrahentów z Unii Europejskiej, podatnicy polscy otrzymują faktury i korekty w walucie obcej. Często się zdarza, że faktury, a także ich korekty, mają postać dokumentów zbiorczych odnoszących się do kilku/kilkunastu transakcji w ramach np. wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów (dalej: WNT). Problem, który wówczas powstaje, w szczególności odnośnie do korekt zbiorczych, dotyczy kursu przeliczenia waluty obcej na złote.
Przepisy krajowe dotyczące przeliczania walut odnoszą się do ostatniego dnia roboczego poprzedzającego moment powstania obowiązku podatkowego albo ostatniego dnia roboczego poprzedzającego wystawienie faktury, jeżeli faktura wystawiania jest przed powstaniem obowiązku podatkowego – w przypadku notowań Narodowego Banku Polskiego (analogicznie – każdy dzień przed powstaniem obowiązku podatkowego albo dzień przed wystawieniem faktury, jeżeli przeliczenie następuje na podstawie kursów Europejskiego Banku Centralnego). Natomiast nie wskazują one konkretnie, jaki kurs walut zastosować w przypadku korekty zbiorczej do wielu faktur pierwotnych – regulacja ta ma być wprowadzona dopiero w ramach pakietu SLIM VAT 3, który wejdzie w życie prawdopodobnie na początku 2023 r.
Z kolei zgodnie z art. 30a ust. 1a ustawy o VAT w przypadku WNT, gdy podstawa opodatkowania uległa obniżeniu, korekty tej podstawy dokonuje się w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym zaistniała przyczyna obniżenia podstawy opodatkowania.
Nie ulega wątpliwości, że w przypadku wystąpienia przyczyn korekty już na etapie pojawienia się faktur pierwotnych (błąd w cenie albo ilości towaru), korekta zbiorcza powinna odnosić się do kursu historycznego związanego z poszczególnymi fakturami, których dotyczy. I nie ma tu znaczenia, czy mamy do czynienia z korektą zwiększającą, czy też z korektą zmniejszającą wartość transakcji z powodu błędnego zafakturowania tych czynności pierwotnie.
Innego typu sytuacja występuje w przypadku zarówno korekt in plus, jak i in minus, gdy przyczyną wystawienia jest nowa okoliczność powstała już po wystawieniu pierwotnego dokumentu (rabat, upust, podwyższenie ceny). W sytuacji wystawienia zbiorczych korekt dokumentujących: rabat, upust itp. oraz podwyższających cenę towarów (czy usług) mamy do czynienia z sytuacją, która nie mogła mieć wpływu na wartość pierwotnych faktur, a jednocześnie okoliczność ta, co prawda, odnosi się do czynności już dokonanej, ale kreuje nową podstawę opodatkowania w stosunku do pierwotnej wartości, która na ten moment była prawidłowa. Ponadto korekta zbiorcza dotyczy kilku faktur pierwotnych i fakt ten byłby istotną przeszkodą w prawidłowym ustaleniu wartości kursowej do każdego z osobna dokumentu sprzedażowego. Oznacza to, że zbiorcze korekty odnoszące się do przyczyn innych niż błędy rządzą się innymi prawami niż korekty pojedyncze i muszą być przeliczane na złote według kursów odnoszących się do dnia ich wystawienia.
W analizowanym przypadku wystawiona 16 sierpnia korekta zbiorcza dotyczy rabatu w wysokości 20 proc., który objął trzy faktury pierwotne (z 6 maja, 15 czerwca i 8 lipca). Podatnik musi zatem przyjąć kurs z dnia roboczego (NBP) albo dowolnego dnia (EBC) poprzedzającego dzień wystawienia tej korekty, czyli w omawianej sytuacji przy kursie NBP z 12 sierpnia, a przy kursie EBC z 15 sierpnia, obniżając wartość wszystkich transakcji o 20 proc. ©℗
Podstawa prawna
art. 29a ust. 1 i 10, art. 30a ust. 1, art. 31a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 931; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1561)
