Resort nie potwierdza też, jakie wprowadzono limity wartości towaru, który może wywieźć turysta za granicę. Czytelnicy donoszą nam o limitach 5 tys. zł dziennie i 100 tys. zł rocznie na jednego podróżnego. Problem dotyczy przejść na granicy z Białorusią i Ukrainą.
W odpowiedzi na pytania DGP Ministerstwo Finansów stawia sprawę jasno: nie wprowadzono limitów wartości towaru, który może wywieźć turysta za granicę, ani wymogów dotyczących numerów seryjnych.
Natomiast – jak zastrzega – „w sytuacjach, gdy dokument Tax Free nie spełnia wymogów określonych w rozporządzeniu z 16 lipca 2021 r. (Dz.U. z 2021 r. poz. 1347), tj. nie zawiera opisu/nazwy towaru, która pozwala na jego jednoznaczną identyfikację, a tym samym brak jest możliwości stwierdzenia, że zgłaszany towar objęty przedłożonym dokumentem jest przedmiotem wywozu poza granicę Polski/UE, mogą wystąpić przypadki odmowy potwierdzenia takiego dokumentu”.
Takiej odpowiedzi MF dziwi się Zdzisław Modzelewski, doradca podatkowy i partner w GWW.
– Dostałem dwa takie zgłoszenia od sprzedawców o wprowadzonych limitach. Limity te są stosowane trochę na zasadzie wyjścia awaryjnego, gdy okazuje się, że podróżny się piekli i domaga się podania podstawy prawnej żądania numeru seryjnego – relacjonuje ekspert.
MF podkreśla w swojej odpowiedzi, że każdy przypadek jest analizowany i rozpatrywany indywidualnie.

Nie ma przepisów

Wszyscy – zarówno eksperci, jak i Ministerstwo Finansów – zgadzają się co do jednego: nie ma przepisu, który wymagałby podawania numerów seryjnych towarów na dokumentach Tax Free. Nie ma też takiego, który limitowałby wartość towarów, które mogą wywieźć podróżni poza terytorium UE, aby dostać zwrot VAT.
Jest tylko dolny limit dla zwrotu podatku – prawo do zwrotu VAT przysługuje przy zakupie towarów za minimum 200 zł u jednego sprzedawcy.
Ministerstwo Finansów zastrzega natomiast, że zwrot VAT w systemie Tax Free jest możliwy tylko, gdy towar jest jednoznacznie zidentyfikowany. Zgodnie z par. 4 pkt 6 wspomnianego rozporządzenia z 16 lipca 2021 r. (Dz.U. z 2021 r. poz. 1347) dokument elektroniczny Tax Free musi zawierać nazwę sprzedanego towaru, która pozwala na jego jednoznaczną identyfikację.
„Podanie nazwy, którą można przypisać do kilku urządzeń o takiej samej cenie i opodatkowanych według tej samej stawki podatku, nie pozwala stwierdzić, które z urządzeń zostało faktycznie kupione” – wyjaśnia MF. Dlatego – jak tłumaczy dalej – gdy dokument Tax Free nie spełnia wymogów określonych w rozporządzeniu, to celnicy mogą odmówić potwierdzenia takiego dokumentu. Konsekwencją jest brak zwrotu VAT dla podróżnego.
Ministerstwo chętnie przywołuje tu wyrok z 29 czerwca 2017 r. (sygn. akt I FSK 2030/15), w którym Naczelny Sąd Administracyjny potwierdził, że funkcjonariusze celni mogą badać, czy wywożone towary nie są przeznaczone do handlu. Jeśli to stwierdzą, to nie mogą potwierdzić wywozu w ramach procedury Tax Free.
NSA zastrzegł natomiast w tym wyroku, że nie można takiego sprawdzenia wymagać od sprzedawców towarów w systemie Tax Free. I stąd zaostrzone kontrole u nabywców.
– Podróżny nie może zostać pozbawiony przysługującego mu uprawnienia do zwrotu podatku z powodu pozaustawowych kryteriów ustanowionych indywidualnie przez przedstawicieli służb celno-skarbowych – nie ma wątpliwości Justyna Zając-Wysocka, radca prawny, doradca podatkowy i prezes Małopolskiego Instytutu Studiów Podatkowych.

Skąd ten problem

Ministerstwo i celnicy dmuchają na zimne, bo w przeszłości system Tax Free był wykorzystywany do wyłudzania zwrotów VAT. Oszuści wywozili towar za granicę, uzyskiwali zwrot podatku, a towar wracał następnie do kraju.
Na nadużycia w tym zakresie wskazywała równiej Najwyższa Izba Kontroli. W październiku 2020 r. pisała: „Brak jednolitych metod skoordynowanego eliminowania nadużyć to główna przyczyna nieprawidłowego funkcjonowania na wschodniej granicy systemu zwrotu podatku od towarów i usług (Tax Free). Mimo że organy Krajowej Administracji Skarbowej kontrolowały i nabywców, i sprzedawców, a także identyfikowały mechanizmy nadużyć, nie działały w pełni skutecznie. W okresie objętym kontrolą, system pozostawał w istotnym stopniu narażony na ryzyko nadużyć podatkowych (oszustw typu «karuzelowego») i był podatny na korupcję”.
Proceder postanowiono ukrócić.

Tylnymi drzwiami?

– Z możliwości weryfikowania, czy towar jest jednoznacznie zidentyfikowany, wyprowadzono niejako tylnymi drzwiami wymóg podawania numerów seryjnych towaru – komentuje Zdzisław Modzelewski.
Podkreśla, że taki wymóg nie tylko nie wynika z żadnych przepisów, lecz także w dyrektywie VAT nie ma wymogu jednoznacznej identyfikacji towaru.
Dyrektywa VAT nie wprowadza też limitów wartości wywożonych towarów poza UE. ©℗
Tax Free – jak uzyskać zwrot VAT
Rady dla podróżnych:
■ Kupuj w punktach sprzedaży oznaczonych logo Tax Free.
■ Pamiętaj, że prawo do zwrotu VAT nabywasz przy zakupie towarów za min. 200 zł u jednego sprzedawcy.
■ Zgłoś sprzedawcy chęć skorzystania z Tax Free.
■ Wybierz sposób zwrotu podatku (bezgotówkowy, gotówkowy).
■ Wybierz formę dokumentu Tax Free (elektroniczna wersja na Twój e-mail, np. w formacie PDF lub wydruk).
Zanim wyjedziesz za granicę sprawdź, czy posiadasz:
■ dokument elektroniczny na urządzeniu mobilnym lub
■ wydrukowany dokumentu Tax Free oraz
■ wszystkie zakupione towary ujęte w dokumencie Tax Free – jeżeli nie – zgłoś to na granicy.
Na granicy:
■ Pokaż funkcjonariuszowi Służby Celno-Skarbowej swoje dokumenty Tax Free (wydrukowane lub na urządzeniu mobilnym).
■ Poinformuj, których towarów brakuje.
■ Przedstaw wywożony towar (na żądanie).
Od 1 stycznia 2022 r. – wszyscy sprzedawcy, którzy działają w systemie zwrotu podatku VAT podróżnym, muszą wystawiać dokumenty Tax Free w formie elektronicznej.
Źródło: kis.gov.pl, granica.gov.pl