Na zmianach skorzysta 13 mln podatników. W ich portfelach pozostanie dodatkowe 15 mld zł. Nie wszyscy odczują pozytywny efekt reformy od razu od lipca, czyli już na etapie tegorocznych zaliczek na PIT, ale w rozliczeniu rocznym większość podatników zyska – i to znaczne kwoty. Mało tego, zysk będzie widoczny zarówno w stosunku do zasad obowiązujących od stycznia br. jak i – dla większości podatników – w porównaniu do 2021 r. To powód, dla którego zdecydowaliśmy się na kontynuowanie reformy, a nie na powrót do zasad obowiązujących przed 1 stycznia 2022 r.

W piątek wchodzą w życie przepisy, które obniżają stawkę PIT z 17 do 12 proc. dla wszystkich podatników na skali.
A tym przedsiębiorcom, którzy nie mogą korzystać z obniżonej stawki podatku w skali, dają możliwość rozliczenia w podatku dochodowym części zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne. Przedsiębiorcy będą mieli również możliwość powrotu do rozliczenia na zasadach ogólnych, według skali podatkowej. Beneficjentami reformy są m.in. pracownicy, przedsiębiorcy, ale również samotni rodzice. Ci ostatni korzystać będą jeszcze w rozliczeniu za ten rok z podwójnej kwoty wolnej wynoszącej aż 60 tys. zł.
Na tym jednak zyski podatników się nie kończą. Już w przyszłym roku do grona beneficjentów dołączą zleceniobiorcy i ci, którzy mają więcej niż jedno źródło dochodu. Będzie to możliwe dzięki rozszerzeniu kręgu płatników, którzy będą mogli stosować kwotę wolną w zaliczkach. Prawo to będzie przyznane między innymi zleceniodawcom. Ponadto, dzięki uelastycznieniu zasad dotyczących kwoty wolnej od stycznia 2023 r., podatnicy będą mogli korzystać z kwoty zmniejszającej podatek na etapie zaliczek nawet u trzech pracodawców, w tym również przy umowach zlecenia. Pozwoli to zmniejszyć zaliczki na PIT, a tym samym zwiększy wynagrodzenia miesięczne i zlikwiduje nadpłaty podatku, które zwracane są podatnikom dopiero przy rozliczeniu rocznym.

Najważniejsze zmiany:

  • niższa stawka podatku 12 proc. zamiast 17 proc. dla wszystkich podatników na skali, przy pozostawieniu wysokiej kwoty wolnej (30 tys. zł) i wyższego progu podatkowego (120 tys. zł) po przekroczeniu którego płaci się wyższy 32-proc. podatek
  • możliwość odliczania części składki zdrowotnej przez przedsiębiorców na podatku liniowym, ryczałcie i karcie podatkowej
  • możliwość powrotu na skalę przez liniowców i ryczałtowców
  • likwidacja tzw. ulgi dla klasy średniej i dualizmu w obliczaniu zaliczek na PIT
  • rozszerzenie kręgu płatników, którzy będą stosowali kwotę wolną w zaliczkach (m.in. o zleceniodawców)
  • uelastycznienie zasad stosowania kwoty wolnej
  • preferencyjne rozliczenie dochodów rodziców samotnie wychowujących dzieci
  • nowe preferencje prorodzinne

Zmiany tylko na plus

Na obniżeniu stawki PIT zyska blisko 13 mln podatników. Wymiar korzyści jest uzależniony od indywidualnej sytuacji podatnika, w tym m.in. od wielkości zarobków i stosowanych preferencji podatkowych.
Zmiany wchodzą w życie w trakcie roku podatkowego, a to oznacza, że nikt na nich nie straci. I rzeczywiście tak będzie: żaden podatnik nie straci w stosunku do zasad, które zaczęły obowiązywać z początkiem 2022 r., a wielu podatników zapłaci znacznie niższy podatek.
Przepisy uchwalonej ustawy gwarantują, że każda osoba, dla której rozliczenie na styczniowych zasadach (czyli z tzw. ulgą dla klasy średniej) okazałoby się korzystniejsze, zostanie rozliczona w ten właśnie sposób. Szacujemy, że taka sytuacja może dotyczyć jednego na tysiąc podatników.
Większość podatników zyska nie tylko w stosunku do zasad, które zaczęły obowiązywać w styczniu br., ale również w stosunku do zasad obowiązujących jeszcze przed reformą podatkową, czyli np. w 2021 r.
Zysk podatników nie zawsze widoczny będzie już przy poborze zaliczek na PIT, czyli np. w lipcu lub sierpniu tego roku. Część podatników zapłaci wyższe zaliczki na podatek, ale dzięki temu uniknie wysokich, czasem nawet kilkutysięcznych dopłat w rozliczeniu rocznym, które musieliby uregulować, gdyby nie obecna reforma.
Przyczyną wzrostu wysokości zaliczek jest uchylenie przepisu, który zamrażał zaliczki na PIT na poziomie zaliczek z ubiegłego roku. Powodowało to, że były one mniejsze niż być powinny i skutkowałoby wysokimi dopłatami przy rocznym rozliczeniu podatku.
Wkrótce udostępnimy specjalny kalkulator, który pozwoli podatnikom wyliczyć indywidualne korzyści.
Przypominamy również o korzyściach wynikających ze złożenia oświadczenia PIT-2, które upoważnia pracodawcę do pomniejszenia zaliczki na podatek za dany miesiąc o kwotę zmniejszającą podatek.
Oświadczenie to jest zatem podstawą dla pracodawcy do stosowania kwoty wolnej w zaliczkach.
Raz złożony PIT-2 zachowuje ważność w kolejnych latach podatkowych (aż do jego odwołania/wycofania przez pracownika). Tym samym osoby, które już go złożyły, nie muszą składać go ponownie.
Oświadczenia PIT-2 jeszcze w tym roku nie mogą złożyć zleceniobiorcy. Ich sytuacja zmieni się jednak z początkiem 2023 r. Wtedy kwota wolna będzie już uwzględniana w trakcie roku również przy umowach zlecenia.

Kwota wolna na nowych zasadach

Nowe przepisy w ramach Niskich Podatków rozwiązują problem podatników mających kilka różnych źródeł dochodu równocześnie. Chodzi o osoby, które mają np. kilka umów o pracę albo łączą pracę z emeryturą. Obecnie tylko jeden płatnik ma możliwość rozliczania kwoty wolnej w zaliczkach, co w przypadku niskich dochodów podatnika, do 2500 zł (ok. 3200 brutto na umowie o pracę), powoduje niepełne wykorzystanie kwoty wolnej przez tego płatnika. Po zmianach, od 1 stycznia 2023 r., będzie można upoważnić nawet trzech płatników (pracodawców, zleceniodawców, ZUS) do zmniejszania zaliczek na PIT o kwotę 3600 zł rocznie. W przypadku jednej umowy/świadczenia kwota zmniejszająca podatek wyniesie 300 zł miesięcznie, przy dwóch – po 150 zł, a przy trzech – po 100 zł.
Niższe wynagrodzenie miesięczne, ale i niższy podatek roczny – zarówno w stosunku do zasad obowiązujących w styczniu 2022, jak i w 2021 r.

Pracownik o zarobkach 11 tys. zł brutto/msc. (złożony PIT-2)

  • po zmianach od 1 lipca 2022 zapłaci ok. 9700 zł podatku
  • na zasadach z 2021 i ze stycznia 2022 r. płaciłby ok. 13600 zł podatku
  • zysk roczny to ok. 3900 zł
  • zaliczka na PIT rośnie o 17 zł (od lipca do końca roku) w stosunku do zaliczki czerwcowej
  • w październiku jest jednak o 1060 zł niższa niż byłaby na zasadach z 2021 i zasadach styczniowych
  • w listopadzie i grudniu zysk na zaliczce wyniesie 1413 zł (w stosunku do zasad z 2021 i styczniowych)
  • jednocześnie podatnik ma tylko 102 zł dopłaty w zeznaniu rocznym, a nie 186 zł jak w poprzednich latach

Emeryt o świadczeniu wynoszącym 10 tys. zł/msc. (PIT-2 z automatu)

  • po zmianach od 1 lipca 2022 zapłaci 10 800 zł podatku
  • na zasadach z 2021 płacił 16 180 zł, a na zasadach ze stycznia 2022 r. zapłaciłby 15 300 zł podatku
  • zysk roczny w stosunku do 2021 r. 5380 zł, a w stosunku do zasad styczniowych – 4500 zł
  • zaliczka na PIT rośnie o 19 zł (od lipca do końca roku) w stosunku do zaliczki czerwcowej
  • w ostatnich miesiącach roku (od września do grudnia) jest jednak niższa od ok. 700 do ponad 1500 zł w stosunku do 2021 r. i zasad styczniowych (różny zysk w poszczególnych miesiącach)
  • jednocześnie podatnik ma tylko 114 zł dopłaty w zeznaniu rocznym, a nie np. 263 zł jak w 2021 r.

Zleceniobiorca o zarobkach 3200 zł brutto/msc.

  • po zmianach od 1 lipca 2022 zapłaci 0 zł podatku
  • na zasadach ze stycznia 2022 r. również zapłaciłby go 0 zł, podczas gdy za 2021 r. płacił go 1413 zł
  • zysk roczny w stosunku do 2021 r. to 1413 zł
  • zaliczka na PIT rośnie o 103 zł (od lipca do końca roku) w stosunku do zaliczki czerwcowej
  • jednocześnie podatnik ma aż 2562 zł nadpłaty w zeznaniu rocznym, a w 2021 r. miał jej 531 zł
  • taki podatnik może jednak wystąpić do naczelnika urzędu skarbowego z wnioskiem o ograniczenie poboru zaliczek na podatek przez płatnika
  • problem rozwiąże się z początkiem 2023 r., gdyż zaliczka w takim przypadku będzie wynosić 0

Korzystne zmiany dla przedsiębiorców

Przedsiębiorcy, którzy nie mogą korzystać z obniżonej stawki podatku, będą mogli pomniejszać o część składek zdrowotnych podstawę opodatkowania lub, odpowiednio, przychody albo podatek (w zależności od formy opodatkowania). Możliwość ta będzie dotyczyć przedsiębiorców na podatku liniowym (odliczenie składek od podstawy opodatkowania albo zaliczenie do kosztów podatkowych – do limitu 8 700 zł), ryczałcie (pomniejszenie przychodów o 50 proc. zapłaconych składek zdrowotnych) i karcie podatkowej (odliczenie od podatku 19% zapłaconych składek).
Dzięki temu obciążenie podatkowo-składkowe takich przedsiębiorców zmniejszy się względem zasad, które zaczęły obowiązywać w styczniu 2022 r.
Nowe przepisy dają również możliwość wyboru rozliczenia na skali podatkowej przez tych przedsiębiorców, którzy wybrali podatek liniowy lub ryczałt. Przedsiębiorcy będą mogli wybrać rozliczenie na skali:
  • na podatku liniowym i ryczałcie – ex post (po zakończeniu roku podatkowego 2022 r.) za cały rok podatkowy,
  • na ryczałcie – dodatkowo do 22 sierpnia 2022 r. za drugą połowę roku.
Ten wybór pozwoli im skorzystać zarówno z obniżonej 12–proc. stawki podatku, jak i 30 tys. kwoty wolnej i podwyższonego progu podatkowego do 120 tys. zł.

Preferencje prorodzinne

Na zmianach zyskają również rodzice samotnie wychowujący dzieci. Za 2022 r. będą bowiem mogli skorzystać z podwójnej kwoty wolnej wynoszącej aż 60 tys. zł. Po wejściu w życie ustawy, podatnicy będą mogli składać płatnikom oświadczenia o zamiarze korzystania z preferencyjnego opodatkowania dochodów, co pozwoli na realizowanie dodatkowej kwoty wolnej już w trakcie roku.
Zwiększony został również limit kwoty dochodów dziecka, który warunkuje skorzystanie z preferencji podatkowych przez rodziców do 16 061,28 zł w 2022 r.
Od wielu lat limit zarobków dorosłego, uczącego się dziecka wynosi 3 089 zł. Przekroczenie tej kwoty powodowało brak uprawnienia rodziców do ulgi na dzieci lub ulgi dla rodzin 4+.
Ulgi podatkowe (takie jak: ulga dla młodych, na powrót, dla rodzin 4+, pracujących seniorów) będą obejmowały również zasiłki macierzyńskie przyznawane rodzicom
i opiekunom przyjmującym dzieci na wychowanie.
Kolejna zmiana dotyczy renty rodzinnej małoletnich dzieci – renty te nie będą bowiem doliczane do dochodów rodziców. Tym samym dochody dzieci będą korzystać z odrębnej kwoty wolnej – 30 tys. zł.
więcej informacji na:
www.podatki.gov.pl/niskiepodatki/