Opodatkowaniu VAT podlegają czynności wymienione w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT. W świetle tego przepisu kwoty dokonywanych obciążeń nie zawsze stanowią wynagrodzenie z tytułu dokonywanych czynności podlegających opodatkowaniu VAT. Takiego charakteru nie mają najczęściej odszkodowania i kary umowne, w związku z czym w efekcie otrzymywania odszkodowań i kar umownych zazwyczaj nie dochodzi do dokonywania czynności podlegających opodatkowaniu VAT (zob. np. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 1 kwietnia 2008 r., sygn. akt III SA/Wa 2166/07, interpretację indywidualną dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 14 stycznia 2015 r., nr IBPP1/443-1312/14/AW, czy interpretację indywidualną dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 12 grudnia 2017 r., nr 0113-KDIPT1-1.4012.761.2017.1.MW). Jak jednocześnie stanowi art. 8 ust. 2a ustawy o VAT, w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten
podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi. Dochodzi wówczas do tzw. odsprzedaży usług.
W świetle powyższego w przedstawionej sytuacji możliwe są dwa scenariusze. Pierwszy będzie mieć miejsce, jeżeli podatnik ustali z wykonawcą, że zleci naprawę elewacji we własnym imieniu, ale na jego – jako podmiotu obowiązanego do naprawy powstałej szkody – rzecz. Wówczas dojdzie do odsprzedaży usługi naprawy elewacji budynku, którą podatnik powinien udokumentować zawierającą VAT fakturą (refakturą) dokumentującą odsprzedaż tej usługi wykonawcy. W przeciwnym razie (tj. jeżeli podatnik poniesie koszty naprawy elewacji bez ustalenia powyższego przed zleceniem naprawy) kwotę, którą obciążony zostanie wykonawca prac, uznać należy za odszkodowanie. W takim przypadku nie dojdzie do opodatkowania VAT, obciążenie powinno zaś zostać udokumentowane innym niż faktura dokumentem (np. notą obciążeniową) bez VAT. ©℗
art. 5 ust. 1, art. 8 ust. 2a ustawy z 11 marca 2004 r. o
podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 931; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1137)
Podatnik zamierza otworzyć punkt
sprzedaży lodów gałkowych. Czy sprzedając lody, może stosować stawkę VAT 0 proc.?
1 lutego 2022 r. zostały dodane art. 146da–146dc ustawy o VAT. Przepisy te tymczasowo, tj. w okresie od 1 lutego do 31 lipca 2022 r., obniżają
stawki VAT stosowane dla dostaw 11 kategorii towarów. Należą do nich m.in. towary spożywcze wymienione w poz. 1–18 załącznika nr 10 do ustawy o VAT inne niż klasyfikowane według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług w grupowaniu usługi związane z wyżywieniem (PKWiU 56). Dla tych towarów – dotychczas opodatkowanych według stawki 5 proc. – stawka VAT została tymczasowo obniżona do 0 proc. (art. 146da ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT). Przy czym obniżenie stawki VAT do 0 proc. dotyczy wyłącznie dostaw towarów, a więc nie obejmuje świadczenia usług. Jednocześnie ustawodawca wyłączył z zakresu obniżenia przypadki, w których towary stanowią przedmiot czynności klasyfikowanych według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług w grupowaniu usługi związane z wyżywieniem (PKWiU 56).
Mając to na uwadze, należy wyjaśnić, że usługi lodziarni na gruncie PKWiU są klasyfikowane jako
świadczenie usług, tj. jako pozostałe usługi podawania posiłków (PKWiU 56.10.19.0). W konsekwencji uważam, że do wskazanej sprzedaży lodów podatnik nie będzie mógł stosować stawki VAT 0 proc. Sprzedaż ta będzie opodatkowana VAT według stawki 8 proc. (na podstawie art. 41 ust. 12f w zw. z art. 41 ust. 2 w zw. z art. 146aa ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT).
©℗
art. 41 ust. 2, 12f, art. 146aa ust. 1 pkt 2 oraz art. 146da ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 931; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1137)
W kwietniu 2022 r. podatnik rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej i zarejestrował się jako podatnik VAT. W miesiącu tym dokonał on szeregu zakupów, w związku z tym wystąpiła u niego nadwyżka podatku naliczonego nad należnym. Ponieważ w kwietniu 2022 r. u podatnika nie wystąpiła jeszcze żadna sprzedaż, zdecydował się on na przeniesienie tej nadwyżki do rozliczenia w kolejnych okresach rozliczeniowych. W maju 2022 r. u podatnika wystąpiła już sprzedaż, w związku z tym zamierza on wykazać nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym za maj 2022 r. do zwrotu na rachunek bankowy. W jakim terminie podatnik może wykazać ten zwrot?
Jak stanowi art. 87 ust. 1 ustawy o VAT, w przypadku gdy kwota podatku naliczonego jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy. A zatem podatnicy mają do wyboru dwa sposoby dysponowania nadwyżką podatku naliczonego nad należnym – przeniesienie do rozliczenia w kolejnym okresie rozliczeniowym lub zwrot na rachunek bankowy. Nie ma przy tym przeszkód, aby podatnik w jednym okresie rozliczeniowym wykazał nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym do przeniesienia do rozliczenia w kolejnym okresie rozliczeniowym, a w kolejnym wykazał nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym (uwzględniającą nadwyżkę przeniesioną z poprzedniego okresu rozliczeniowego) do zwrotu na rachunek bankowy.
W przedstawionej sytuacji podatnik jest nowo zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT. Jest to okoliczność wyłączająca możliwość wykazania nadwyżki do zwrotu w terminie 15 dni (art. 87 ust. 6e pkt 4 ustawy o VAT) lub 40 dni (art. 87 ust. 5b pkt 3 ustawy o VAT). W tym przypadku wyłączona jest również możliwość wykazania nadwyżki do zwrotu w terminie 25 dni na podstawie art. 87 ust. 6 (wyklucza to art. 87 ust. 6 pkt 4 ustawy o VAT). W konsekwencji podatnik ten ma do wyboru dwie opcje, tj. może:
1) wykazać nadwyżkę do zwrotu na rachunek bankowy w standardowym terminie 60 dni (na podstawie art. 87 ust. 2 ustawy o VAT),
2) wykazać nadwyżkę do zwrotu na rachunek VAT w terminie 25 dni (na podstawie art. 87 ust. 6a ustawy o VAT). ©℗
art. 87 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 931; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1137)
Jestem lekarzem prowadzącym działalność gospodarczą. W 2022 r. wybrałem opodatkowanie uzyskiwanych z działalności gospodarczej przychodów w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Oprócz uzyskiwania przychodów ze świadczenia usług w zakresie opieki zdrowotnej (opodatkowanych ryczałtem według stawki 14 proc.) uzyskuję przychody ze świadczenia usług w ramach klinicznych badań naukowych nad nowymi lekami. Jaką stawkę ryczałtu powinienem stosować do opodatkowywania tych przychodów?
Stawki ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych określa art. 12 ustawy o ryczałcie. Przy czym możliwa jest sytuacja, że uzyskiwane przez podatnika przychody są opodatkowane różnymi stawkami ryczałtu. Z art. 12 ustawy o ryczałcie wynika zasada, że przychody ze świadczenia usług są opodatkowane według stawki ryczałtu w wysokości 8,5 proc. Reguła ta ma zastosowanie, jeżeli dla danej kategorii przychodów art. 12 ustawy o ryczałcie nie przewiduje stosowania innej stawki ryczałtu (art. 12 ust. 1 pkt 5 lit. a ustawy o ryczałcie).
W mojej ocenie usługi w zakresie klinicznych badań naukowych nad nowymi lekami należy sklasyfikować w grupowaniu PKWiU 72.19.4 obejmującym usługi w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych w dziedzinie nauk medycznych i farmacji. Grupowanie to obejmuje bowiem – jak wynika z Wyjaśnień do Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU z 2015 r.) – usługi w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych w dziedzinie leczenia chorób, higieny zapobiegawczej, farmacji itp. Przy czym z art. 12 ust. 1 pkt 4 lit. e ustawy o ryczałcie wynika, że przychody z tytułu wykonywania usług w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych (PKWiU dział 72) są opodatkowane stawką ryczałtu w wysokości 8,5 proc. przychodów do kwoty 100 000 zł oraz 12,5 proc. przychodów od nadwyżki ponad kwotę 100 000 zł. Uważam zatem, że przychody ze świadczenia usług w ramach klinicznych badań naukowych nad nowymi lekami opodatkowane są stawkami ryczałtu w wysokości 8,5 proc. (do rocznej kwoty tych przychodów w wysokości 100 000 zł) oraz 12,5 proc. (od nadwyżki ponad kwotę 100 000 zł). ©℗
art. 12 ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1993; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 2105)
W lipcu 2022 r. podatnik zamierza przekazać na cele osobiste samochód, który był wykupiony w 2021 r. z leasingu za 1500 zł netto + 345 zł VAT. Z faktury dokumentującej wykup samochodu z leasingu podatnik odliczył połowę VAT. Wartość rynkowa tego samochodu wynosi 45 000 zł. Jak rozliczyć VAT w związku z przekazaniem tego samochodu na cele osobiste?
Z art. 7 ust. 2 ustawy o VAT wynika, że za podlegającą opodatkowaniu VAT dostawę towarów rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa (w szczególności darowizny), jeżeli podatnikowi przysługiwało – w całości lub w części – prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.
W przedstawionej sytuacji podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku z tytułu nabycia (wykupu) samochodu z leasingu. W konsekwencji przekazanie tego auta na cele osobiste podlegać będzie opodatkowaniu VAT (według stawki 23 proc.) – jako nieodpłatna dostawa towarów. Przy czym podstawę opodatkowania VAT w przypadku podlegających opodatkowaniu nieodpłatnych dostaw towarów ustala się zgodnie z art. 29a ust. 2 ustawy o VAT. Przepis ten stanowi, że przy takich dostawach towarów podstawą opodatkowania jest cena nabycia towarów lub towarów podobnych, a gdy nie ma ceny nabycia – koszt wytworzenia, określone w momencie dostawy tych towarów. Jest przy tym kwestią sporną, czy ustalona w ten sposób podstawa opodatkowania może być wyższa niż historyczna cena nabycia lub historyczny koszt wytworzenia. W mojej ocenie nie (skoro w art. 29a ust. 2 ustawy o VAT wprost jest mowa o cenie nabycia towarów), lecz organy podatkowe reprezentują w tej kwestii odmienne stanowisko. Tytułem przykładu wskazać można dotyczące właśnie nieodpłatnego przekazania towarów wykupionych przez podatników z leasingu interpretację indywidualną dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 12 lutego 2016 r. (nr IPPP1/4512-1311/15-2/MK) czy interpretację indywidualną dyrektora Krajowej Informacji skarbowej z 8 lutego 2018 r. (nr 0115-KDIT1-2.4012.942.2017.1.AGW). W pierwszej z tych interpretacji organ podatkowy nie zgodził się z wnioskującą o jej wydanie podatniczką, że podstawą opodatkowania jest w takim przypadku cena z faktury dokumentującej wykup samochodu z leasingu, i wskazał, iż „w omawianej sytuacji na podstawie art. 29a ust. 2 ustawy podstawą opodatkowania jest cena nabycia towarów rozumiana jako cena zaktualizowana na moment dokonania nieodpłatnego przekazania towaru, czyli cena jaką Wnioskodawczyni zapłaciłaby za nabyty towar w dniu jego nieodpłatnego przekazania. Tym samym przy przekazaniu samochodu na cele prywatne za podstawę opodatkowania Zainteresowana powinna przyjąć cenę, za jaką nabyłaby opisany samochód w momencie jego przekazania – wycofania z prowadzonej działalności”.
A zatem w świetle stanowiska reprezentowanego przez organy podatkowe z tytułu wycofania przedmiotowego samochodu na cele osobiste podatnik będzie obowiązany rozpoznać podlegającą opodatkowaniu VAT nieodpłatną dostawę towarów, której podstawa opodatkowania wyniesie 36 585,37 zł (45 000 zł x 100/123). Podatek należny z tytułu dokonania tej nieodpłatnej dostawy wyniesie 8414,63 zł (45 000 zł x 23/123).©℗
art. 7 ust. 2, art. 29a ust. 2 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 931; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1137)