Trudno dociec, jaką logiką kierowało się Ministerstwo Finansów, określając, które wydatki są objęte podatkową preferencją na podbój nowych rynków zbytu, a które nie są – twierdzą eksperci.

rozwiń ›
Przykład takiej niekonsekwencji wskazuje Michał Rodak, doradca podatkowy w Grant Thornton. – Trudno znaleźć wytłumaczenie, dlaczego w ramach wydatków na uczestnictwo w targach można odliczyć koszt biletów lotniczych, a nie można odliczyć kosztu biletów kolejowych – mówi ekspert.
Inny przykład to wydatki na bilety, wyżywienie i zakwaterowanie. Jeśli dotyczą pracowników, to można je odjąć, ale jeżeli dotyczą osób powołanych do zarządu spółki – odliczenie nie przysługuje.
Tak samo jest z wydatkami na promocję. Można odjąć wydatki na promocję produktów, ale nie usług.
Ulga na ekspansję kusi korzyściami, ale budzi również wiele wątpliwości
Ulga na ekspansję kusi korzyściami, ale budzi również wiele wątpliwości

Zobacz również

Zostało pół roku

Nowa ulga została wprowadzona od 1 stycznia br., ale po raz pierwszy będzie można z niej skorzystać w zeznaniu rocznym za ten rok, czyli w 2023 r.
Ustawodawca ma więc jeszcze pół roku na usunięcie nielogiczności w przepisach o tej preferencji. Oczywiście zmiany wprowadzane w trakcie roku mogą być tylko na korzyść podatników, ale – zdaniem ekspertów – są one konieczne, jeśli czytelny miałby być cel samej ulgi.
Dotychczas nie było czasu na poprawki w tym zakresie, bo pilnej naprawy wymagały inne przepisy Polskiego Ładu – dotyczące PIT i sposobu obliczania zaliczek na ten podatek.
Korekta w tym zakresie jest już na ukończeniu. W tym tygodniu nowelizację ustawy o PIT i niektórych innych ustaw rozpatrzy Senat (druk senacki nr 714).
Wkrótce Ministerstwo Finansów ma przedstawić kolejny pakiet zmian do Polskiego Ładu – tym razem głównie w zakresie CIT. Poinformował o tym w ubiegłym tygodniu wiceminister finansów Artur Soboń na posiedzeniu senackiej komisji budżetu i finansów publicznych.
Eksperci nie mają wątpliwości, że zmiany powinny dotyczyć nie tylko minimalnego podatku dochodowego, lecz także innych przepisów, w tym o nowej uldze na ekspansję.

Co można odliczyć

Przypomnijmy, że celem ulgi na ekspansję jest wspieranie firm szukających nowych rynków zbytu zarówno w Polsce, jak i za granicą. Ulga wynika z ustaw o PIT i CIT i polega na możliwości dodatkowego (czyli po raz drugi) odliczenia od podstawy opodatkowania niektórych wydatków – w sumie do 1 mln zł rocznie. Warunkiem jest jakikolwiek wzrost przychodów (choćby o 1 zł) ze sprzedaży produktów w okresie dwóch lat lub uzyskanie przychodu ze zbycia nowych produktów.
W ramach ulgi można dodatkowo odliczyć koszty:
  • uczestnictwa w targach poniesione na organizację miejsca wystawowego, a dokładnie: zakup biletów lotniczych dla pracowników, a w przypadku podatników PIT również podatnika, zakwaterowanie i wyżywienie dla pracowników i podatnika (PIT),
  • działań promocyjno-informacyjnych, w tym zakupu przestrzeni reklamowych, przygotowania strony internetowej, publikacji prasowych, broszur, katalogów informacyjnych i ulotek dotyczących produktów,
  • dostosowania opakowań produktów do wymagań kontrahentów,
  • przygotowania dokumentacji umożliwiającej sprzedaż produktów, w szczególności dotyczącej certyfikacji towarów oraz rejestracji znaków towarowych,
  • przygotowania dokumentacji niezbędnej do przystąpienia do przetargu, a także w celu składania ofert innym podmiotom.

Samolot tak, a pociąg już nie

Katalog odliczeń w ramach ulgi na ekspansję jest zamknięty. W efekcie – jak mówi Michał Rodak – jego lektura może prowadzić do kuriozalnych wniosków.
Przykładowo w ramach kosztów związanych z uczestnictwem w targach można dodatkowo odliczyć wydatki na bilety lotnicze, ale już nie na bilety PKP ani na przejazdy żadnym innym środkiem transportu.
Zdaniem eksperta nie jest to zrozumiałe. – Dlaczego w katalogu kosztów nie znalazły się wydatki na najczęściej wybierane środki komunikacji? – zastanawia się ekspert.
Pracownik tak, a prezes już nie
Kolejna niekonsekwencja dotyczy możliwości odliczania wydatków na bilety, wyżywienie i zakwaterowanie, ale wyłącznie pracowników i samego podatnika PIT.
– Jeżeli te same koszty dotyczą prezesa spółki działającego na podstawie powołania, to nie mogą już być potrącone w ramach ulgi – zwraca uwagę Michał Rodak.
Podkreśla, że wielu członków zarządu bierze udział w targach.
– Dlaczego koszty związane z ich uczestnictwem w targach nie mogą być uwzględnione w ramach ulgi? – zastanawia się doradca podatkowy.

Produkty tak, usługi nie

– Oba te przeoczenia w katalogu kosztów można uznać za omyłkę – uważa Grzegorz Kuś, radca prawny, doradca podatkowy w PwC. Inaczej ocenia natomiast rozróżnienie, że ulga należy się tylko na promowanie produktów, a nie usług.
– To prowadzi do dużo poważniejszych problemów i nierówności podatników – mówi ekspert.
Przypomnimy, że w świetle odpowiedzi udzielonej przez Ministerstwo Finansów na pytanie DGP, produkty to inaczej rzeczy wytworzone przez podatnika (art. 18eb ust. 2 ustawy CIT i art. 26gb ust. 2 ustawy PIT). Pisaliśmy o tym w artykule „Ulga na ekspansję kusi korzyściami, ale budzi również wiele wątpliwości” (DGP nr 30/2022).
Natomiast zgodnie z definicją zawartą w kodeksie cywilnym rzeczy to „przedmioty materialne” zdolne do samodzielnego występowania w obrocie.
– To oznacza, że jeżeli firma chce sprzedać oprogramowanie lub gry komputerowe, to nie może skorzystać z preferencji, ale jak nagra je na nośnik fizyczny, to ulga mu już przysługuje – zauważa Grzegorz Kuś.

Limit roczny

Kontrowersje budzi też przepis o rocznym limicie odliczeń – 1 mln zł.
Zdaniem Grzegorza Kusia można go odczytywać na dwa sposoby. Można uznać, że kwota ta dotyczy wszystkich promowanych produktów. Jeśli więc przykładowo firma chce wprowadzić pięć nowych produktów, a reklama telewizyjna każdego z nich będzie kosztowała 1 mln zł, to i tak łączny limit odliczenia wyniesie 1 mln zł, a nie 5 mln zł.
Ale można też odczytać przepis inaczej – że limit 1 mln zł dotyczy jednego produktu. Wtedy we wskazanym przykładzie można byłoby odliczyć w ramach ulgi 5 mln zł.
Ministerstwo Finansów nie zgadza się z tą drugą wykładnią. W odpowiedzi na pytanie DGP wyjaśniło, że limit 1 mln zł odnosi się do wysokości odliczenia ogółem w roku podatkowym, niezależnie, czy przychody ze sprzedaży dotyczyć będą jednego, czy większej liczby produktów.
Zdaniem Grzegorza Kusia przepisy w tym zakresie powinny zostać doprecyzowane, bo – jak przypomina ekspert – reguły wykładni prawa podatkowego nakazują interpretować je zgodnie z wykładnią językową, a wykładnia zawężająca jest co do zasady niedopuszczalna.
– Ponadto limit 1 mln zł rocznie wydaje się dość niski, zwłaszcza jeśli wziąć pod uwagę cel ulgi oraz aktualną sytuację gospodarczą i wysoką inflację – komentuje ekspert.

Porównanie lat

Wątpliwości budzi też wspomniany warunek dotyczący wzrostu przychodów. Jeżeli nie wzrosną one w okresie dwóch kolejno następujących po sobie lat podatkowych – licząc od roku podatkowego, w którym podatnik poniósł koszty na zwiększenie sprzedaży – to ulgę trzeba będzie zwrócić.
Przychody ze sprzedaży produktów powinny wzrosnąć w stosunku do przychodów ustalonych na ostatni dzień roku podatkowego poprzedzającego rok poniesienia kosztów kwalifikowanych.
Zdaniem Grzegorza Kusia logiczne byłoby, aby podatnik sprawdzał wzrost przychodów w kolejnych dwóch latach następujących po roku, w którym poniósł koszty. Oznaczałoby to, że jeśli ulga miałaby być rozliczona za 2022 r., to zwiększenie sprzedaży musiałoby nastąpić w 2023 i 2024 r.
Problem polega na tym, że ustawa posługuje się sformułowaniem „licząc od roku, w którym poniesiono koszty zwiększenia”. To oznacza, że wzrost przychodów w przypadku kosztów rozliczonych za 2022 r. powinien nastąpić już w roku 2022 i w 2023.
Do takiej wykładni przychyla się MF w odpowiedzi na pytanie DGP.
Eksperci postulują jednak zmianę tego przepisu.
– Ministerialna wykładnia może prowadzić do paradoksów. Jeśli koszty kwalifikowane w wysokości 1 mln zł zostaną poniesione dokładnie 31 grudnia 2022 r., to trudno liczyć, aby wzrost przychodów związanych z poniesionymi kosztami kwalifikowanymi był widoczny już w 2022 r. – zauważa Grzegorz Kuś.