Od 1 lipca br. płatnikowi, który pobierze PIT na zasadach ogólnych, będzie przysługiwać wynagrodzenie w wysokości 0,9 proc. potrąconego i wpłaconego fiskusowi podatku, a nie jak obecnie 0,3 proc. Nadal jednak nie dostaną go ci, którzy wyliczą brak podatkowej zaliczki
Na problem niskiego wynagrodzenia płatników wskazywaliśmy na początku tego roku w artykule „Luka w obecnym modelu wynagradzania płatników” (DGP nr 21/2022). Polega on na tym, że mimo rosnących z roku na rok obowiązków płatnicy od ponad 20 lat dostają od budżetu państwa tyle samo za poprawne obliczenie i terminową wpłatę budżetowych należności – jest to 0,3 proc. kwoty pobranego i odprowadzonego do urzędu skarbowego podatku. Inkasenci dostają jeszcze mnie, bo 0,1 proc. wpłaconej kwoty.
Problem dał o sobie znać szczególnie z początkiem tego roku, gdy wskutek wprowadzenia skomplikowanego mechanizmu ulgi dla klasy średniej oraz innych nowych rozwiązań na płatników spadły kolejne obowiązki. Jakby tego było mało, w pierwszych dniach stycznia nakazano pracodawcom obliczać zaliczki na PIT na dwa sposoby – według aktualnych zasad i tych, które obowiązywały 31 grudnia 2021 r.
Będą zmiany…
W marcu, na konferencji zapowiadającej korekty Polskiego Ładu, wiceminister finansów Artur Soboń zapowiedział zmiany również dla płatników. Zapewnił, że płatnicy dostaną wyższe wynagrodzenie.
Projekt odpowiedniego rozporządzenia został dołączony do złożonego w Sejmie projektu nowelizacji Polskiego Ładu. Zakłada on, że od 1 lipca płatnikom pobierającym PIT (zaliczki na PIT) przy zastosowaniu skali podatkowej będzie przysługiwało 0,9 proc. pobranego podatku. Pozostali płatnicy i inkasenci otrzymają wynagrodzenie na dotychczasowych zasadach, czyli odpowiednio 0,3 proc. i 0,1 proc.
…niewystarczające…
Eksperci krytykują tę zmianę. – Nie odpowiada ona na sygnalizowane już problemy związane ze zbyt niskim wynagrodzeniem płatników w stosunku do kosztów obliczenia i poboru podatku – mówi Monika Dziedzic, doradca podatkowy, radca prawny i partner w MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy.
Ekspertka zwraca uwagę na to, że zwiększenie wysokości wynagrodzenia idzie w parze z tegorocznym zwiększeniem kwoty wolnej od podatku (do 30 tys. zł) oraz uchwalonym właśnie przez Sejm zmniejszeniem stawki PIT z 17 proc. do 12 proc. W konsekwencji wpływa to na końcową wysokość wynagrodzenia dla płatnika – zmniejsza ją.
Eksperci podkreślają też, że zmiana ma wejść w życie dopiero od 1 lipca br. – Natomiast płatnicy byli zmuszeni zacząć dostosowywać się do nowych zasad wynikających z Polskiego Ładu już pod koniec zeszłego roku – zwraca uwagę Ewa Nowogrodzka, radca prawny i doradca podatkowy w kancelarii Staniek & Partners.
Przypomina też, że w styczniu 2022 r. zasady te zaczęto modyfikować kolejnymi objaśnieniami i rozporządzeniem ministra finansów z 7 stycznia 2022 r. (Dz.U. poz. 28), co spowodowało konieczność naliczania zaliczek na PIT na dwa sposoby.
…i nie dla wszystkich
Z zapowiedzi – jak podkreśla Monika Dziedzic – można było wysnuć wniosek, że wynagrodzenie wzrośnie dla wszystkich płatników. Tak się jednak nie stanie.
– Wyższego wynagrodzenia nie otrzyma płatnik CIT ani płatnik zryczałtowanego podatku od odsetek czy dywidendy (podatku u źródła), i to niezależnie od tego, czy są one wypłacane na rzecz osoby fizycznej, czy osoby prawnej – zwraca uwagę ekspertka.
A przecież – jak mówi – na płatników podatku u źródła również zostały nałożone w ostatnich miesiącach dodatkowe obowiązki. – Przykładowo w niektórych przypadkach płatnik ma obowiązek obliczenia i pobrania podatku bez możliwości zastosowania zwolnienia – podkreśla ekspertka.
Uważa więc za niezrozumiały brak analogicznego zwiększenia wynagrodzenia dla wszystkich płatników za terminową wpłatę podatku do urzędu skarbowego.
Bez wynagrodzenia
Nadal wysokość wynagrodzenia będzie ściśle zależeć od wysokości pobranego podatku, a to – jak podkreślają ekspertki – nie zawsze odzwierciedla nakład pracy związany z jego obliczeniem.
Jeżeli bowiem podatnik zastosuje zwolnienie (np. zerowy PIT dla młodych lub dla pracujących seniorów) i w rezultacie zobowiązanie podatkowe wyniesie 0 zł, to płatnik – mimo swojej pracy i zaangażowania – nie otrzyma z tego tytułu żadnego wynagrodzenia.
– A przecież płatnicy zobowiązani do stosowania zwolnień również wykonują zadania na rzecz Skarbu Państwa i ponoszą odpowiedzialność karnoskarbową – podkreśla Monika Dziedzic.
Szkoda trudu
Według Cezarego Szymasia z ASCS-Consulting Biuro Rachunkowe małe i średnie firmy niezwykle rzadko wykorzystują przepisy o wynagrodzeniu dla płatników. Po pierwsze – jak mówi ekspert – wynagrodzenie to, nawet z uwzględnieniem proponowanej poprawki, jest nieatrakcyjnie niskie.
Po drugie komplikacje związane ze zmianą przepisów obowiązujących od 1 stycznia br. powodują, że już samo naliczanie zobowiązań publicznoprawnych zostało bardzo utrudnione. – W tej sytuacji obliczanie wynagrodzenia przy i tak niskiej jego wysokości jeszcze bardziej komplikowałoby ten proces – mówi Cezary Szymaś.
W innej formule
– Wynagradzanie płatników wymaga fundamentalnej zmiany i istotnego podwyższenia, a nie tylko symbolicznej korekty jego wysokości dla wąskiego grona płatników – uważa Monika Dziedzic. Jej zdaniem wynagrodzenie nie powinno być pochodną kwoty podatku. Powinno być ono ustalone według zryczałtowanej (i waloryzowanej) stawki za jedno zdarzenie wymagające ustalenia zobowiązania podatkowego.
– Stawka powinna być inna przy potrącaniu podatku od wynagrodzeń osób fizycznych, a inna przy pobieraniu podatku od osób prawnych – mówi ekspertka.
Ewa Nowogrodzka uważa, że przy określaniu wysokości wynagrodzenia można by np. uwzględnić liczbę osób zatrudnionych przez płatnika.
Z kolei Cezary Szymaś sugeruje, aby w wynagrodzeniu płatnika uwzględnić również pracę wykonaną przy obliczaniu i potrącaniu składki zdrowotnej, która – jak mówi – choć nazywa się składką, lecz w rzeczywistości jest parapodatkiem. ©℗
Wysokość wynagrodzenia dla płatników i inkasentów
| Obecnie | Od 1 lipca 2022 r. | |
| Płatnicy | 0,3 proc. | 0,3 proc./0,9 proc.*) |
| Inkasenci | 0,1 proc. | 0,1 proc. |
*) w przypadku poboru PIT (zaliczek na PIT) na zasadach ogólnych
Uwaga! Podstawą obliczenia wynagrodzenia jest kwota podatków pobranych na rzecz budżetu państwa
Etap legislacyjny
Projekt rozporządzenia w sprawie wynagrodzenia płatników i inkasentów na rzecz budżetu państwa – dołączony do ustawy nowelizującej PŁ (druk sejmowy nr 2186)